Thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza đang bế tắc và đề xuất di dời người Palestine của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khiến các nhà lãnh đạo Arab hối hả phát triển kế hoạch cho tương lai của vùng đất này.

Một khu lều trại dành cho người tị nạn Palestine giữa những tòa nhà bị phá hủy ở Gaza. Ảnh: AP

Các thế lực lớn trong khu vực, dẫn đầu bởi Ai Cập, đang chạy đua để hoàn tất một đề xuất trước thềm Hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp của Liên đoàn Arab. Tính cấp bách đã tăng cao cuối tuần qua khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố ông sẽ ngừng mọi viện trợ vào Gaza, với cáo buộc phong trào Hồi giáo Hamas bác bỏ lời đề nghị do Mỹ hậu thuẫn về việc gia hạn giai đoạn đầu tiên của lệnh ngừng bắn (có hiệu lực từ ngày 19-1 và kéo dài đến hết 1-3).

Mục đích của khối Arab là giới thiệu một giải pháp thay thế cho ý tưởng gây tranh cãi gần đây của Tổng thống Trump. Ông đề xuất Mỹ sẽ tiếp quản Gaza, trục xuất người dân sang các nước lân cận và biến vùng lãnh thổ này thành “Riviera của Trung Ðông”. Ðề xuất này đã chọc giận Ai Cập và Jordan, nơi các quan chức lo ngại việc di dời ồ ạt người Palestine sẽ tạo ra mối đe dọa hiện hữu.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết Washington sẽ “tạo cơ hội” cho các nước Arab “phát triển một kế hoạch”.

Theo đó, kế hoạch mà Ai Cập đề xuất sẽ đảm bảo người dân Palestine vẫn ở lại Gaza và Hamas bị gạt sang một bên, tức không có vai trò trong việc điều hành Gaza trong tương lai. Một ủy ban gồm các nhà kỹ trị sẽ được trao quyền giám sát công cuộc tái thiết hậu xung đột. Trong 15 tháng qua, chiến dịch quân sự của Israel nhằm loại bỏ Hamas đã phá hủy phần lớn các tòa nhà tại Gaza, tạo ra gần 50 triệu tấn đất đá.

Ngân hàng Thế giới và Liên Hiệp Quốc ước tính chi phí tái thiết Gaza lên tới hơn 53 tỉ USD. Nhưng Ai Cập đang đề xuất kế hoạch tái thiết đầy tham vọng với ba giai đoạn và sẽ chỉ mất từ ​​3-7 năm để hoàn thành.

Giai đoạn đầu tiên, kéo dài 6 tháng, sẽ tập trung vào việc dọn dẹp các đống đổ nát. Các dịch vụ cơ bản như điện, nước và nước thải sau đó sẽ được khôi phục. Ở giai đoạn thứ hai, cơ sở hạ tầng bao gồm trường học và bệnh viện sẽ được sửa chữa hoặc xây dựng lại. Giai đoạn thứ ba sẽ dồn sức vào việc tái thiết toàn diện hơn, bao gồm xây dựng lại các khu dân cư và doanh nghiệp.

HẠNH NGUYÊN (Theo Washington Post)