Giờ thực hành của học viên lớp dạy nghề sơ cấp sửa chữa ĐTDĐ miễn phí, do Trường Trung cấp nghề Thới Lai tổ chức.

Cuối tháng 10-2009, Đề án “Đào tạo nghề cho lao động ngoại thành và chiến sĩ lực lượng vũ trang xuất ngũ TP Cần Thơ” năm 2009 (gọi tắt là Đề án Đào tạo nghề - ĐTN) đã kết thúc ở các quận, huyện. Năm 2010, năm cuối cùng của Đề án ĐTN giai đoạn 2006-2010, quá trình triển khai thực hiện sẽ là bước chuẩn bị để ngành chức năng thành phố xây dựng kế hoạch Đề án “ĐTN cho lao động nông thôn” giai đoạn 2011-2015, đạt mục tiêu đề ra là nâng cao chất lượng ĐTN và nguồn nhân lực kỹ thuật cao, phục vụ cho nhu cầu xã hội đang ngày càng phát triển...

* ĐTN theo nhu cầu

Lễ bế giảng và cấp bằng nghề cho 30 học viên nữ lớp dạy nghề may gia dụng miễn phí ở phường Trường Lạc, quận Ô Môn, khá nhộn nhịp. Cầm tấm bằng nghề, các học viên đều cảm động và phấn khởi. Theo đánh giá của ban tổ chức lớp học, đa số học viên cơ bản nắm được các kỹ thuật cắt may, sản phẩm thi tốt nghiệp tay nghề đạt yêu cầu. Hầu hết học viên đều mong muốn được hành nghề tại địa phương, chỉ số ít lao động trẻ có nhu cầu đi làm việc ở các doanh nghiệp. Chị Tăng Thị Hồng Hoa, hộ nghèo ở khu vực Trường Hưng, vuốt ve sản phẩm quần tây, áo sơ mi, “bài thi” tốt nghiệp của mình và nói: “Từ nhỏ, tôi rất thích học nghề may nhưng nhà nghèo quá, không có điều kiện đi học. Được phường tạo điều kiện cho học may miễn phí, tôi rất vui. Bây giờ, có máy may rồi, trước tiên, tôi sẽ may quần áo cho các con và chị em trong xóm để rèn thêm tay nghề và nhờ các chị trong Hội Phụ nữ giới thiệu nhận hàng may gia công để có thêm thu nhập”. Còn em Trần Ngọc Sâm, ở khu vực Trường Hòa, cho biết, trước mắt là sẽ tự mày mò học thêm để nâng cao tay nghề, sắp xếp việc nhà để sau Tết đi làm công nhân may.

Theo Phòng LĐ-TB&XH quận Ô Môn, từ đầu năm đến nay, toàn quận có 320 lao động tham gia 11 lớp dạy nghề sơ cấp ở các phường theo tiêu chí ngành nghề đào tạo phải phục vụ mục tiêu giải quyết việc làm ở địa phương. Trong đó, các nghề trồng trọt, nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi thú y được học viên các phường Thới Long, Trường Lạc vận dụng tốt kiến thức đã học vào mô hình sản xuất tại nhà. Ông Nguyễn Quang Nhã, cán bộ Phòng LĐ-TB&XH quận Ô Môn, cho biết: “Sau khóa học, các học viên có thể liên hệ với các đoàn thể ở phường để được giới thiệu học nghề nâng cao hay vào làm việc tại các doanh nghiệp”.

Kết thúc buổi thi kiểm tra tay nghề cuối khóa của lớp dạy nghề sửa chữa điện thoại di động (ĐTDĐ), em Đào Hữu Lợi, ở thị trấn Thới Lai, xã Thới Lai, cho biết: “Em rất “mê” nghề này lại thích mày mò tìm hiểu các tính năng của ĐTDĐ nên thi khá tốt”. Lợi mong rằng, sẽ được giới thiệu học nghề nâng cao và vào các cửa hàng kinh doanh ĐTDĐ để vừa làm vừa học nghề thêm. Có như vậy, sau một thời gian, Lợi mới rành nghề và có thể tự tin làm nhân viên phụ trách kỹ thuật cho các cửa hàng kinh doanh ĐTDĐ.

Phát huy thế mạnh công tác ĐTN thời gian qua, năm nay, huyện Thới Lai tiếp tục hoàn thành kế hoạch dạy nghề trước thời gian quy định. Theo Phòng LĐ-TB&XH huyện Thới Lai, năm 2009, huyện tổ chức 17 lớp dạy nghề sơ cấp miễn phí cho 510 lao động các xã, thị trấn. Ông Đào Minh Lợi, Quyền Hiệu trưởng Trường Trung cấp nghề Thới Lai, cho biết: Các xã, thị trấn đăng ký ngành nghề đào tạo trên cơ sở khảo sát nhu cầu học nghề của người lao động, phù hợp với yêu cầu chuyển dịch lao động của địa phương và phải kết hợp cùng ngành chức năng có hướng giải quyết việc làm sau đào tạo nghề. Xã Trường Xuân đang triển khai mô hình tổ hợp tác gia công quần áo may sẵn và thảm lục bình cho phụ nữ trong xã, cho vay vốn phát triển ngành nghề, ổn định thu nhập. Qua khảo sát sơ bộ, tỷ lệ lao động có việc làm sau đào tạo đạt khoảng 50% trên tổng số lao động qua học nghề ở huyện Thới Lai.

Theo Phòng Quản lý - ĐTN, Sở LĐ-TB&XH TP Cần Thơ, đến cuối tháng 10-2009, thành phố đã cơ bản hoàn thành kế hoạch ĐTN với 117 lớp dạy nghề sơ cấp, với trên 20 ngành nghề đào tạo, cho hơn 3.500 học viên thuộc hộ nghèo, cận nghèo và đối tượng chưa có việc làm ổn định có nhu cầu học nghề, tìm việc làm phù hợp ở các quận, huyện. Thời gian đào tạo từ 3 đến 4 tháng tùy theo ngành nghề, theo hình thức lưu động tại các quận, huyện, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động tham gia học nghề, trong đó tăng cường kỹ năng thực hành.

Tuy nhiên, quá trình triển khai Đề án ĐTN năm 2009 vẫn còn những hạn chế nhất định trong nhận thức của người lao động về tầm quan trọng của việc trang bị trình độ học vấn, tay nghề. Người lao động chưa thật sự tự giác đến với nghề, thụ động trong thái độ, tác phong học nghề, tìm việc. Công tác ĐTN chưa được các cấp, các ngành, chính quyền đoàn thể địa phương quan tâm và đầu tư đúng mức. Việc tạo điều kiện cho học viên vay vốn phát huy ngành nghề, nâng cao tay nghề chưa được giải quyết thỏa đáng; việc cung ứng nguyên liệu, giá cả gia công và tiêu thụ sản phẩm đầu ra khá bấp bênh, không ổn định khiến người lao động chưa an tâm học nghề.

* Hướng đến nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

Đề án ĐTN năm 2010 tiếp tục được triển khai thực hiện trên cơ sở rút kinh nghiệm các năm trước, ĐTN gắn với giải quyết việc làm cho học viên. Theo đó, sẽ có trên 5.500 lao động nông thôn và các đối tượng chính sách xã hội (trong tổng số 34.000 lao động được học nghề bằng nhiều hình thức) được học nghề theo Đề án ĐTN, nâng tỷ lệ lao động qua ĐTN từ trên 35% (năm 2008) lên trên 42% (năm 2010). Đề án này sẽ tập trung dạy những nghề gắn với mô hình sản xuất, đi kèm chính sách cho vay vốn, tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, ứng dụng kiến thức vào đời sống; xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả từ việc hỗ trợ học nghề miễn phí, sử dụng vốn vay mua con giống, cây giống, nguyên liệu sản xuất. Thành phố sẽ hướng dẫn địa phương xác định lại ngành nghề phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, giải quyết việc làm trong giai đoạn hiện nay; chọn lọc những đơn vị đào tạo chuyên nghiệp, chất lượng từ các trường đại học, cao đẳng, trung cấp và các trung tâm dạy nghề...

Ông Tiêu Minh Dưỡng, Phó phòng Quản lý - ĐTN, Sở LĐ-TB&XH TP Cần Thơ, cho biết: Thời gian qua, thành phố chưa triển khai có hiệu quả mô hình dạy nghề gắn với yêu cầu của doanh nghiệp do những nguyên nhân chủ quan và khách quan, không đạt được mục tiêu đề ra ban đầu. Trong năm 2010, thành phố phấn đấu vận động doanh nghiệp tham gia ĐTN, người lao động tự giác học nghề và tìm việc làm, thu nhập thường xuyên; qua đó, tạo điều kiện cho người lao động tiếp cận và vận hành hệ thống máy móc, thiết bị, dây chuyền sản xuất hiện đại trong quá trình học nghề tại doanh nghiệp...

Đề án “ĐTN cho lao động nông thôn” giai đoạn 2011-2015 ở TP Cần Thơ được xây dựng trên cơ sở Đề án chung của cả nước, hướng đến mục tiêu mở rộng qui mô dạy nghề cho lao động nông thôn và các đối tượng chính sách xã hội với sự hỗ trợ của Nhà nước. Theo đó, đến năm 2015, tỷ lệ lao động qua ĐTN toàn thành phố đạt trên 50%; tăng qui mô đào tạo lao động có trình độ tay nghề kỹ thuật cao, thông qua hình thức ĐTN hệ Trung cấp vừa dạy nghề, vừa dạy chữ...phấn đấu đạt trên 25% trong tổng số lao động đào tạo hệ cao đẳng, trung cấp, sơ cấp..., phục vụ phát triển kinh tế xã hội của thành phố, nhất là khu vực nông thôn. Trong 5 năm, Đề án sẽ ĐTN cho 20.000 lao động, góp phần thực hiện có hiệu quả công cuộc xóa đói giảm nghèo, nâng cao tỷ lệ người lao động nông thôn sử dụng có hiệu quả thời gian lao động.

Đề án ĐTN năm 2009 đã kết thúc, Đề án ĐTN năm 2010 và Đề án ĐTN cho lao động nông thôn giai đoạn 2011-2015 đã, đang và sẽ mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp, việc làm ổn định cho người lao động TP Cần Thơ trong thời kỳ mới. Theo kế hoạch, trong quý I-2010, ngành chức năng sẽ trình UBND TP Cần Thơ phê duyệt Đề cương chi tiết quy hoạch ĐTN đến năm 2020. Đến quý IV-2010 tiếp tục trình HĐND xem xét việc triển khai Đề án “ĐTN cho lao động nông thôn” giai đoạn 2011-2015.

Bài, ảnh: ANH PHƯƠNG