Hôm 30-1, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu thông qua hai nghị quyết hạn chế nguy cơ Tổng thống Donald Trump phát động chiến tranh với Iran.

Một cơ sở hạt nhân dân sự ở Iran. Ảnh: Reuters

Nghị quyết đầu tiên được phê chuẩn với tỷ lệ 228 phiếu thuận và 175 phiếu chống. Theo đó, chính quyền Trump có thể bị ngăn không được sử dụng bất kỳ nguồn quỹ liên bang nào để tài trợ cho lực lượng tấn công nhằm vào Iran trừ phi Quốc hội Mỹ cho phép. Văn bản còn lại sẽ bãi bỏ nghị quyết Ủy quyền Sử dụng Vũ lực năm 2002 từng cho phép chính quyền cựu Tổng thống George W. Bush phát động chiến dịch quân sự lật đổ chế độ Saddam Hussein ở Iraq. Trước đó, thượng nghị sĩ Cộng hòa Rand Paul chỉ trích Nhà Trắng vô lý khi cho rằng họ có thể lấy nghị quyết năm 2002 áp dụng cho hành động quân sự ở Iraq sau 18 năm.

Sau khi hai nghị quyết được thông qua, hạ nghị sĩ Dân chủ Barbara Lee tuyên bố đây là bước đi lịch sử tái khẳng định thẩm quyền của quốc hội theo Hiến pháp và ngăn nguy cơ Mỹ bị lôi kéo vào các cuộc chiến bất tận trên khắp Trung Đông. Động thái của hạ viện đưa ra giữa lúc căng thẳng Mỹ-Iran bùng phát sau vụ không kích của Washington sát hại tư lệnh lực lượng đặc nhiệm Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran Qasem Soleimani vào đầu tháng này. Vụ việc đẩy Trung Đông tới bờ vực chiến tranh sau khi Tehran tấn công trả đũa nhắm vào lực lượng Mỹ tại Iraq.

Theo đảng Dân chủ, cả hai nghị quyết nói trên là nỗ lực nhằm hạn chế nguy cơ Washington bị sa lầy trong cuộc xung đột mới ở Trung Đông. Tuy nhiên, chính quyền Trump chỉ trích đây là sai lầm có thể làm suy yếu nỗ lực răn đe và khả năng bảo vệ công dân Mỹ. Tổng thống Trump cũng cảnh báo sẽ phủ quyết cả hai nghị quyết nói trên. Tuy được thông qua tại hạ viện, hai văn bản cần được thượng viện hiện do đảng Cộng hòa kiểm soát phê chuẩn và không vấp phải quyền phủ quyết của tổng thống để trở thành luật.

Trong diễn biến khác, Nhà Trắng hôm 30-1 cho biết sẽ gia hạn miễn trừ trừng phạt 60 ngày đối với các công ty Nga, Trung Quốc và châu Âu đang hợp tác hạt nhân dân sự với Iran với lý do sự hiện của các thể chế này có thể giúp hạn chế khả năng Tehran phát triển vũ khí hạt nhân. Tuy vậy, chính quyền Trump cũng áp đặt trừng phạt lên Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) và lãnh đạo cơ quan này. Theo Reuters, việc xử phạt AEOI sẽ tác động đến chương trình hạt nhân dân sự của Iran.

MAI QUYÊN (Theo Washington Post)