Ngày 24-6, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tới Saudi Arabia để thảo luận với quốc gia đồng minh trong bối cảnh căng thẳng leo thang tại Trung Đông sau khi Iran bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ hồi tuần rồi.

Ảnh: The Nation

Sứ mệnh của ông Pompeo trong chuyến công du bất ngờ tới Saudi Arabia rồi đến Các Tiểu Vương quốc A-rập Thống nhất (UAE) là đảm bảo hai quốc gia đồng minh này hợp tác chiến lược với Washington về vấn đề Tehran. Phát biểu trước báo giới, Ngoại trưởng Pompeo (ảnh) khẳng định ông muốn xây dựng “một liên minh toàn cầu” không chỉ giới hạn ở các quốc gia Vùng Vịnh, mà sẽ mở rộng ra cả châu Á và châu Âu. Ngoài ra, Ngoại trưởng Mỹ cũng nói rằng lệnh trừng phạt bổ sung đối với Iran vào ngày 24-6 là nhằm siết chặt các nguồn tài chính mà nước này sử dụng để “tài trợ” cho các hoạt động trong khu vực. “Chúng tôi sẽ chặn nguồn tiếp tế của Iran, qua đó bảo vệ lợi ích của nước Mỹ cũng như người Mỹ trên khắp thế giới”- Pompeo nêu rõ. Vị này nhấn mạnh “sẽ tìm cách để liên minh hiểu được thách thức và sẵn sàng đẩy lùi quốc gia tài trợ khủng bố lớn nhất thế giới”.

Sẵn sàng đàm phán

Mặc dù tuyên bố cứng rắn như thế, song phát biểu của ông Pompeo cũng nhắc lại những bình luận trước đó của Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống Mike Pence rằng Washington sẵn sàng đàm phán với Tehran mà không đặt ra điều kiện tiên quyết. Căng thẳng Mỹ- Iran tăng cao kể từ khi chủ nhân Nhà Trắng rút Washington khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran hồi năm ngoái và bắt đầu “gây sức ép tối đa” lên nước này thông qua các lệnh trừng phạt kinh tế. Tuy nhiên, tuần qua thế giới đã chứng kiến cuộc khủng hoảng suýt dẫn tới chiến tranh thực sự giữa hai cựu thù này. Một ngày sau khi Iran bắn rơi máy bay không người lái RQ-4A Global Hawk của Mỹ do “vi phạm không phận nước này” ở gần Eo biển Hormuz, Tổng thống Trump ngày 21-6 đã phê chuẩn quyết định tấn công quân sự Cộng hòa Hồi giáo để trả đũa nhưng rồi rút lại vào phút chót khi được thông báo vụ tấn công có thể khiến 150 người thiệt mạng.

Trả lời phỏng vấn với kênh NBC ngày 23-6, ông Trump cũng nêu rõ không muốn chiến tranh với Iran. Trước đó cùng ngày, phát biểu trước các chỉ huy Lực lượng Không gian vũ trụ thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, Tướng Gholam Ali Rashid cảnh báo Washington phải hành động có trách nhiệm để bảo vệ tính mạng của các binh sĩ Mỹ bằng cách tránh những hành động sai trái trong khu vực, bởi nếu xung đột xảy ra tại Vùng Vịnh, sẽ không một nước nào có thể kiểm soát được phạm vi và thời gian.

Hôm qua, hãng thông tấn Tasnim dẫn lời Thiếu tướng Hossein Khanzadi- chỉ huy lực lượng hải quân Iran- mô tả vụ bắn rơi máy bay không người lái của Mỹ hồi tuần rồi là “phản ứng mạnh mẽ” gửi đến giới chức xứ cờ hoa và cảnh báo hành động này có thể sẽ tái diễn. Dù vậy cùng ngày, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Abbas Mousavi lên tiếng hoan nghênh bất kỳ hành động xoa dịu căng thẳng nào tại Vùng Vịnh. Trước đó, ông này đã đánh giá thấp tác động của biện pháp trừng phạt mới của Mỹ, khi nói rằng:  “Đó chỉ là tuyên truyền bởi vì tất cả các biện pháp trừng phạt đã được áp đặt và không còn lệnh trừng phạt nào nữa”.

Trong khi đó, Bộ trưởng Viễn thông Iran Mohammad Javad Azari Jahromi khẳng định cuộc tấn công mạng của Mỹ nhằm vào nước này không thành công. Trước đó, một số hãng truyền thông xứ cờ hoa cho rằng Washington đã phát động chiến dịch nói trên nhằm làm tê liệt hệ thống kiểm soát tên lửa và mạng lưới gián điệp của Tehran để trả đũa vụ máy bay không người lái bị bắn rơi.

THANH BÌNH (Theo CNBC, DW)