Thỉnh thoảng đâu đó, ngước nhìn lên trời chiều, thấy một cánh diều lẻ loi giữa không trung. Có đứa trẻ nào đó thả diều, nhưng làm sao cánh diều ấy cất lên nổi giữa chập chùng các loại dây điện như mạng nhện của phố thị. Làm sao những đứa trẻ ấy có thể tận hưởng được hết cái thú thả diều bởi cánh diều kia được mua mấy chục ngàn đồng chớ chẳng phải tự tay làm ra. Cánh diều ngày xưa dẫu mộc mạc, giản dị, dẫu đơn sơ chứ không lòe loẹt sắc màu như những chiếc diều bán ngoài chợ bây giờ. Tôi chợt thấy mình còn hạnh phúc vì đã có một thời ấu thơ tung tăng theo những cánh diều quê trên ruộng đồng.

Tôi sinh ra ở một vùng quê miền Tây Nam bộ. Quê tôi nghèo vì ở trong vùng nước mặn. Thời đó, người ta chưa biết tận dụng nước mặn để nuôi tôm, nên nước mặn giống như khắc tinh của dân trồng trọt). Quanh năm, quê tôi chỉ làm một mùa lúa, còn thì - kéo nhau qua xứ khác làm thuê. Những lúc đồng khô nứt đất tháng ba, chúng tôi thường chơi trò thả diều.

Nhà tôi là một trong những nhà nghèo nhất xóm. Ba ngoài đồng, má ngoài rẫy một nắng hai sương mới nuôi được bầy con bốn đứa đến trường. Tôi thường tụ tập với đám con trai cùng xóm, thả diều. Không có giấy để dán mỗi đứa một con, nên tụi tôi đành chia nhóm - mỗi nhóm ba đứa làm chung một con diều. Tôi không làm sao quên được cái ngày bị mấy roi đau điếng vì đã xé gần hết quyển tập 100 trang và tô mòn hết cả hộp viết chì sáp mười hai màu để con diều của nhóm tôi đẹp hơn các nhóm khác. Má vừa đánh tôi vừa khóc: “Sao con dám xé tập học dán diều? Còn hộp viết chì màu, má đã ngồi tan buổi chợ bán cho hết mớ đậu mớ rau mới mua được. Vậy mà con lại xài tới mòn hết, lấy đâu mà học?”.

Tôi bị đòn đau, nhưng khi nhìn má khóc và những lời nói của má như xoáy vào lòng tôi, tôi thấy thương má vô cùng. Tôi không theo đám bạn thả diều từ sau lần bị đòn đó. Một ngày, má tôi quảy gióng gánh về nhà. Ngoài mấy cái bánh ngọt và bịch kẹo đủ màu xanh đỏ, tôi còn thấy một xấp giấy kiếng đủ màu. Tôi chưa kịp hỏi, má đã cười nói với tôi: “Má mua giấy kiếng cho con dán diều. Thả diều cho vui nhưng cũng phải lo học. Nhất là không được xé tập nữa nghe!”. Tôi bỗng nghe mắt mũi cay xè. Tôi ôm chầm lấy má và nghe mùi mồ hôi mằn mặn tỏa ra từ cái áo bà ba đã không còn mới mẻ gì.

Ở quê tôi, vào mỗi buổi chiều, đám trẻ chăn trâu thường chọn những bãi cỏ rộng, thoai thoải, mặc cho lũ trâu nhẩn nha gặm cỏ rồi thi nhau thả diều. Diều nào bay cao nhất là đạt giải “quán quân”. Có khi gặp phải cơn gió to, cánh diều chao đảo một lúc trên không trung rồi từ từ rơi xuống. Cả bọn lại hò nhau cuốn dây thu diều, sửa sang đâu đấy rồi lại tiếp tục thả.

Có hôm mê mải thả diều, để trâu xuống ruộng ăn mạ nhà người ta, cả bọn lại í ới gọi nhau lùa trâu lên bãi rồi nhìn nhau, miệng cười mà bụng lo ngay ngáy.

Có những hôm gặp chiều mát, chúng tôi thả diều tới khi trăng lên, để người lớn ra gọi mới chịu thu diều về, hẹn nhau ngày mai lại tiếp tục cuộc chơi.

Những năm gần đây trên thị trường đồ chơi trẻ em xuất hiện những con diều làm bằng nilon hoặc giấy tráng kim do Trung Quốc sản xuất. Những con diều kiểu này khá đa dạng về hình dáng, chủng loại: diều cá mập, diều con bướm, diều siêu nhân, diều máy bay... có màu sắc sặc sỡ, bắt mắt. Nhưng thả những con diều do chính tay mình làm ra mới thật sự thú vị.

Xã hội đã có sự biến đổi, trẻ em ngày nay đã có đầy đủ điều kiện hơn về cả vật chất và khoa học kỹ thuật để phát triển tài năng, trí tuệ. Nhưng đời sống tâm hồn của trẻ sẽ được cân bằng hơn nếu trẻ có được những sân chơi bổ ích để thư giãn, vui chơi.

Hãy để mỗi trẻ em được giữ lại cho mình những ký ức tuổi thơ êm đềm từ thú chơi thả diều mang lại. Còn với riêng tôi, cánh diều ngày xưa của tuổi thơ hồn nhiên đầy ước vọng giờ chỉ còn là những ký ức xa xăm!

BÙI HỮU CƯỜNG