Tổng thống Czech Vaclav Klaus. Ảnh: Reuters

Hôm nay 1-1-2009, CH Czech chính thức nắm ghế chủ tịch luân phiên Liên minh châu Âu (EU) kéo dài trong 6 tháng. Đây là lần đầu tiên một quốc gia thuộc khối Vác-xa-va trước đây làm “nhạc trưởng” EU.

Nhiệm vụ của Czech, theo hãng tin Anh Reuters, là hết sức nặng nề, chủ yếu do vị thế của nước này trong EU. Trước hết là tìm ra giải pháp chung đối phó với khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế cho 27 quốc gia thành viên. Thông thường, về vấn đề kinh tế, các “ông lớn” như Đức, Anh, Pháp có tiếng nói quyết định, mà chủ yếu là tại các cuộc họp bộ trưởng tài chính khu vực đồng euro. Trong khi đó, qui mô nền kinh tế của Czech nhỏ bé và nước này vẫn chưa xài đồng euro. Thứ hai, Czech có vẻ không “xứng tầm” khi chủ trì đối thoại với các cường quốc Mỹ, Nga, Trung Quốc về những vấn đề đại sự như tranh chấp thương mại, xung đột vũ trang. Thứ ba, Czech sẽ gặp khó khăn trong nhiệm vụ “làm sống lại” Hiệp ước Lisbon về cải cách EU khi mà bản thân nước này chưa phê chuẩn văn kiện đó.

Theo các nhà phân tích, thách thức ngoại giao lớn nhất của Czech là làm sao EU có thể cải thiện quan hệ với Nga mà không phải từ bỏ kế hoạch “Đối tác phương Đông” (nhằm lôi kéo các nước láng giềng của Nga như Gruzia, Ukraina và Belarus vào EU). Việc Czech chấp nhận cho Mỹ triển khai một bộ phận của hệ thống phòng thủ tên lửa trên lãnh thổ nước này đang khiến Mát-xcơ-va vô cùng tức giận.

Thái độ lạnh lùng của Tổng thống Czech Vaclav Klaus đối với các biểu tượng chung của khối cũng khiến giới lãnh đạo EU lo ngại. Ngoài việc không chịu gia nhập khu vực đồng euro và chưa phê chuẩn Hiệp ước Lisbon, ông Klaus còn không muốn treo cờ EU trước các tòa nhà công cộng tại Thủ đô Praha, trong đó có dinh tổng thống. Theo Robin Shepherd, nhà nghiên cứu châu Âu của viện Chatham House có trụ sở tại Luân Đôn, với những quan điểm dân tộc chủ nghĩa kể trên, ông Klaus khó giữ vai trò đầu tàu, giúp EU hoàn thành các mục tiêu đề ra.

Trong khi đó, thành công của Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy trong vai trò chủ tịch luân phiên EU nửa cuối năm 2008 cũng đặt ông Klaus vào thế phải vượt qua “cái bóng” của người tiền nhiệm.

KIẾN HÒA
(Theo Reuters, The Guardian)