|
Cảnh hỗn loạn trên đường phố Libreville. Ảnh: AFP |
Sau vài ngày trì hoãn vì lo ngại không thể kiểm soát được tình hình an ninh, Ủy ban bầu cử và Bộ Nội vụ Gabon ngày 3-9 thông báo ông Ali Ben Bongo đã về nhất trong cuộc bầu cử tổng thống được tổ chức hôm 30-8 vừa qua với 42% số phiếu ủng hộ, so với 26% của cựu Bộ trưởng Nội vụ Andre Mba Obame và 25% của thủ lĩnh phe đối lập Pierre Mamboundou. Như vậy, theo luật bầu cử Gabon, ông Ali Bongo, 50 tuổi, sẽ trở thành tổng thống thứ 3 của Gabon với nhiệm kỳ 7 năm.
Ngay sau khi kết quả cuộc bầu cử được thông báo, dù lực lượng an ninh đã được triển khai nhằm đề phòng bạo lực tại các địa điểm nhạy cảm nhưng vẫn không ngăn được những người ủng hộ ông Obame và Mamboundou xuống đường biểu tình rầm rộ ở các thành phố lớn như Thủ đô Libreville, thành phố cảng lớn nhất nước Port Gentil. Nghiêm trọng hơn, họ đã đốt phá lãnh sứ quán Pháp và tấn công các trạm cung cấp nhiên liệu của tập đoàn dầu khí Total (Pháp). Văn phòng Công ty dịch vụ dầu mỏ Schlumberger lớn nhất thế giới của Mỹ cũng bị đập phá và nhiều cửa hàng kinh doanh bị cướp bóc. Những người ủng hộ ông Mamboundou còn tấn công một nhà tù ở Port Gentil và giải phóng các tù nhân. Bản thân ông Mamboundou cũng bị trọng thương trong khi đụng độ với các nhân viên an ninh.
Ông Ali Bongo sinh năm 1959 tại Brazzaville (CHDC Congo), từng học Đại học Sorbonne (Pháp) và bắt đầu sự nghiệp chính trị năm 1981. 9 năm sau, ông được cha mình bổ nhiệm làm ngoại trưởng nhưng hai năm sau đó buộc phải từ chức vì bị chê là quá trẻ. Năm 1999, ông trở thành Bộ trưởng Quốc phòng cho đến nay.
|
Sau cuộc bầu cử tổng thống vừa qua, nguy cơ bất ổn manh nha khi cả 3 ứng viên nặng ký nhất đều tuyên bố đắc cử. Đây là lý do khiến Ủy ban bầu cử và Bộ Nội vụ nước này dời ngày thông báo kết quả cho đến khi an ninh được thắt chặt. Trong số các nước phương Tây, Pháp dường như ủng hộ mạnh mẽ ứng viên của đảng cầm quyền, ông Ali Bongo, con trai trưởng của cố Tổng thống Omar Bongo Ondimba, người vừa từ trần hồi tháng 6-2009 sau 42 năm tại vị. Ông Omar Bongo là vị tổng thống thứ hai kể từ khi Gabon giành được độc lập từ tay thực dân Pháp năm 1960 và có công mang lại sự ổn định cho đất nước. Theo hãng tin Anh BBC, dù có hơn 40 dân tộc, Gabon lại là một trong những quốc gia yên bình nhất ở khu vực Tây Phi đầy bất ổn. Nhờ sản xuất dầu mỏ lớn thứ tư ở Nam Sahara với 247.000 thùng/ngày và xuất khẩu nhiều quặng mangan, gỗ nên GDP bình quân đầu người ở Gabon năm 2007 lên tới 6.670 USD. Tuy nhiên, xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên, nhất là dầu mỏ, chỉ mang lại lợi ích cho các tập đoàn phương Tây và một bộ phận giới quyền cao chức trọng, trong khi khoảng 60% trên tổng số dân 1,5 triệu người sống dưới mức nghèo khổ. Phe đối lập cáo buộc chế độ Omar Bongo ngày càng độc tài và tham nhũng. Trước khi mất, ông Omar Bongo là vị tổng thống lâu năm nhất thế giới và nắm quyền sở hữu 45 căn nhà ở Pháp, hơn một chục xe hơi đắt tiền, trong đó có chiếc Bugatti sang trọng trị giá 1,5 triệu USD. Pháp bị cáo buộc đã làm ngơ trước sự giàu có phi pháp này nhằm tiếp tục duy trì căn cứ quân sự với 1.000 quân đóng tại đây và bảo vệ lợi ích của 10.000 kiều dân, và nhất là các tập đoàn năng lượng và khoáng sản.
KIẾN HÒA (Theo AP, AFP, BBC)