02/06/2018 - 07:36

Mỹ kiên quyết áp thuế, đồng minh trả đũa mạnh mẽ 

Quyết định của Mỹ áp thuế thép và nhôm nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU), Mexico và Canada khiến giới đầu tư lo ngại viễn cảnh chiến tranh thương mại toàn cầu khi các đồng minh của Washington đang cân nhắc động thái trả đũa.

Một nhà máy sản xuất thép tại Đức. Ảnh: AP
Một nhà máy sản xuất thép tại Đức. Ảnh: AP

Quyết định cứng rắn     

Hồi tháng 3, Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh áp mức thuế suất mới 25% đối với mặt hàng thép và 10% với nhôm nhập khẩu. Đây là một phần trong nỗ lực thực thi cam kết tranh cử của ông Trump, bảo vệ ngành công nghiệp và người lao động Mỹ trước cái mà ông mô tả là “cạnh tranh quốc tế không lành mạnh”. Dù vậy, chính quyền Trump sau đó tuyên bố tạm miễn trừ thuế đối với Canada, Úc, Argentina, Brazil, Hàn Quốc, Mexico và khối EU.

Tuy nhiên, trong tuyên bố hôm 31-5, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross cho biết kế hoạch áp thuế đối với EU, Canada, Mexico bắt đầu có hiệu lực kể từ ngày 1-6. Theo Reuters, động thái này phản ánh cách tiếp cận cứng rắn hơn của chính quyền Trump trong các cuộc đàm phán thương mại tiếp theo. “Chúng tôi mong muốn tiếp tục đàm phán với Canada, Mexico cũng như EU bởi còn những vấn đề khác mà chúng tôi cần giải quyết” - Bộ trưởng Ross nói thêm. Hiện tại, Canada và Mexico vẫn đang trong giai đoạn tái đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) với Washington. Ông Trump trước đó nói rằng hai nước láng giềng chỉ được miễn trừ sau khi đàm phán thành công.

Đáng nói là chính sách thuế mới đối với nhôm và thép đã vấp phải chỉ trích gay gắt từ giới doanh nghiệp lẫn các nhà lập pháp trong nước, bao gồm cả đảng Cộng hòa. Theo BBC, kể từ khi ông Trump ký sắc lệnh hồi tháng 3, giá thép bắt đầu tăng cao trong khi các nhà sản xuất Mỹ không có khả năng đáp ứng nhu cầu. Trước đó, các chuyên gia kinh tế và công ty Mỹ cảnh báo việc đội chi phí sẽ phá vỡ chuỗi cung ứng và thiệt hại cuối cùng vẫn là người tiêu dùng.

Theo cảnh báo của Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ Tom Donohue, chính sách thương mại hiện tại có thể đe dọa tăng trưởng kinh tế Mỹ và làm mất hơn 2 triệu việc làm khi các công ty trong những ngành liên quan buộc phải cắt giảm việc làm, chủ yếu ở các bang đã bầu cho ông Trump và đảng Cộng hòa. Theo Reuters, cổ phiếu của các tập đoàn như Boeing và Caterpillar đã lần lượt giảm 1,7%  và 2,2% sau tin chính quyền Trump áp thuế lên đồng minh.

Đồng minh phản ứng quyết liệt

  Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng trung ương Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) diễn ra trong 3 ngày, từ 31-5 đến 2-6 tại thành phố Whistler của tỉnh British Columbia, Canada, nhằm chuẩn bị cho Hội nghị thượng đỉnh G7 diễn ra sau 1 tuần nữa. Mặc dù chủ đề thảo luận chính là “Đầu tư vào tăng trưởng, việc làm cho tất cả mọi người”, nhưng quyết định về đánh thuế nhôm và thép của Mỹ nhằm vào các đồng minh lại trở thành nội dung trọng tâm và nóng nhất của hội nghị này.

Sau tin Mỹ thực thi mức thuế mới, Ủy viên thương mại EU Cecilia Malmström gọi đây là “ngày tồi tệ với thương mại thế giới”, trong khi Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker tuyên bố động thái này “không thể chấp nhận được”. Ông Junker cảnh báo, EU không có sự lựa chọn nào ngoài đưa vụ việc lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đồng thời áp thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Mỹ. EU trước đó đe dọa áp thuế đối với xe máy Harley Davidson và rượu whisky của Mỹ - những sản phẩm chủ lực của các bang có tỷ lệ ủng hộ cao dành cho các nghị sĩ đảng Cộng hòa. Theo Quốc vụ khanh Bộ châu Âu và Ngoại giao Pháp Baptiste Lemoyne, các biện pháp đối phó có thể hoàn tất vào giữa tháng 6. Tuyên bố sau cuộc họp với ông Ross hôm 31-5, Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire nhấn mạnh Mỹ có bị lún sâu vào cuộc chiến thương mại với các đối tác lớn nhất ở châu Âu hay không hoàn toàn phụ thuộc vào Washington. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thì chỉ trích quyết định của Mỹ áp mức thuế nhập khẩu mới đối với mặt hàng nhôm và thép từ EU là “bất hợp pháp và sai lầm”, đồng thời cảnh báo EU sẽ đáp trả “một cách mạnh mẽ và thích hợp”.

Về phần Canada, nhà cung cấp thép lớn nhất cho Mỹ, Thủ tướng Justin Trudeau chỉ trích quyết định của Washington là “sự sỉ nhục” đối với quan hệ hai nước và cảnh báo động thái này chắc chắn dẫn tới hành động trả đũa. Cụ thể, Ottawa sẽ áp đặt mức thuế 25% đối với một số loại thép nhập khẩu từ Mỹ và 10% với những mặt hàng khác bao gồm nhôm, sữa chua, nước cam, rượu whisky và cà phê rang. Theo Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland, kế hoạch áp thuế trị giá khoảng 13 tỉ USD và bắt đầu từ ngày 1-7. Phát biểu tại Washington, Ngoại trưởng  Freeland nhấn mạnh: “Đây sẽ là hành động trả đũa thương mại cứng rắn nhất của Canada kể từ thời hậu chiến”. Cũng theo Ngoại trưởng Freeland, các biện pháp của Mỹ là không hợp pháp, phản tác dụng và thật vô lý khi Canada bị xem như mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Mỹ. Canada cũng lên kế hoạch kiện Mỹ lên WTO. Trong khi đó, Mexico tuyên bố sẽ triển khai những biện pháp đáp trả “tương đương” nhắm vào sản phẩm công nghiệp và mặt hàng nông sản Mỹ như thịt heo, táo, nho, việt quốc và phô mai.

MAI QUYÊN

Chia sẻ bài viết