Tại Diễn đàn Cửa ngõ Toàn cầu (Global Gateway) lần đầu tiên được tổ chức ở Brussels (Bỉ) mới đây, Liên minh châu Âu (EU) đã công bố một loạt thỏa thuận trị giá hàng tỉ euro dành cho chương trình hợp tác phát triển cơ sở hạ tầng được coi là giải pháp thay thế cho sáng kiến “Vành đai, Con đường (BRI)” của Trung Quốc này.

Chủ tịch EC Ursula von der Leyen trong bài phát biểu khai mạc Diễn đàn Cửa ngõ Toàn cầu hôm 25-10. Ảnh: Reuters

Cụ thể, EU đã ký các thỏa thuận lần lượt trị giá 66 tỉ euro (69,6 tỉ USD) và 3 tỉ euro với các chính phủ trên khắp châu Âu, châu Á và châu Phi để hỗ trợ các dự án liên quan đến khoáng sản thô, năng lượng xanh và hành lang giao thông. Mặt khác, giới chức EU cũng đã công bố một loạt thỏa thuận mới, gồm các thỏa thuận khai thác nguyên liệu thô quan trọng với Cộng hòa Dân chủ Congo hay Zambia, cũng như các thỏa thuận hợp tác về năng lượng sạch với Bangladesh, Cape Verde, Namibia, Philippines, Tanzania và Việt Nam.

Diễn đàn còn chứng kiến khoản tài trợ trị giá 12 triệu euro dành cho Moldova để giúp quốc gia châu Âu này xây dựng các tuyến đường sắt mới; công bố thỏa thuận mới nhằm hỗ trợ Turkmenistan gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới; và dành khoản đầu tư trị giá 30 triệu euro cho nâng cao giáo dục và đào tạo nghề ở Tajikistan.

Ngoài ra, EU còn ký kết nhiều thỏa thuận quy mô nhỏ hơn khác, gồm thỏa thuận đầu tư 10 triệu euro vào ngành giáo dục Armenia; thỏa thuận tài trợ Gruzia trị giá 16 triệu euro để cải thiện an toàn dọc theo tuyến cao tốc Đông - Tây, vốn là “xương sống” cho tham vọng kết nối của Tbilisi dọc Biển Đen và hầu hết do các công ty Trung Quốc xây dựng.

Trong bài phát biểu khai mạc diễn đàn hôm 25-10, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen tuyên bố sẽ theo đuổi các khoản đầu tư chất lượng cao, đồng thời nhấn mạnh Global Gateway là “sự lựa chọn tốt hơn” để tài trợ và xây dựng cơ sở hạ tầng sạch. “Global Gateway được triển khai nhằm mang lại cho các nước một lựa chọn nhưng đó là một lựa chọn tốt hơn” - bà von der Leyen khẳng định, đồng thời cho biết thêm rằng các lựa chọn đầu tư khác thường phải “trả giá cao” về môi trường, quyền người lao động và chủ quyền. Bà von der Leyen coi Global Gateway là một cách bền vững để xây dựng cơ sở hạ tầng trong dài hạn, qua đó tuyên bố không một quốc gia nào phải đối mặt với tình huống phải đánh đổi tương lai đất nước của mình để phát triển cơ sở hạ tầng trọng yếu.

Ra mắt vào cuối năm 2021, Global Gateway đã dành 300 tỉ euro nhằm hợp lý hóa hoạt động hợp tác đầu tư và phát triển của EU trên toàn cầu. Giới chức EU cho biết chương trình sẽ ưu tiên phát triển các dự án tập trung vào năng lượng tái tạo, chuyển đổi số và mang tính bền vững trong bối cảnh Brussels tìm cách huy động đầu tư từ các quốc gia thành viên và khu vực tư nhân.

Lâu nay, giới chức khối gồm 27 quốc gia thành viên này tránh công khai coi Global Gateway là một giải pháp thay thế cho BRI nhưng diễn đàn này lại diễn ra chỉ một tuần sau khi Trung Quốc tổ chức Diễn đàn cấp cao hợp tác quốc tế BRI lần thứ 3 với sự tham dự của đại diện hơn 140 quốc gia và hơn 30 tổ chức quốc tế nhằm đánh giá những thành tựu mà sáng kiến đã đạt được đối với sự phát triển kinh tế toàn cầu.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)