* Truyện ngắn của TRẦM NGUYÊN Ý ANH

Con đường dẫn vào trại tạm giam đầy những ổ gà. Mấy vũng nước mưa đọng lại từ trận mưa hồi đêm đục ngầu màu đất đỏ mà đơn vị thi công vừa rải tạm để nâng cấp con đường “đau khổ” nầy. Chiếc xe gắn máy chồm lên mỗi lần người lái xe ôm gặp tình huống phải xử lý. Nhung ngồi cách người lái xe qua cái giỏ đựng mấy cái khăn, mấy cái quần đùi và vài cái áo thun lót. Giỏ đồ ăn với mấy thứ cần thiết được treo trước xe để cô có thể kềm giữ cái thân mình đừng chạm vào người ngồi trước. Người lái xe ôm là một thanh niên có lẽ chưa qua tuổi ba mươi, gợi chuyện:

- Lần trước, chị cũng đi xe em mà! Bộ tới giờ chưa xử hả chị?

- Chưa! Hồ sơ cứ làm đi làm lại hoài! Cả nhóm bốn người không ai khai giống ai nên chưa xử được.

Anh chàng lái xe nhìn vào kiếng chiếu hậu và bắt gặp gương mặt buồn rười rượi của Nhung. Anh có vẻ cảm thông:

- Làm kinh tế thì sướng thiệt! Nhưng không khéo thì khổ lắm! Mà ngày xưa, ảnh làm tới chức vụ gì chị?

Mãi một lúc sau, Nhung mới đáp nhỏ “giám đốc”, tiếp theo là tiếng thở dài. Còn cách cổng trại chưa đầy trăm thước thì một chiếc xe du lịch mang bảng số đỏ trờ tới. Anh lái xe ôm mất đà thắng gấp. Nhung ngả chúi vào lưng anh. Cả người cô, cả người anh lái xe ôm đầy những nước bùn màu đỏ. Chiếc du lịch dừng lại phía trước. Một người bộ đội mang quân hàm Thượng úy bước xuống xe. Anh tiến tới Nhung và người lái xe ôm:

- Thật vô ý quá! Tôi xin lỗi vì lái xe không nhìn thấy vũng nước.

Nhung quay ngoắt lại. Cô trừng mắt nhìn người đối diện:

- Trời ơi! Hiểu! Anh Hiểu!

Người sĩ quan được gọi là Hiểu cũng ngạc nhiên:

- Nhung! Sao em lại tới trại giam! Em thăm ai trong nầy?

Ánh mắt Nhung chùng xuống. Mấy giọt nước ngân ngấn trong đôi mắt đẹp của cô. Người lái xe ôm lừng khừng:

- Bây giờ chị đi xe em nữa không? Hay chị quá giang xe của “sếp” đây nghe!

Nhung chưa biết tính sao, Hiểu đã đỡ lời:

- Tụi tôi là bạn, để tôi cho cô ấy đi nhờ xe. À! Tôi gởi tiền xe anh luôn.

Hiểu móc bóp đưa tiền cho anh xe ôm. Nhung chưa kịp phản ứng, Hiểu lấy khăn tay:

- Em lau sạch nước bùn đi! Rồi anh đưa giúp vô trỏng. Mà em vẫn chưa nói em thăm ai!

Bây giờ thì hai dòng nước mắt đã chảy dài trên má. Nhung ngập ngừng:

- Em thăm anh Hưng!

- Thằng Hưng? Hiểu trợn trừng mắt như không tin ở tai mình.

Hiểu nhìn Nhung:

- Thôi! Em lên xe vô trỏng luôn. Anh làm việc với mấy anh cỡ một giờ thôi. Em chờ anh ở căng tin, anh phải biết cho tường tận. Thật tình, anh không tin được.

***

Hai ly cà phê đã tan hết đá mà Hiểu và Nhung vẫn không quan tâm. Những gì Nhung vừa kể đã như vết cứa của một con dao bén ngót vào tim anh. Những dòng nước mắt của Nhung, của người con gái anh đã từng hết dạ yêu thương. Cái đắng cay Nhung phải mang trong mấy năm làm vợ... Rồi cái thời còn đi học, lúc đã tốt nghiệp trung học, khi quyết định chọn cho mình con đường binh nghiệp, thái độ phản đối quyết liệt của ông Tư Tân – ba của Nhung... tất cả đã trở về...

***

Ông Út Trong đập tay xuống bàn. Cái đập mạnh đến nỗi mấy ly trà tưng lên rồi lăn lông lốc trên bàn. Gương mặt ông trắng bệch ra rồi thâm tím lại. Mấy cái cơ bên má giựt liên hồi.

- Thay đổi rồi! Thay đổi rồi! Không còn chút gì của thằng Tư Tân ngày xưa nữa. Nó ăn trắng mặc trơn, nhà cao cửa rộng quen rồi – cái thời bận áo lính nó không còn nhớ nữa. Tao thề từ đây về sau, không qua lại dính dấp gì tới quân đó nữa. Còn mầy – ông xoay qua, ném một cái nhìn dữ dội về Hiểu - cũng không cần xáp láp với con Nhung nữa. Đời mầy, không lẽ không có đứa con gái nào xứng đáng để thương sao?

Nói một hơi rồi, ông vói lấy cái áo lính cũ, chụp lấy cái nón rơm đi tuốt ra vườn. Hiểu nhìn theo cái dáng đi của ba mà lòng buồn rười rượi. Anh chưa thấy ông giận dữ như vậy bao giờ. Ba anh là một người lính. Nó hiểu ông nhiều hơn những gì một đứa con có thể hiểu về ba mình. Anh hiểu nỗi đau của ba sáng nay khi qua nhà Nhung bàn chuyện hôn nhân. Thái độ chú Tư Tân làm ba anh hụt hẫng và đớn đau. Anh cứ tưởng gia đình Nhung đã chấp nhận mình – đâu ngờ! Nỗi đau của một người về người bạn của mình không sánh bằng nỗi đau của hai người đã từng là đồng chí, đã từng vào sanh ra tử, bây giờ phải ngỡ ngàng nhìn nhau.

Nhung là bạn học cùng lớp với Hiểu suốt bảy năm trung học. Ba anh với chú Tư lại là đồng đội. Đâu có cái hợp lý nào bằng. Hai cha con bước vào nhà Nhung với khí thế tự tin vui vẻ bao nhiêu thì ra về lại đau đớn ê chề bấy nhiêu. Lời ông Tư Tân vẫn còn văng vẳng bên tai anh: “Anh Út à! Chỗ anh em, tôi cũng không ngại mà nói thiệt lòng mình cho anh biết. Đời tôi cực khổ nhiều rồi! Nhưng đó là lúc chiến tranh, mình không được quyền lựa chọn. Còn bây giờ, tôi phải chọn cho con tôi con đường nào tốt nhứt. Tôi chỉ có mình nó, tôi không thể để nó sống nghèo sống khổ được. Đời lính, cho dẫu là sĩ quan thì được gì! Lương tháng có đủ no thân chưa, nói gì tới vợ con. Mà sao thằng Hiểu lại chọn vào trường Sĩ quan. Nó có thể học kinh tế mà! Đằng nào cũng phục vụ đất nước thôi! Nhưng chọn ngành kinh tế sẽ giàu hơn, sẽ làm cho vợ con được sung sướng hơn. Năm năm học đâu có ít. Bắt con Nhung chờ nó năm năm để ra trường gom mấy tháng lương chưa sắm được bộ đồ trang sức thì tội cho con tôi quá! Tôi nhứt quyết không gả con Nhung cho thằng Hiểu. Anh liệu mà kiếm chỗ khác đi”.

Gương mặt Út Trong tái lại, mắt mở trừng. Ông vẫn chưa tin vào những gì vừa nghe từ cái miệng của người bạn thân đã từng sống chết bên nhau. Út Trong chưa kịp nói gì thì Tư Tân đã tiếp “Tôi đã hứa gả con Nhung cho thằng Hưng. Ngày mốt nầy làm đám giáp lời. Thằng Hưng thi đậu đại học kinh tế rồi. Nhà nó sẵn của, đời con tôi phải được sung sướng thôi!”.

Hiểu như rơi từ đỉnh cao xuống vực. Vậy là rõ ràng quá rồi còn gì! Hưng là con trai độc nhất của ông Mười Tài, chủ mấy lò đường trong huyện. Tư Tân đã chọn chỗ đó gả con. Còn ba anh chỉ là một người lính về vườn, với thương tật khắp người thì có cơm ăn áo mặc đã quý lắm rồi. Hiểu đưa mắt tìm nhưng không thấy Nhung. Út Trong nắm tay anh lôi về, không nhớ tới chuyện phải chào chủ nhà nữa. Dọc đường, hai cha con không ai nói với ai tiếng nào. Út Trong chạy một mạch không tránh mấy cái ổ gà. Chiếc xe đạp sườn ngang nhảy lốc xốc như một người đang bị động kinh. Thấy chồng trở về với thái độ bán chết bán sống như vậy, chị Út không dám hỏi han gì (mà hỏi làm gì nữa, khi nét mặt của Út Trong đã nói lên tất cả). Chị lặng lẽ châm trà rồi xuống nhà dưới nấu cơm.

***

Đã hai ngày rồi, Hưng không về nhà. Chuyện Hưng không ăn cơm nhà đã không còn là chuyện lạ với người làm vợ như Nhung. Nhưng Hưng không bỏ nhà qua đêm, trừ những lúc phải đi xa. Sống với nhau đã nhiều năm, Hưng vẫn giữ được cái nếp ấy. Họ vẫn chưa có con dù đã gần mười năm chung sống. Nhưng từ mấy tháng gần đây, Hưng có những biểu hiện lạ: lo lắng, bồn chồn. Có những người lạ mặt tới nhà. Họ xì xầm to nhỏ, Nhung không biết. Lò đường của ba má Hưng mấy mùa liên tiếp thua lỗ. Đồng tiền không còn chảy vào nhà như nước nữa. Nhà nước đã xây dựng một nhà máy đường quy mô, năng suất cao, có thể ngốn hết cả mấy vùng nguyên liệu mía của ba bốn tỉnh lân cận. Ông Hai Tài lại qua một cơn bịnh nặng. “Cọp già rụng răng”. “Lão lai tài tận”, mọi người không thích ông thường nói như vậy. Nhung ra vô bồn chồn, lo lắng.

Nhung biết được tin dữ qua một người bạn: “Anh Hưng bị bắt hồi sáng nầy rồi chị. Công ty đã bị đình chỉ hoạt động để điều tra rồi!”. Nhung nghe choáng váng. Cô phải vịn tay vào thành ghế. Sao chuyện tày trời như vậy mà người làm vợ như cô lại không hay biết chút gì?

Chiều hôm đó, một phụ nữ cũng trạc tuổi Nhung nhưng ăn mặc kiểu cách, chở theo một bé trai chừng ba tuổi trên chiếc Dream mới toanh tìm đến nhà. Nhung ngỡ ngàng nhìn họ:

- Cô tìm ai?

- Chị là chị Nhung vợ anh Hưng? Cô gái không trả lời mà hỏi lại. Đôi mắt sắc sảo của cô ta nhìn khắp căn phòng như để quan sát tường tận mọi thứ có ở đây.

- Đúng là nhà của giám đốc. Chị có phước quá nên được chồng lo lắng như vầy. Còn tôi, cũng là vợ mà kém cỏi hơn nhiều.

Nhung tái mặt. Cô vừa nghe cô gái nầy nói gì? Vợ ai? Không lẽ lại là vợ của chồng mình? Nhung ấp úng:

- Tôi... tôi không biết cô nói gì?

- Tôi tìm chị để nói cho rõ ràng chuyện của tôi với anh Hưng. Đây là con anh ấy. Chúng tôi sống với nhau đã năm năm nay rồi. Nhưng tôi thật sự không ngờ, ảnh cũng lừa dối tôi. Tôi sanh con để nối dòng nối dõi cho ảnh mà tôi chỉ được một căn nhà nhỏ xíu, không bằng cái phòng khách sang trọng nầy. Phải rồi, dẫu sao chị cũng là người được cưới hỏi đàng hoàng mà. Nhưng bây giờ khác rồi, cái nhà nhỏ của tôi thì không ảnh hưởng gì vì tôi là người đứng tên hợp pháp. Còn cái biệt thự nầy sẽ là tài sản bị niêm phong. Chị ráng lo cho ảnh đi. Tôi phải lo nuôi con. Đằng nào cũng là chồng hợp pháp của chị. Tôi chỉ là người ngoài cuộc.

Buông những lời đắng hơn thuốc đắng xong, cô ta nắm tay thằng nhỏ bước xuống thềm. Nhung thấy như mọi thứ trong phòng đang quay cuồng. Cô chưa tin những gì vừa xảy ra là sự thật.

***

- Vậy là Hưng bị tạm giam ở đây? Còn em hiện giờ ở đâu? Hiểu hớp một ngụm nước, nhìn Nhung ái ngại.

- Em đã về quê với ba má em. Căn nhà bị kê biên rồi. Ba em buồn rầu và mắc cỡ với lối xóm nên không ra khỏi nhà nửa bước. Bây giờ ba già lắm!

Hiểu nghe một nỗi buồn len nhẹ vào hồn. Dẫu gì, họ cũng từng yêu nhau. Nhung nhìn Hiểu hồi lâu rồi ngập ngừng:

- Em nghe nói anh cũng lập gia đình rồi phải không? Có đứa nào chưa?

- Sắp rồi. Vân sẽ sanh trong vòng một hai ngày nữa. Lẽ ra, anh đã nghỉ phép, nhưng phải xong công việc bữa nay. Vân là bác sĩ quân y. Tụi anh chưa có nhà cửa riêng gì, đang ở tập thể. Cũng nhờ vậy mà mỗi khi đi xa, anh yên tâm hơn.

- Anh chị cưới lâu chưa?

- Hơn hai năm rồi. Lúc đó, anh bịnh một trận gần chết. Vân đã chăm sóc anh rất tận tình và tụi anh yêu nhau.

Nhung nhìn lãng qua chỗ khác, có chút gì nghèn nghẹn ở ngực. Ai cũng có con đường của mình. Cô chọn thì giờ không trách ai. Đúng lúc đó, điện thoại trong túi Hiểu rung lên. Hiểu cầm máy nghe. Quay qua Nhung, Hiểu ần cần:

- Em về cùng anh luôn nghe! Anh cho em quá giang một khúc đường.

Nhung cười buồn:

- Anh không nhớ nhà em đi về phía nầy, còn anh phải về hướng khác sao?

Hiểu vụt nhớ ra, mình và Nhung đi hai con đường khác nhau. Anh ái ngại:

- Anh sẽ thu xếp về thăm em với chú thím. Anh hứa đó! Em về cẩn thận nghe!

Hiểu lên xe. Chiếc xe vụt đi, để lại mấy vũng nước đỏ ngầu trên đường. Nhung buồn bã đứng lên đi những bước chầm chậm, vô hồn. Một người xe ôm tới hỏi. Nhung lên ngồi đằng sau. Anh xe ôm quay lại:

- Chạy theo hướng chiếc du lịch kia hay rẽ trái?

- Rẽ trái! Nhung đáp như trong đầu đã có câu trả lời sẵn: Mình với anh ấy đã đi hai con đường khác nhau mà!