Người dân ở Otsuichi cố nhặt nhạnh những đồ vật của nhà mình còn sót lại trong đống đổ nát. Ảnh: Reuters

Điều cuối cùng mà thị trưởng quá cố Koki Kato làm cho thị trấn là dựng trại chỉ huy lực lượng phản ứng thiên tai ngay trước tòa thị chính và nhìn ra biển. Trong lúc ông cùng mọi người di chuyển bàn ghế ra trại chỉ huy thì sóng thần ập đến. “Khi đó, mọi người chia nhau chạy”, Kansei Sawadate – một trong số ít nhân viên thuộc chính quyền địa phương còn sống sót kể lại. “Tất cả mọi người chạy vào tòa thị chính, kể cả ngài thị trưởng. Nhưng rồi, sóng ập đến, cao đến tầng 2. Người nào leo lên đến nóc thì thoát nạn, những ai trú bên trong thì bị cuốn trôi đi”, Sawadate hồi tưởng.

Sawadate và 21 người khác leo lên nóc tòa thị chính và được trực thăng quân đội giải cứu vào sáng hôm sau. Thi thể của thị trưởng Kato được tìm thấy 9 ngày sau đó, cách tòa thị chính gần 1 cây số. Ít nhất 8 quan chức địa phương thiệt mạng và 20 người khác vẫn mất tích. Giờ đây, vấn đề mà những người sống sót đang đau đầu là: Liệu thị trấn có thể tái thiết khi khuyết lãnh đạo hay không? “Việc xây dựng lại thị trấn khi không còn đầu tàu là vô cùng khó khăn. Chúng ta có thể bị tụt lại phía sau trừ khi có ai đó đứng ra làm thủ lĩnh”, một người dân địa phương nhận định.

Tình cảnh của Otsuichi hiện vẫn vô cùng rối ren. Tại văn phòng của lực lượng phản ứng thiên tai, danh sách nạn nhân thiệt mạng tiếp tục được phân phát cho những người tìm kiếm người thân mất tích. Thi thể các nạn nhân vẫn còn đặt trong tòa thị chính và không biết bao giờ mới được đưa đi an táng. Otsuichi gần như bị sóng thần quét sạch. Ngọn sóng quật ngã cả bức tường chắn sóng bằng bê tông cao 10 mét và cuốn phăng cây cầu. Tòa thị chính là một trong những tòa nhà còn trụ lại, nhưng chỉ là cái vỏ vì mọi thứ bên trong – kể cả hồ sơ, sổ sách - đã đi cùng sóng nước. Những ngày sau, khi các kho nhiên liệu phát nổ thì hàng loạt tòa nhà cũng bốc cháy theo. Đến nay, thị trấn duyên hải này xác định được khoảng 500 người thiệt mạng, gần 1.000 người mất tích và 1/3 cư dân trở thành vô gia cư.

Giờ đây, thị trấn tiêu điều này cần một nhà lãnh đạo để điều hành quá trình tái thiết. “Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu. Thị trấn không còn gì hết”, một người dân hoang mang. Thực tế, việc vực dậy thị trấn chết chóc này khi không còn người thủ lãnh sẽ khó khăn hơn bao giờ hết. Nhất là Otsuichi lại là thị trấn có đông dân số già, lực lượng lao động thì khan hiếm. Sawadate cho biết anh lo sợ sau thiên tai, những người trẻ và các gia đình nghèo ở ven biển sẽ rời bỏ quê hương. Vì thế, điều trước hết mà chính quyền trong tương lai cần làm là giúp những người này được tái định cư ở nơi an toàn hơn. Có như vậy, họ mới an tâm định cư và chung tay khôi phục thị trấn.

BẢO TRÂM (Theo Guardian)