Sau 3 lần bầu cử vẫn chưa ngã ngũ, Thủ tướng tạm quyền Israel Benjamin Netanyahu và đối thủ chính trị Benny Gantz - lãnh đạo liên minh Xanh-Trắng - giờ đây tiến gần tới thỏa thuận luân phiên giữ ghế thủ tướng.

Đại dịch COVID-19 vô hình trung giúp hai ông Netanyahu (trái) và Gantz bắt tay phá thế bế tắc chính trị. Ảnh: Reuters

Lâu nay, ông Gantz từ chối gia nhập chính phủ của Thủ tướng Netanyahu, với lý do nhà lãnh đạo này bị truy tố tội tham nhũng. Trong các cuộc bầu cử nói trên, cựu Tổng Tham mưu trưởng quân đội Israel đều vận động tranh cử với cương lĩnh chủ yếu tập trung vào cam kết lật đổ ông Netanyahu. Tuy nhiên, mới đây ông Gantz lại đổi giọng, cho rằng điều cần thiết vào lúc này là một chính phủ đoàn kết khẩn cấp để chống dịch COVID-19 đang lan rộng. Số là trong động thái bất ngờ và nhờ sự ủng hộ của ông Netanyahu hôm 26-3, ông Gantz đã được bầu làm tân Chủ tịch Quốc hội 120 ghế của Israel, với 74 phiếu thuận và 18 phiếu chống. Benny Gantz giải thích lý do duy nhất khiến ông tự đề cử vào vị trí chủ tịch quốc hội là muốn tăng khả năng thành lập chính phủ đoàn kết.

Tuy nhiên, quyết định bất thường này đã gây chia rẽ nội bộ liên minh đối lập chính tại Israel. Yair Lapid, đồng sáng lập liên minh Xanh-Trắng, chỉ trích ông Gantz “đầu hàng mà không chiến đấu”. Những nghị sĩ ủng hộ Benny Gantz cũng cáo buộc ông phản bội phe trung tả. Yesh Atid và Telem, hai đảng nắm giữ hơn phân nửa số ghế của Xanh-Trắng, đã quyết định rời khỏi liên minh này.

Giới phân tích nhận định việc ông Gantz được bầu làm Chủ tịch Quốc hội mở đường để ông tham gia chính phủ đoàn kết với Thủ tướng Netanyahu theo cơ chế luân phiên. Theo đó, ông Netanyahu sẽ đảm nhận vị trí thủ tướng từ nay đến tháng 9-2021, sau đó ông Gantz sẽ đảm nhận vị trí này. Truyền thông Israel cũng tiết lộ nhiều khả năng ông Gantz sẽ trở thành ngoại trưởng trong chính phủ đoàn kết của Thủ tướng Netanyahu, cho nên ghế Chủ tịch Quốc hội có thể chỉ là tạm thời đối với ông.

Chuyển động tích cực trên chính trường Israel diễn ra trong bối cảnh dịch COVID-19 tại nước này diễn biến ngày càng phức tạp và khó lường. Đây không phải là “vận may” đầu tiên ông Netanyahu được “hưởng” trong đại dịch virus Corona chủng mới. Mới đây, cũng vì tình trạng khẩn cấp của đại dịch, tòa án Israel đã quyết định hoãn phiên tòa xét xử vụ án tham nhũng của ông. Trong rủi có may, đại dịch COVID-19 lại được coi là vận hội “sống sót chính trị” của nhà lãnh đạo lão luyện này. Tính đến chiều 27-3, Israel có 3.035 ca nhiễm và 10 trường hợp tử vong do SARS-CoV-2. 

HẠNH NGUYÊN  (Theo NPR, Guardian)