Cuộc gặp thượng đỉnh trực tiếp đầu tiên giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại Nhà Trắng hôm 21-5 được đánh giá là góp phần củng cố và thúc đẩy quan hệ đồng minh chiến lược toàn diện giữa 2 nước trong mối tương quan phức tạp ở khu vực Ðông Bắc Á.

Hai phái đoàn Tổng thống Mỹ (trái) và Hàn Quốc hội đàm tại Nhà Trắng hôm 21-5. Ảnh: Reuters

Chuyến thăm trực tiếp tới Mỹ của Tổng thống Moon Jae-in diễn ra trong bối cảnh uy tín của ông tại Hàn Quốc sụt giảm ở mức thấp 30% do những khó khăn từ đại dịch COVID-19 gây ra và thiếu vaccine chủng ngừa. Nhiệm kỳ duy nhất của ông Moon sẽ kết thúc vào tháng 5 năm tới và đảng Dân chủ cầm quyền vừa thất bại trong cuộc bầu cử bổ sung tại 2 thành phố lớn là Seoul và Busan.

Hàn Quốc phối hợp chặt chẽ với Mỹ

Tuyên bố chung sau hội nghị thượng đỉnh nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ Mỹ - Hàn trong việc củng cố các cách tiếp cận đối với khu vực Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương. Theo đó, hai nhà lãnh đạo thống nhất sẽ phối hợp với nhau theo hướng phù hợp với “Chính sách hướng Nam mới” của Hàn Quốc và chiến lược của Mỹ về một “Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở”, đồng thời sẽ hợp tác để tạo ra một khu vực an toàn, thịnh vượng và năng động.

Mỹ và Hàn Quốc cũng phản đối mọi hoạt động phá hoại, gây mất ổn định hoặc đe dọa trật tự quốc tế đã được xây dựng dựa trên luật định, cũng như cam kết duy trì một Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương bao trùm, tự do và rộng mở. Hai bên cam kết duy trì hòa bình và ổn định, tự do thương mại hợp pháp và tôn trọng luật pháp quốc tế, bao gồm tự do hàng hải và hàng không tại Biển Ðông.

Ngoài ra, lãnh đạo hai nước cam kết phối hợp chặt chẽ vấn đề Ðài Loan trong mối quan hệ với Trung Quốc nhằm duy trì hòa bình và ổn định tại eo biển Ðài Loan. Theo giới phân tích, giới lãnh đạo Hàn Quốc ít khi công khai nói đến Trung Quốc trong vấn đề Ðài Loan và Biển Ðông bởi Bắc Kinh là đối tác thương mại quan trọng của Seoul và là nhân tố chủ chốt trong tiến trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên, Tổng thống Biden đã không bỏ qua cơ hội lôi kéo ông Moon ủng hộ các nỗ lực của Mỹ tập hợp đồng minh và đối tác ngăn chặn tầm ảnh hưởng đang gia tăng của Trung Quốc, quốc gia mà ông coi là đối thủ cạnh tranh kinh tế khốc liệt nhất, tại khu vực Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương.

Mỹ định hình chính sách với Triều Tiên

Phát biểu trong cuộc họp báo sau cuộc hội đàm, ông Biden và ông Moon nhấn mạnh mối quan hệ an ninh và kinh tế gắn kết giữa 2 nước, bao gồm cách tiếp cận chung đối với Triều Tiên. Tổng thống Biden nhấn mạnh Mỹ và Hàn Quốc đều sẵn sàng can dự bằng biện pháp ngoại giao với Triều Tiên để thực hiện các bước đi thực tế nhằm giảm thiểu căng thẳng và hướng tới mục tiêu cuối cùng là phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên.

Cụ thể hóa cho cam kết sử dụng biện pháp ngoại giao đối với vấn đề phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, Tổng thống Biden thông báo đã bổ nhiệm ông Sung Kim làm đặc phái viên về Triều Tiên. Ông Sung Kim là một nhà ngoại giao chuyên nghiệp có chuyên môn về chính sách Triều Tiên khi từng là đại sứ Mỹ tại Hàn Quốc, Indonesia và Philippines, đồng thời từng phục vụ trong chính quyền Tổng thống Barack Obama với tư cách là đại diện đặc biệt cho chính sách Triều Tiên.

Tuy nhiên, Tổng thống Biden đã thể hiện sự khác biệt của mình với chính quyền tiền nhiệm Donald Trump và cả ông Moon. Phát biểu tại cuộc họp báo, ông Biden tuyên bố: “Ðiều tôi sẽ không làm là … làm những gì đã làm trong quá khứ gần đây. Tôi sẽ không trao cho ông ta (nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un) tất cả những gì ông ta đang tìm kiếm, sự công nhận của quốc tế và tính hợp pháp”. Ông nhấn mạnh bất kỳ cuộc gặp nào trong tương lai giữa ông và Kim Jong-un đều cần những điều kiện tiên quyết, như biết chính xác những gì cần thảo luận và mục tiêu cần đạt được.

Hai vị tổng thống Mỹ - Hàn cũng nhất trí thiết lập quan hệ đối tác toàn diện giữa 2 nước về vaccine phòng COVID-19, theo đó Mỹ cam kết sẽ cung cấp vaccine cho 550.000 binh sĩ Hàn Quốc phục vụ bên cạnh quân đội Mỹ tại xứ sở kim chi. Đây là cam kết cụ thể đầu tiên trong kế hoạch cung ứng 80 triệu liều vaccine cho thế giới của ông Biden.

KIẾN HÒA (Theo AP, Reuters, TTXVN)