Iran vừa tiếp tục yêu cầu Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (INTERPOL) phát lệnh “truy nã đỏ” đối với Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng 47 quan chức Lầu Năm Góc liên quan vụ Washington không kích sát hại vị tướng quyền lực của Cộng hòa Hồi giáo Qassem Soleimani hồi đầu năm ngoái.

Biểu tình tại Iraq nhân kỷ niệm một năm ngày Tướng Soleimani bị sát hại. Ảnh: AP

Hãng thông tấn bán chính thức Iran Mehr hôm 5-1 dẫn lời phát ngôn viên Bộ Tư pháp Gholamhossein Esmaili, xác định vụ việc nói trên là “tội ác khủng bố” và Tổng thống Trump là “thủ phạm chính”. Cùng ngày, Bộ trưởng Tình báo Mahmoud Alavi cho biết Tehran đã chuẩn bị 1.000 trang tài liệu để chuyển tới Toà án Hình sự Quốc tế chứng minh Tướng Soleimani bị sát hại là hành vi khủng bố nhà nước. Trước đó, Bộ trưởng Tư pháp Ebrahim Raisi nhấn mạnh nước này sẽ tiếp tục truy cứu trách nhiệm đối với ông Trump ngay cả sau khi ông rời Nhà Trắng.

Thông báo đỏ (red notice) là lệnh truy nã có phạm vi trên toàn thế giới, được ban hành trên mạng của INTERPOL đối với những cá nhân đang bị truy tìm để truy tố hoặc thụ án. Lệnh được Tổng thư ký INTERPOL ban hành theo đề nghị của quốc gia thành viên hoặc một tòa án quốc tế. Tất cả thông tin về tội phạm và nghi phạm bị truy nã đỏ đều được gởi tới lực lượng biên phòng, cửa khẩu, hải quan để kiểm soát việc di chuyển. Tuy nhiên, đây không phải là lệnh bắt giữ quốc tế cũng như không có quyền buộc chính phủ các quốc gia bắt giữ hoặc dẫn độ nghi phạm. Do đó, các đối tượng truy nã vẫn được xem là vô tội cho đến khi được chứng minh có tội.

Hồi tháng 6-2020, Iran đã ban hành lệnh bắt giữ Tổng thống Trump và 35 quan chức Mỹ khác vì tội “khủng bố và giết người”. Tehran sau đó nhờ INTERPOL hỗ trợ nhưng tổ chức trụ sở tại Pháp đã bác đề nghị này vì tôn chỉ mục tiêu cấm có bất kỳ sự can thiệp cũng như hoạt động mang tính chất chính trị, quân sự, tôn giáo hay chủng tộc. Ðặc phái viên Mỹ về Iran, Brian Hook, khi đó mô tả động thái của Tehran là “trò kịch tuyên truyền” xuất phát từ động cơ chính trị và không liên quan gì đến an ninh quốc gia.

Trong diễn biến liên quan, chính quyền Trump hôm 5-1 công bố biện pháp trừng phạt mới nhắm vào Iran khi đưa vào danh sách đen 12 công ty thép của nước này cùng 3 đại lý bán hàng ở nước ngoài của một doanh nghiệp khai thác mỏ và kim loại. Danh sách trừng phạt còn gồm công ty công nghệ vật liệu carbon mới Kaifeng Pingmei (Trung Quốc), bị cho cung cấp hàng ngàn tấn vật liệu cho các công ty thép của Iran trong giai đoạn từ cuối năm 2019 đến tháng 6-2020. Biện pháp chế tài được đưa ra sau khi Iran nối lại việc làm giàu uranium lên mức 20% tại cơ sở hạt nhân Fordow. “Chính quyền Trump vẫn duy trì cam kết ngăn dòng chảy tài chính cung cấp cho Iran khi họ tiếp tục tài trợ các nhóm khủng bố, hỗ trợ những chế độ áp bức và tìm kiếm vũ khí hủy diệt hàng loạt” - Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin nói trong một tuyên bố.

MAI QUYÊN (Theo Reuters, NPR)