Huy động khoảng 90.000 quân, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang triển khai cuộc tập trận quân sự lớn nhất trong hơn 35 năm, mô phỏng cách liên minh xuyên Đại Tây Dương chi viện cho các đồng minh châu Âu ở sườn phía Đông và có biên giới giáp Nga trong trường hợpxung đột bùng phát.

Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg chào đón các binh sĩ trong một cuộc tập trận của NATO. Ảnh: DPA

Phát biểu trong cuộc họp báo ở Brussels (Bỉ) ngày 18-1, Tư lệnh quân sự khối NATO tại châu Âu, Tướng Chris Cavoli cho biết cuộc tập trận Steadfast Defender 2024 (tạm dịch: Người bảo vệ kiên định 2024) dự kiến khởi động trong tuần tới và kéo dài đến hết tháng 5. Ngoài số lượng lớn nhân sự huy động từ 31 nước thành viên cùng ứng cử viên sắp gia nhập là Thụy Điển, Tướng Cavoli cho biết hạm đội 50 tàu sân bay, tàu khu trục và phi đội 50 máy bay chiến đấu, trực thăng, máy bay không người lái sẽ tham gia cùng ít nhất 1.100 phương tiện chiến đấu trên bộ.

Trong thông báo, NATO cho biết Steadfast Defender 2024 sẽ thực hành kế hoạch đầu tiên về bảo vệ khu vực trọng tâm châu Âu - Đại Tây Dương mà liên minh vạch ra trong nhiều thập kỷ, đặc biệt là cách khối quân sự do Mỹ dẫn đầu phản ứng trước kịch bản bị tấn công từ “đối thủ ngang tầm”. Không đề cập đích danh Nga, nhưng các tài liệu chiến lược của NATO từng xác định nước này là mối đe dọa trực tiếp và nghiêm trọng nhất đối với an ninh các quốc gia thành viên. Thông qua cuộc tập trận, NATO sẽ thể hiện khả năng nhanh chóng triển khai lực lượng từ Bắc Mỹ và nhiều khu vực khác để tăng cường phòng thủ châu Âu.

Theo thông tin mà Hãng tin DPA có được, kịch bản của cuộc tập trận là một cuộc tấn công của Nga vào lãnh thổ đồng minh, kích hoạt Điều 5 hiệp ước NATO về cam kết phòng thủ tập thể. Đến nay, Điều 5 chỉ được viện dẫn một lần sau vụ tấn công của nhóm khủng bố al-Qaeda vào Mỹ ngày 11-9-2001.

Thông tin thêm, Hãng tin Reuters cho biết hoạt động chính sẽ diễn ra ở một số khu vực “có nguy cơ cao nhất” trước cuộc tấn công tiềm tàng của Nga như các quốc gia vùng Baltic, trung tâm tiếp viện ở Đức và những nước ở rìa liên minh như Na Uy và Romania. Các binh sĩ còn tập trung vào việc triển khai lực lượng phản ứng nhanh NATO tới quốc gia ở sườn phía Đông là Ba Lan.

Nguy cơ “chiến tranh tổng lực”

Với số lượng quân kỷ lục kể từ sau Chiến tranh Lạnh và diễn giải về “đối thủ ngang hàng”, cuộc tập trận sắp tới của NATO làm dấy lên suy đoán liên minh đang tạo tiền đề cho một cuộc xung đột tiềm tàng với Nga trong tương lai. Trước đó, Chủ tịch Ủy ban Quân sự NATO, Đô đốc Rob Bauer cho biết liên minh không muốn xung đột nhưng các nước thành viên cần chuẩn bị tốt hơn cho cuộc chiến tổng lực tiềm tàng với Nga trong 20 năm nữa. Vị đô đốc nói thêm, quân đội NATO đã sẵn sàng nhưng người dân cũng cần chuẩn bị cho khả năng phải tòng quân nếu chiến tranh bùng nổ. Trước viễn cảnh trên, ông Bauer đề nghị chính phủ các nước thành viên nên xây dựng hệ thống quản lý quá trình đó. Lấy ví dụ Thụy Điển, Đô đốc Bauer hoan nghênh động thái của Stockholm yêu cầu người dân sẵn sàng cho tình huống khủng hoảng.

Được biết, các quan chức chính phủ và quân đội cấp cao Thụy Điển tuần trước khiến cả nước “bị sốc” khi cảnh báo chiến tranh có thể xảy ra  và mỗi người dân cần cảnh giác hơn. Mối nguy hiểm từ nước láng giềng Nga từng được quốc gia Bắc Âu nhắc đến, nhưng đây là lần đầu tiên các quan chức nói rõ rằng Thụy Điển có thể trở thành một vùng chiến sự. Luận điệu cứng rắn về chiến tranh nói trên đã vấp phải phản ứng dữ dội về mặt chính trị khi nhiều người cáo buộc chính phủ cánh hữu và quân đội muốn “gieo rắc nỗi sợ hãi” vì mục đích riêng.

MAI QUYÊN