Với chiến thắng trong cuộc bầu cử vừa qua, bà Xiomara Castro de Zelaya - lãnh đạo đảng cánh tả Tự do và Tái thiết (Libre) - sẽ chính thức trở thành Tổng thống Honduras vào đầu năm tới. Ðây cũng là lần đầu tiên một phụ nữ lên nắm quyền điều hành quốc gia Trung Mỹ này.

Bà Honduras Xiomara Castro de Zelaya. Ảnh: Focus Taiwan

Theo Hội đồng Bầu cử Quốc gia Honduras, bà Castro - người đồng thời là vợ của Tổng thống bị phế truất cách đây 12 năm Manuel Zelaya - đã giành chiến thắng với tỷ lệ phiếu bầu 51,12%, vượt xa đối thủ Nasry Asfura thuộc đảng Dân tộc hữu khuynh cầm quyền (36,93%). Với kết quả đó, bà cũng là ứng viên tổng thống nhận được nhiều phiếu bầu nhất trong lịch sử quốc gia 9 triệu dân này.

Ðược biết, nữ chính khách 62 tuổi sinh trưởng trong một gia đình có 5 con tại Thủ đô Tegucigalpa. Sau khi hoàn thành trung học ở Tegucigalpa, bà học lấy chứng chỉ về Quản trị Kinh doanh chứ không học lên đại học. Khi gặp gỡ và kết hôn với ông Manuel Zelaya, bà chuyển đến sống tại tỉnh Olancho và cùng chồng nuôi dạy 4 con. Trong thời gian chồng đảm nhận chức vụ tổng thống (2006-2009), bà chỉ có vai trò tương đối nhỏ trong chính phủ là phụ trách các chương trình dành cho phụ nữ và trẻ em. Ngoài ra, bà còn làm việc với Liên Hiệp Quốc trong liên minh với những đệ nhất phu nhân khác để giải quyết các vấn đề mà phụ nữ bị nhiễm HIV phải đối mặt.

Tuy nhiên, sau cuộc đảo chính do quân đội tiến hành năm 2009 khiến ông Manuel Zelaya mất chức và phải sống lưu vong ở Nicaragua, cựu đệ nhất phu nhân Honduras đã lãnh đạo phong trào chống lại cuộc đảo chính, liên tục tham gia các cuộc biểu tình kêu gọi đưa ông Manuel Zelaya trở lại nắm quyền. Phong trào này về sau giúp hình thành nền tảng cho đảng Libre.

Trước khi giành chiến thắng thuyết phục, bà Castro từng có 2 lần ra tranh cử (năm 2013 và năm 2017) nhưng không thành công. Trong chiến dịch tranh cử lần này, bà cam kết xây dựng một nhà nước xã hội chủ nghĩa và dân chủ để đưa đất nước vượt qua các thách thức về nghèo đói, bất công, bạo lực, buôn bán ma túy, tham nhũng và chia rẽ xã hội. Bà khẳng định sẽ thành lập một chính phủ hòa giải dân tộc - một chính phủ ổn định và công bằng, đồng thời củng cố nền dân chủ trực tiếp bằng cách tổ chức các cuộc trưng cầu dân ý về những vấn đề lớn của đất nước.

Ðược biết, Honduras từ lâu được biết đến là một trong những quốc gia có tỷ lệ giết người cao nhất thế giới. Bạo lực và nghèo đói đã khiến hàng triệu người dân nước này phải rời bỏ nhà cửa tìm đường đến Mỹ. Nợ công của quốc gia này tính đến cuối năm 2020 đã lên tới hơn 13 tỉ USD, tương đương 55% GDP, trong đó 8,45 tỉ USD là nợ nước ngoài.

Manuel Zelaya, chồng Tổng thống đắc cử Castro, là chính khách có lập trường thiên tả, ủng hộ Tổng thống Hugo Chavez của Venezuela.
Năm 2009, quân đội Honduras đã ngăn chặn nỗ lực trở về của Tổng thống Manuel Zelaya bằng cách đậu xe trên đường băng sân bay. Chuyến bay này đã gây ra cuộc đụng độ giữa những người ủng hộ ông Manuel Zelaya và lực lượng an ninh ở phi trường, khiến ít nhất một người thiệt mạng. 

NGUYỆT CÁT (Theo AP, Peoplepill.com)