Không người mẹ nào muốn mất con. Nhưng chỉ trong năm nay, Owliyo Hassan Salaad - một bà mẹ ở Somalia - đã phải lần lượt chứng kiến 4 đứa con chưa đầy 10 tuổi chết vì đói. Để không phải chịu thêm nỗi đau tương tự, Salaad cõng con trai 3 tuổi ốm yếu của mình đi bộ 90km tìm đến một trung tâm điều trị suy dinh dưỡng tại thủ đô Mogadishu.

Các bệnh nhi tại trung tâm điều trị suy dinh dưỡng ở Mogadishu.

Theo dữ liệu tính đến tháng 4 của các nhóm nhân đạo và giới chức địa phương, ít nhất 448 người đã qua đời tại các trung tâm điều trị suy dinh dưỡng trên khắp Somalia. Song, giống như 4 người con đã chết của Salaad, nhiều ca tử vong khác đang nằm ngoài tầm mắt của giới chức. Một số chết trong các cộng đồng hẻo lánh. Một số chết trên các chuyến đi tìm kiếm sự giúp đỡ. Một số thậm chí chết khi đến được trại tị nạn, nhưng đã quá suy kiệt để cứu sống. 

Được biết, số ca tử vong tại vùng Sừng châu Phi bắt đầu diễn ra trong bối cảnh khu vực này đang hứng chịu đợt hạn hán nghiêm trọng nhất trong 4 thập kỷ qua. Ở vùng này, hạn hán đến và đi, nhưng chưa có lần nào giống lần nào. Còn ở đợt hạn hán hiện tại, các hoạt động hỗ trợ nhân đạo đã bị cắt giảm vì nhiều cuộc khủng hoảng toàn cầu, bao gồm đại dịch COVID-19 và cuộc xung đột Nga - Ukraine. Giá của các mặt hàng cơ bản - như lúa mì và dầu ăn - đang tăng vọt, với một số nơi tăng hơn 100%. Thời tiết quá nóng cũng dẫn tới cái chết của hàng triệu gia súc - nguồn cung sữa, thịt và tài chính cho người dân. Ngay cả thực phẩm trị liệu cho những trường hợp suy kiệt như con trai của Salaad cũng đang trở nên đắt đỏ hơn và còn hết sạch ở nhiều nơi. Tình hình càng nghiêm trọng hơn khi khu vực lần đầu tiên không có trận mưa nào trong năm thứ 4 liên tiếp.

Theo Liên Hiệp Quốc, hơn 200.000 người dân Somalia đang phải đối mặt với “nạn đói thảm khốc” - tăng mạnh so với mức dự báo 81.000 người hồi tháng 4. Số ca tử vong và suy dinh dưỡng cấp tính đạt “mức cao bất thường” ở phần lớn miền Nam và miền Trung Somalia, trong khi tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng nặng đã tăng hơn 40% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nạn đói thậm chí còn đe dọa thủ đô của Somalia, khi các trại tị nạn ở vùng ngoại ô Mogadishu tràn ngập những người mới đến đang kiệt sức vì đói. Các bà mẹ nhăn mặt lo lắng, tiếng trẻ con khóc lóc liên tục vang lên khi các bé bị suy dinh dưỡng được kiểm tra để tìm các dấu hiệu hồi phục. Nhóm nhân đạo Action Against Hunger cho biết tỷ lệ tiếp nhận bệnh nhân vào các trung tâm chữa trị ở Somalia đang ở mức cao nhất kể từ khi hoạt động này bắt đầu năm 1992, với số lượng trẻ em suy dinh dưỡng nghiêm trọng tăng 55% so với năm ngoái.

Đáng buồn là không chỉ có trẻ em Somalia khốn khổ vì nạn đói. Theo Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc, tại các khu vực bị ảnh hưởng bởi hạn hán của Ethiopia, số trẻ em được điều trị suy dinh dưỡng nghiêm trọng nhất đã tăng 27% trong quý I năm nay so với cùng kỳ năm ngoái. Mức tăng này ở Kenya là 71%.

Tại một trong những trại tị nạn đông nghẹt ở ngoại ô Mogadishu, những người đến đau đớn kể lại việc phải chứng kiến người thân chết. Amina Abdi Hassan, một người mẹ ôm con suy dinh dưỡng đến từ một ngôi làng ở miền nam Somalia, cho biết: “Tôi đã để vài đứa con ở lại để chăm sóc những người ốm yếu. Họ vẫn đói khi viện trợ cạn kiệt, ngay cả ở thủ đô”. Trong khi đó, Nadifa Hussein - nữ quản lý trại tị nạn - cho hay họ đang cung cấp tất cả những gì mình có, nhưng số lượng quá đông đúc đến nỗi việc giúp đỡ người dân vượt quá khả năng của cơ sở. “Chỉ có Chúa mới có thể giúp được họ”, Hussein chua xót nói.

NGUYỆT CÁT (Theo AP)