Đó là nội dung cốt lõi được đề cập trong nhiều tham luận tại Hội thảo khoa học cấp quốc gia với chủ đề: “Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 - Bước ngoặt quyết định và bài học lịch sử”.

Hội thảo do Bộ Quốc phòng, Ban Tuyên giáo Trung ương và Thành ủy TP Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức ngày 29-12. Đây là sự kiện quan trọng trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 50 năm cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968.

Đoàn chủ tịch chủ trì hội thảo.

Chủ trương đúng đắn, sáng tạo của Đảng

Với hơn 100 tham luận trình bày sâu sắc, khoa học, chính xác, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 được tái hiện một cách hào hùng. Trong tham luận gửi về hội thảo, nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh, Tham mưu trưởng Bộ chỉ huy Miền năm 1968 khẳng định: Với tầm nhìn xa, trông rộng, Bác Hồ và Bộ Chính trị đã nhận thấy, ở thời điểm đó ta không đủ sức đánh bại cùng một lúc cả đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn để giành thắng lợi hoàn toàn, nên đã chủ trương chia thành 2 nhịp: “Đánh cho Mỹ cút”, rồi tiến tới “đánh cho ngụy nhào”. Cuộc Tổng tiến công, nổi dậy cùng với những cú “đánh bồi” đã tạo nên một đòn đủ nặng làm nhụt ý chí xâm lược của đế quốc Mỹ, tạo ra bước ngoặt của cuộc chiến tranh, buộc chúng phải xuống thang, ngồi vào bàn đàm phán.

Dưới góc nhìn khoa học lịch sử, PGS.TS Vũ Quang Hiển (Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn Hà Nội) nêu rõ: “Trên cơ sở nắm chắc diễn biến, đồng thời nhận định chính xác khả năng phát triển của chiến tranh cách mạng ở miền Nam cũng như cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của miền Bắc; nhận rõ sự lúng túng tiến thoái lưỡng nan của chính quyền Mỹ và tình hình chiến sự, Bộ Chính trị đã quyết định tổng công kích, tổng khởi nghĩa trên toàn chiến trường miền Nam, nhằm đập tan ý chí xâm lược và buộc Mỹ phải thất thủ ở miền Nam, chấm dứt mọi hành động chiến tranh đối với miền Bắc”.

Đây cũng là kết quả nghiên cứu của Thiếu tướng, PGS.TS Nguyễn Văn Bạo, Giám đốc Học viện Chính trị: Điểm nổi bật trong chỉ đạo chiến lược của Đảng là xác định phương pháp tiến công táo bạo với cách đánh hoàn toàn mới: Tổng công kích và tổng khởi nghĩa để giành thắng lợi quyết định; đồng thời lựa chọn thời cơ đúng để đạt hiệu quả cao; lựa chọn đúng hướng tiến công chủ yếu nhằm vào đô thị, nơi tập trung cơ quan đầu não của chính quyền Sài Gòn; tổ chức lực lượng gây bất ngờ cho đối phương… Đây là quyết định sáng suốt, được thể hiện ở cuộc Tổng tiến công và nổi dậy đã tạo ra một sự thay đổi đột biến về cục diện chiến tranh trên cả 3 mặt: Chiến lược, lực lượng và chính trị, mở ra giai đoạn mới “vừa đánh, vừa đàm”.

Các nhân chứng lịch sử tham dự hội thảo.

Sức mạnh cộng hưởng và ý chí quật cường

Hòa chung không khí sôi nổi của cuộc hội thảo và niềm tin mãnh liệt vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, GS, TS Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh chia sẻ: Với quyết tâm xây dựng lực lượng cách mạng tạo sức mạnh tổng hợp, khu ủy Sài Gòn-Gia Định đặc biệt chú trọng chỉ đạo củng cố các cơ sở Đảng, phát triển Đảng trong công nhân, học sinh, sinh viên ưu tú; tăng cường công tác lãnh đạo vùng ven, xây dựng cơ sở cách mạng, chuẩn bị kho bí mật cất giấu vũ khí và những chỗ ém quân… Chỉ trong thời gian ngắn, gần 400 cơ sở, 9 mục tiêu tiến công và nhiều nhiệm vụ khác đều được Đảng bộ, LLVT và nhân dân Sài Gòn-Gia Định chuẩn bị hoàn tất với quyết tâm cao; xây dựng 19 “lõm” sát sào huyệt địch ở nội đô. Đó là nhờ tinh thần đoàn kết, ý chí quật cường tạo nên sức mạnh sẵn sàng đánh địch.

Kết quả của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 là sự hòa quyện của thế và lực, của điều kiện vật chất, tinh thần và sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng cả trong nước và quốc tế. Nói về vấn đề này, trong tham luận gửi về hội thảo của mình, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh nêu rõ: Trong thời gian diễn ra Tổng tiến công và nổi dậy, mặt trận ngoại giao đã liên tục triển khai các mũi tiến công để tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè và dư luận thế giới, khơi mào cho hàng ngàn cuộc biểu tình, mít tinh, tuần hành vì Việt Nam diễn ra ở nhiều thủ đô trên thế giới… Có thể nói, ngoại giao đã góp phần quan trọng mở rộng mặt trận nhân dân thế giới đoàn kết ủng hộ nhân dân Việt Nam chống Mỹ.

Thống nhất cao với tham luận của Phó thủ tướng Phạm Bình Minh, Đại tá, TS Nguyễn Như Trúc (Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị) khẳng định: “Sức mạnh chính trị, tinh thần đã góp phần làm nên cuộc Tổng tiến công và nổi dậy; là sự kết tinh, hội tụ ý chí quật cường, quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ của quân và dân ta dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng; là sức mạnh của hậu phương lớn miền Bắc đối với tiền tuyến lớn miền Nam và sự kiên trung, anh dũng, kiên cường chống kẻ thù xâm lược của toàn dân tộc”.

Đây cũng là ý kiến tâm huyết của PGS, TS Lê Hữu Phước (Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP Hồ Chí Minh): “Không chỉ phối hợp đa dạng lực lượng, phát huy sức mạnh trong nước và quốc tế, ngay tại địa bàn Sài Gòn-Gia Định, ta đã mưu trí, sáng tạo đưa chiến tranh vào tận sào huyệt đầu não của đối phương. Các tiểu đoàn mũi nhọn thuộc các phân khu cũng nhanh chóng cơ động lực lượng, tiếp cận địa bàn, phối hợp với lực lượng biệt động tiến công rộng khắp. Sau 7 ngày cao điểm tập kích chiến lược của đợt 1, chúng ta đã “đưa chiến tranh vào lòng nước Mỹ”, làm xuất hiện tư tưởng dao động trong quan chức Mỹ, cho rằng nước Mỹ sẽ không bao giờ đạt được thành công ở Việt Nam bằng phương tiện quân sự, bởi ý chí đanh thép của người Việt Nam”.

Minh chứng cho nhận định của PGS.TS Lê Hữu Phước, nhân chứng lịch sử Nguyễn Đức Hòa, nguyên chiến sĩ Đặc công biệt động bộc bạch: “Ngay trong ngày đầu tiên đợt 1 cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, chúng tôi đảm nhiệm tiến công Dinh Độc lập, một trong 5 mục tiêu trọng yếu, đầu não của chính quyền Sài Gòn. Dù chỉ còn lại 7 người, nhưng chúng tôi kiên cường bám trụ, bắn đến viên đạn cuối cùng. Tuy chưa giành thắng lợi nhưng đã khiến quân địch hoang mang lo sợ, bởi “Phủ Đầu rồng” không còn là nơi bất khả xâm phạm. Đó là nhờ ý chí quyết tâm, tinh thần bất khuất được hun đúc từ truyền thống anh hùng của dân tộc anh hùng”.

Các chiến sĩ biệt động thành vui mừng trong ngày gặp lại.

Ý chí, sức mạnh tổng hợp đó đã làm nên một Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, khiến Tổng thống Mỹ Lyndon B. Johnson phải phát biểu trên Đài truyền hình liên bang Hoa Kỳ, tuyên bố đơn phương chấm dứt ném bom Việt Nam Dân chủ Cộng hòa từ vĩ tuyến 20 trở ra. Mỹ sẵn sàng cử đại diện đàm phán với Việt Nam… Cuối cùng, Lyndon B. Johnson phải chua chát tuyên bố: Tôi sẽ không tìm kiếm và sẽ không chấp nhận sự đề cử đưa tôi ra ứng cử Tổng thống nhiệm kỳ mới nữa.

Xây dựng vững chắc “thế trận lòng dân”

Những kết quả của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy đã tiếp tục khẳng định vấn đề dựa vào dân, lấy dân làm gốc, gắn bó máu thịt với nhân dân, bảo đảm sự đồng thuận tạo sức mạnh. Nhiều tham luận nhận định, “thế trận lòng dân” luôn là nền tảng cho thắng lợi. Trong tham luận gửi về hội thảo, Thượng tướng Lương Cường, Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam khẳng định: Vai trò của “thế trận lòng dân” được thể hiện rõ trong suốt tiến trình lịch sử dân tộc, trong đó có cuộc Tổng tiến công, nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968. Trong giai đoạn hiện nay, cần tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc và mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước và chế độ XHCN; xây dựng “Thế trận lòng dân”, tạo tiền đề vững chắc để xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững chắc.

Còn Trung tướng Phạm Văn Dỹ, Bí thứ Đảng ủy, Chính ủy Quân khu 7, cho rằng: “Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy, “thế trận lòng dân” được tổ chức rộng khắp, có hiệu quả. Mặc dù thời điểm đó ở Sài Gòn do nhiều nguyên nhân chúng ta chỉ sử dụng một phần chủ lực, còn phần lớn là Đặc công biệt động, không có sự nổi dậy của quần chúng, nhưng sự tham gia giúp đỡ hăng hái của đông đảo nhân dân đối với các lực lượng tự nó đã phản ánh sâu sắc sự chính nghĩa của cuộc kháng chiến và khát vọng độc lập, tự do, thống nhất đất nước. “Thế trận lòng dân” không chỉ là chỗ dựa cho các đơn vị vũ trang, mà còn trực tiếp gây cho địch nhiều khó khăn, làm cho chúng hoang mang, dao động. Từ bài học sâu sắc đó, Quân khu 7 luôn chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng “thế trận lòng dân” để củng cố tiềm lực quốc phòng”.

TS Nguyễn Thị Thu Hà, Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền (Ban Tuyên giáo Trung ương), bổ sung: Trong Tổng tiến công, tại Sài Gòn-Gia Định, “Thế trận lòng dân” đã được triển khai rộng khắp, vừa có diện rộng, vừa có chiều sâu. Sự tham gia của đông đảo các lực lượng chính là “Thế trận lòng dân” đã được phát huy cao độ. Ngày nay, các ban, ngành, đơn vị LLVT cần vận dụng để củng cố vững chắc mối quan hệ đoàn kết, gắn bó quân dân, xây dựng “Thế trận lòng dân” vững chắc…

Phấn khởi trước những ý kiến chân thành, tâm huyết, Thượng tướng Lê Chiêm phát biểu kết luận hội thảo, ghi nhận giá trị khoa học và những đóng góp to lớn của các tham luận. Đồng chí Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nhấn mạnh, hội thảo đã làm rõ vai trò, giá trị của Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, làm thay đổi cục diện chiến trường với nhiều bài học quý về nghệ thuật chiến tranh nhân dân còn nguyên giá trị. Các tư liệu mới cần tiếp tục tổng hợp, sưu tầm để nghiên cứu vận dụng vào thực tiễn tại các cơ quan, đơn vị; đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền để các đối tượng hiểu rõ hơn về tầm vóc lịch sử của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy, nhằm bồi đắp truyền thống yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng cho thế hệ trẻ.

Thời gian đã trôi qua nửa thế kỷ, nhưng bản hùng ca Mậu Thân 1968 vẫn vang mãi giai điệu tự hào trong lòng các thế hệ người Việt Nam. Bản hùng ca ấy đã góp phần khẳng định bản lĩnh, trí tuệ con người Việt Nam, thôi thúc chúng ta củng cố quyết tâm xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Theo Báo Quân Đội Nhân Dân