Trung Quốc vừa lên tiếng bác bỏ đề nghị của Mỹ về việc cho phép đội ngũ thanh sát viên quốc tế tiếp cận các phòng thí nghiệm ở nước này để đảm bảo những mầm bệnh nguy hiểm tương tự như SARS-CoV-2 gây dịch COVID-19 không vô tình bị phát tán ra ngoài.

Cơ sở thí nghiệm an toàn sinh học cấp độ 4  ở Viện Virus học Vũ Hán. Ảnh: AFP

Hiện Trung Quốc vẫn phủ nhận thuyết âm mưu cho rằng dịch COVID-19 có nguồn gốc từ Viện Virus học Vũ Hán, thay vì khu chợ hải sản gần đó. Tuy nhiên, cộng đồng tình báo Mỹ bắt đầu lần theo các mốc thời gian kể từ khi dịch bệnh bùng phát tại Trung Quốc hồi tháng 12 năm ngoái để thu thập thông tin về cơ sở thí nghiệm nói trên.

Cùng với Mỹ, các quốc gia như Anh, Úc gần đây cũng lên tiếng kêu gọi mở cuộc điều tra độc lập nhằm làm sáng tỏ nguồn gốc SARS-CoV-2. Nhưng theo Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, quốc tế đến nay vẫn chưa nhìn thấy sự minh bạch và cởi mở từ Trung Quốc khi Bắc Kinh tiếp tục ngăn nỗ lực tiếp cận phòng thí nghiệm Vũ Hán và những cơ sở nghiên cứu sinh học khác. Ông Pompeo còn bày tỏ nghi vấn Trung Quốc có thể đã nắm thông tin về SARS-CoV-2 từ đầu tháng 11-2019 nhưng lại trì hoãn không công bố.

Theo đại diện ngoại giao Mỹ, nước này vẫn muốn thu thập thêm thông tin từ Trung Quốc, kể cả mẫu SARS-CoV-2 ban đầu được phát hiện ở ổ dịch Vũ Hán. Nhưng với việc Bắc Kinh từ chối chia sẻ những gì họ có, đặc biệt các mẫu virus, ông Pompeo cho rằng nhiều khả năng Trung Quốc đã tiêu hủy nhằm che đậy thông tin; từ đó gây khó khăn cho việc tìm hiểu làm thế nào SARS-CoV-2 xuất hiện cũng như cản trở nỗ lực theo dõi cách chúng tiến hóa.

Đáp lại, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng hôm 23-4 cáo buộc các quan chức Mỹ đang “nói dối” nhằm hạ uy tín và nỗ lực chống dịch của Bắc Kinh. Theo ông Cảnh Sảng, mục đích của Washington là muốn “tung hỏa mù” và đánh lạc hướng dư luận về thất bại của mình trong cuộc chiến chống COVID-19. Cùng ngày, đại sứ Trung Quốc tại Anh Lưu Hiểu Minh chỉ trích Mỹ thực thi chính sách “bắt nạt” và rằng cách Washington nhắm vào Bắc Kinh tương tự như thời chiến tranh thuộc địa thế kỷ 19. Bác bỏ ý kiến Trung Quốc là kẻ thù của Mỹ, ông Lưu một mặt kêu gọi hợp tác quốc tế trong đại dịch; đồng thời cảnh báo trò “đổ lỗi và bắt nạt” chỉ gây xói mòn lòng tin giữa các quốc gia.

Trong diễn biến liên quan, Nga mới đây cho biết nước này không hỗ trợ cuộc điều tra của Mỹ về nguồn gốc virus. Phát ngôn viên Tổng thống Nga Vladimir Putin, Dmitry Peskov nhận định việc tiến hành điều tra và đổ trách nhiệm cho bất kỳ quốc gia nào về dịch COVID-19 mà chưa có bằng chứng cụ thể là động thái không đúng đắn. Về mặt khoa học, các nhà nghiên cứu sau khi phân tích bộ gen của virus cho biết SARS-CoV-2 có thể xuất phát từ dơi và giả thuyết chúng bị thoát ra do sai lầm từ phòng thí nghiệm là gần như không có khả năng, dù là ở Trung Quốc hay bất kỳ nơi nào khác. Họ cũng cảnh báo “chính trị hóa” nguồn gốc dịch bệnh chỉ khiến nỗ lực hợp tác nghiên cứu chống COVID-19 trở nên khó khăn hơn.

MAI QUYÊN (Theo NY Post, Head Topics)