Truyện ngắn của NGUYỄN NGUYÊN AN
Ba đỗ xe bên lề đường, Dung nhảy xuống, chạy vào quầy mua báo. Chợt cô bé thấy Hạnh - bạn học cùng lớp - trong bộ đồ nhếch nhác, tay cầm xấp vé số. Có lẽ Hạnh cũng thấy Dung nên lảng nhanh... Dung định gọi Hạnh, nhưng ngại ba chờ và cũng ghét mấy “thằng ranh” bán vé số ở đây! Nhiều lần chúng mời dai, ba không mua, chúng vẫn lẳng nhẳng và ngoác những cái miệng, nhao nhao: “Vé số... đây, vé số... ôô... số... đây... Mua vé số đi ông...”. Có đứa lấy nguyên tệp vé cặp nhét vào tay ba. Dung biết tính ba không thích cầu may, làm gì cũng chắc chắn, cật lực nên chẳng mấy khi mua vé số.
Ra xe, Dung thấy Hạnh nấp vào trong nhóm bọn bán vé số đang túm tụm đánh bài sau quầy báo. Dung thấy thương bạn. Hèn gì dạo này Hạnh học sụt bất ngờ. Dắt xe vào nhà, ba quay lui:
- Có chuyện gì con gái ba buồn vậy?
Dung giật mình bởi sự quan sát tinh tế của ba. Dung hỏi:
- Sao ba biết?
Vẫn giọng ấm áp:
- Thấy con gái không tía lia đủ chuyện như mọi khi, ba đoán vậy. Đúng không?
- Dạ. Bạn lớp con đi bán vé số, con thấy tội nghiệp bạn ấy quá...
Ba bật cười:
- Chuyện... không đâu. Ba nghe con làm tổ trưởng tổ từ thiện trong trường, sao không tìm cách giúp bạn đi.
- Đúng rồi! Lúc nào rỗi, ba chở con đến nhà bạn Hạnh thử xem, bố nhé.
- Ừ.
***
Qua đoạn đường ra ngoại ô, vào con hẻm xuyên giữa xóm nhà lao động và hai lần hỏi thăm, cha con Dung tìm ra được nhà còn lám nhám bờ tường chưa tô trét, bên trên sùm sụp mái tôn cũ, đôi tấm vàng gỉ loang lổ. Đó là nhà ông bà nội của Hạnh. Cha con Dung gặp một người đàn bà ngoài năm mươi tuổi nhưng mặt đã sạm nhăn nhiều. Dung biết đó là bà nội của Hạnh bởi có lần Hạnh cho Dung biết Hạnh đang ở với ông bà nội. Ba Dung hỏi:
- Trò Hạnh có nhà không bác?
Nội Hạnh ngỡ ngàng... lo sợ:
- Nó phá tán chi ở trường hả thầy?
Dung hớt lời:
- Không bà ạ. Cháu và ba cháu đi ngang tiện đường ghé thăm trò Hạnh cho biết nhà.
- Thằng Hạnh đi học chưa về.
Dung buột miệng:
- Buổi chiều lớp chúng cháu nghỉ học. Cháu thấy trò Hạnh đi bán vé số...
Nghe vậy, bà nội Hạnh ngồi phịch xuống chiếc ghế đẩu đối diện với ba Dung:
- Trời đất, nó nói dối tui là nó đi học cả ngày, thiệt là con với cháu!
Mời cha con Dung uống nước, bà tình thật kể: cha mẹ Hạnh đi làm ăn xa, gửi Hạnh cho ông bà nuôi hồi Hạnh lên sáu lận. Mấy năm đầu cha mẹ Hạnh làm ăn phát đạt, lần nào về cũng gửi tiền cho bà nuôi Hạnh. Không ngờ, cha Hạnh lâm bạo bịnh qua đời. Mẹ Hạnh đi lấy chồng. Năm đầu mẹ Hạnh cũng gửi tiền về cho bà nuôi cháu. Nhưng sau, không biết vì làm ăn lụn bại, hay người chồng sau không muốn nuôi con riêng của vợ, bà không nhận được bất cứ thư từ hay tiền bạc từ mẹ của Hạnh gửi về cho Hạnh. Ông bà đành cáng đáng nuôi cháu nội ăn học từ ấy. Nhiều lần Hạnh thấy ông nội gò người đẩy xe xích lô chở khách lên dốc, Hạnh xin bà cho Hạnh đi bán vé số giúp ông đỡ rạc chân, lao lực. Bà lại lo Hạnh nghỉ học, bà không ưng ý.
Nghe bà nội Hạnh tâm sự Dung thấy nao nao trong lòng....
***
Tổ từ thiện là một nhóm bạn trong lớp 51 của Dung. Tổ thường tổ chức đi quyên góp các bạn thuộc diện gia đình khá giả trong toàn trường, nhịn quà vặt dồn đầy con heo đất. Mỗi quý ba tháng tổ đập con heo đất, tìm những bạn nào lâm cảnh túng quẫn hoặc đau ốm phải nằm viện, đưa tiền, quà đến tặng bạn. Hôm sau đến lớp, Dung bàn với các thành viên trong tổ:
- Hôm qua mình đến nhà trò Hạnh, mình thấy nhà Hạnh nghèo lắm, buổi chiều Hạnh phải lang thang đi bán vé số giúp ông bà nội. Mình đề nghị quý này đập con heo đất tặng trò Hạnh các bạn nhé.
Lan chu miệng:
- Thôi đi! Trò Hạnh chuyên môn ném sỏi vào Lan, mỗi khi Lan lên chỉ huy Liên đội sinh hoạt, đồ...
Dung lấy ngón tay trỏ đưa ngang miệng:
- Y... không được mắng bạn! Dung nghĩ đó là việc khác. Tổ mình là Tổ từ thiện mà Lan.
Lan vùng vằng:
- Hắn thường quanh quẩn bên bàn bi da gần quày báo đó Dung.
- Hạnh đi bán vé số ở khu vực đó đó.
Hiên, một bạn trong tổ đứng lắng nghe hồi lâu, góp ý:
- Cũng có thể bạn Hạnh đến chỗ người lớn chơi bi da để bán vé số. Ở đó, anh của Hiên nói mấy người chơi bi da cá độ. Người thắng độ, nhiều khi nổi hứng mua cả xấp vé số...
Nghe Hiên nói, Lan ngoe ngoảy bỏ vào lớp ngồi chống cằm để tổ đã quyết định. Dù vậy, hôm Dung, Thanh, Trân và Hiên đến nhà Hạnh, Lan cũng đòi theo. Tổ từ thiện đã hẹn với Hạnh. Hạnh băn khoăn:
- Có việc chi nói đại ra đây?
Dung nói:
- Bí mật. Chiều bọn mình đến bạn biết ngay mà.
- Ôi, quan trọng! Tối sáu, bảy giờ tui mới về đó nghe...
***
Hạnh đón các bạn tổ từ thiện trong bộ đồng phục đi học ở trường, trông cũng tươm tất, không luộm thuộm như lúc cầm vé số. Dung đại diện các bạn tặng Hạnh một phong bì, trong đấy dày một xấp tiền lẻ gồm 482.000 đồng. Dung ấp úng:
- Các bạn biết hoàn cảnh của Hạnh nên đập heo đất tặng Hạnh toàn bộ số tiền quyên góp được trong quý vừa rồi. Mong Hạnh nghỉ bán vé số, qua kỳ thi vượt cấp rồi hẵn hay. Hạnh đồng ý không?
Hạnh đứng đực mặt ra một lát, rơm rớm nước mắt, đưa tay nhận phong bì đựng số tiền. Bà nội Hạnh đứng bên tự lúc nào, cũng lem nhem nước mắt:
- Cháu có nghe bạn cháu nói không. Cháu nghỉ bán vé số nhé. Ông cháu có lao động mới ăn ngon cơm, sống mới thọ cháu ạ. Cháu cứ lo học cho giỏi là trả hiếu cho ông bà rồi. Đâu cần phải đi bán vé số...
Hạnh bật khóc và chạy vội ra sau. Dung, Thanh, Hiên, Trân đứng lặng. Riêng Lan lại thút thít. Có lẽ Lan đã tha thứ cho Hạnh tội hay nghịch ném sỏi vào Lan...