07/05/2021 - 08:12

Diễn biến mới trên chính trường Israel 

Tổng thống Israel Reuven Rivlin vừa giao trách nhiệm thành lập chính phủ liên minh cho ông Yair Lapid sau khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu không làm được điều đó trong thời hạn 28 ngày.

Hai ông Bennett (trái) và Lapid trao đổi tại Quốc hội Israel. Ảnh: timesofisrael

Hai ông Bennett (trái) và Lapid trao đổi tại Quốc hội Israel. Ảnh: timesofisrael

Phát biểu khi công bố quyết định trên hôm 5-5, Tổng thống Rivlin thông báo ông Lapid nhận được cam kết ủng hộ của 56 thành viên trong quốc hội 120 ghế. Cựu Bộ trưởng Tài chính Lapid là lãnh đạo đảng Yesh Atid đối lập, đảng đã về nhì trong cuộc tổng tuyển cử hồi tháng 3 vừa qua.

Trong cuộc bầu cử vừa rồi, không đảng nào giành đủ đa số ghế quá bán trong quốc hội để tự thành lập chính phủ. Đảng cánh hữu Likud của ông Netanyahu giành nhiều ghế nhất (52 ghế). Thế nên đến đầu tháng 4, Thủ tướng Netanyahu được Tổng thống Rivlin giao nhiệm vụ thành lập chính phủ liên minh, nhưng rốt cuộc ông không thực hiện được trước hạn chót 5-5.

Tương tự như ông Netanyahu, Yair Lapid cũng sẽ có 28 ngày để thành lập chính phủ liên minh. Sau khi được giao nhiệm vụ, ông Lapid tuyên bố sẽ xúc tiến đàm phán thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc “sớm nhất có thể”. Theo ông, chính phủ mới sẽ gồm cánh tả và cánh hữu cùng hợp tác để giải quyết những thách thức về kinh tế và an ninh.

Tổng thống Israel bày tỏ tin tưởng ông Lapid có thể thành lập được chính phủ liên minh, song cũng nêu rõ vẫn còn rất nhiều khó khăn. Ông Lapid sẽ đối mặt với những cuộc đàm phán đầy cam go, trong khi Thủ tướng 72 tuổi Netanyahu vốn lão luyện trên chính trường lại muốn cản đường tới chiếc ghế quyền lực của chính khách 57 tuổi này, như đã từng thành công với thủ lĩnh liên minh Xanh - Trắng Benny Gantz.

Theo báo Guardian, nhiều khả năng “kẻ tạo vua” lần này là cựu Bộ trưởng Quốc phòng Naftali Bennett - lãnh đạo đảng Yamina. Ông Netanyahu từng đề xuất một thỏa thuận mà theo đó ông Bennett sẽ trở thành thủ tướng trong một năm rồi sau đó trao lại quyền lãnh đạo, nhưng ý tưởng này nhanh chóng bị bác bỏ. Giờ đây, thỏa thuận “luân phiên” tương tự giữa hai ông Bennett và Lapid cũng có thể xảy ra, trong đó ông Bennett sẽ giữ chức thủ tướng trước. Nhưng một chính phủ như thế lại đòi hỏi các đảng Do Thái từ cánh tả, cánh hữu và theo đường lối trung dung phải hợp tác cũng như chấp nhận sự ủng hộ từ một đảng của người Israel gốc Arab. Trước mắt, một trong những thủ lĩnh của đảng Yamina đã bác bỏ chuyện hợp tác với cánh tả, còn bản thân ông Bennett cũng phải cân nhắc rủi ro làm buồn lòng các cử tri vì một chính phủ liên minh rộng như thế.

Cuối cùng, nếu ông Lapid thành lập được chính phủ trong vòng 4 tuần, đảng Likud có thể lần đầu tiên bị đẩy về phía đối lập, đặt dấu chấm hết cho chiếc ghế thủ tướng kéo dài kỷ lục tới 15 năm của ông Netanyahu.

Ngược lại, trong trường hợp lãnh đạo đảng Yesh Atid không thể đàm phán thành công, hội đủ thế đa số ghế tại quốc hội để thành lập chính phủ mới, Nhà nước Do Thái buộc phải tổ chức một cuộc bầu cử khác, lần thứ 5 kể từ tháng 4-2019. Điều đó đồng nghĩa Israel lại rơi vào “vòng luẩn quẩn” của bế tắc chính trị kéo dài 2 năm qua. Biết đâu cơ may sẽ lại trở về với ông Netanyahu.

HẠNH NGUYÊN (Theo NY Times)

Chia sẻ bài viết