Hôm nay 2-11, cử tri Mỹ sẽ đi bỏ phiếu bầu lại toàn bộ 435 ghế ở Hạ viện, 37/100 ghế Thượng viện và 37 Thống đốc bang. Các khảo sát trước bầu cử đều có kết quả bất lợi cho đảng Dân chủ của Tổng thống Barack Obama, bất chấp nỗ lực vận động cử tri của ông trong hành trình tới 4 bang cuối tuần qua, trong đó có bang Illinois quê nhà của ông.

Tổng thống Obama liệu có thể thuyết phục cử tri tiếp tục tin tưởng những cam kết “thay đổi” của ông? Ảnh: AP

Đảng Dân chủ hiện giữ thế đa số ở cả Hạ viện và Thượng viện, với số ghế nhiều hơn đảng Cộng hòa lần lượt là 39 ghế và 10 ghế. Tuy nhiên, một trong những nhà phân tích chính trị nổi tiếng nhất nước Mỹ là Larry Sabato đã dự đoán đảng Cộng hòa sẽ giành thêm được 55 ghế ở Hạ viện, ít nhất 8 ghế Thượng viện và 8 hoặc 9 Thống đốc bang. Điều đó có nghĩa là phe Dân chủ có nguy cơ mất quyền kiểm soát ở Hạ viện, và phe Cộng hòa tăng lên được 47 hoặc 49 ghế ở Thượng viện. Nếu thực tế diễn ra đúng như đoán, Tổng thống Obama có thể gặp khó khăn trong việc thông qua các chính sách.

Trong nỗ lực ngăn chặn chiến thắng áp đảo của đảng Cộng hòa, Tổng thống Obama đã tiến hành cuộc vận động cuối cùng tại Chicago, nơi khoảng 200.000 người từng mừng chiến thắng lịch sử của ông tại Công viên Grant. Tổng thống Obama kêu gọi người dân cần “giữ tinh thần chiến đấu” bất chấp sự trì trệ, đồng thời thúc giục cử tri Mỹ “giữ vững niềm tin”. Tuy nhiên, báo Guardian (Anh) cho rằng chỉ khoảng 20.000 người tham dự buổi diễn thuyết của ông Obama tại Công viên Midway Plaisance, trong khi hàng ngàn ghế trống chỗ. Điều đó chứng tỏ rằng sự ủng hộ của cử tri dành cho vị tổng thống da màu đầu tiên của nước Mỹ đã sụt giảm mạnh. Thậm chí, chiếc ghế Thượng viện từng thuộc về ông Obama ở bang Illinois và chức Thống đốc bang này, có thể cũng sẽ lọt vào tay phe Cộng hòa. Cần biết rằng Illinois lâu nay là “thành trì” của đảng Dân chủ, vì vậy thất bại trong bất kỳ cuộc đua nào ở đây cũng đều là “những đòn giáng mạnh” vào tương lai chính trị của Tổng thống Obama.

Kinh tế là yếu tố chính dẫn tới quyết định trong lá phiếu của cử tri. Khảo sát cho thấy đa số cử tri bày tỏ thất vọng với kinh tế Mỹ. Khảo sát chung mới nhất của Nhật báo Phố Wall và hãng tin NBC cho biết 52% cử tri không hài lòng với cách điều hành công việc của Tổng thống Obama, trong khi chỉ có 33% ủng hộ. 49% cử tri ủng hộ đảng Cộng hòa kiểm soát Quốc hội so với 43% dành cho Dân chủ.

Theo báo Guardian, những kỹ năng thuyết trình của Tổng thống Obama không còn thuyết phục nữa và đảng Dân chủ đang đối mặt với thất bại trong các cuộc bầu cử này, với tỷ lệ mà các nhà phân tích chính trị cho rằng có thể chưa từng thấy trong 60 năm qua.

Tổng số tiền chi cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ lần này ở Mỹ lên tới 4 tỉ USD, cao hơn kỷ lục 2,85 tỉ USD năm 2006. Chi phí năm 2002 là 2,18 tỉ USD và năm 1998 là 1,61 tỉ USD.

N. MINH (Theo Telegraph, WSJ, Guardian)