Dòng người biểu tình chống Mỹ và NATO tại Afghanistan ngày 18-5. Ảnh: Reuters

Trong đêm 17-5 vừa qua, Lực lượng hỗ trợ an ninh quốc tế (ISAF) do NATO điều phối đã mở cuộc tấn công vào một chi nhánh của Taliban ở ngoại ô thành phố Taloqan, tỉnh Takhar, miền Đông Bắc tương đối yên bình của Afghanistan, tiêu diệt 4 người có trang bị vũ khí tình nghi là quân nổi loạn. NATO cho biết thêm họ cũng thu được nhiều vũ khí, gồm các loại súng, thuốc nổ và các loại vật liệu dùng để đánh bom liều chết. Tuy nhiên, dân địa phương khẳng định 4 người đó, gồm 2 đàn ông và 2 phụ nữ, chỉ là thường dân, khiến hàng ngàn người dân nơi đây bức xúc kéo vào trung tâm thành phố Taloqan, hô vang khẩu hiệu chống chính phủ Afghanistan, Mỹ và NATO, yêu cầu hội đồng thành phố buộc chính quyền trừng phạt những kẻ giết hại người dân vô tội. Cuộc biểu tình diễn ra từ ngày 18-5 và đến hôm qua đã biến thành cuộc xung đột bạo lực khi những người phản đối cố xông vào một căn cứ quân sự, ném đá vào lực lượng an ninh buộc họ phải nổ súng cảnh báo, nhưng không ngăn được dòng người quá khích. Hậu quả là 12 người chết, 80 người khác bị thương, trong đó có cảnh sát Afghanistan.

Để xoa dịu cơn giận dữ của những người biểu tình, đặc biệt là nhiều cái chết vì bạo động với cảnh sát, Tổng thống Hamid Karzai đưa ra tuyên bố kịch liệt phê phán hành động sát hại dân thường của NATO và cho biết sẽ tiến hành điều tra vụ việc cũng như yêu cầu NATO làm tường trình. Tuyên bố cho rằng NATO đã tấn công vào ngôi nhà của một gia đình có 4 thành viên và tất cả đều bị “ngộ sát”, đồng thời cũng nhấn mạnh chính phủ Afghanistan đã nhiều lần cảnh báo hàng loạt sai lầm tai hại như vậy, nhưng NATO vẫn liên tục mắc phải. Trước đó vài ngày, lính NATO đã bắn nhầm làm 3 trẻ em Afghanistan chết thảm, buộc họ phải xin lỗi.

Nhiều nguồn tin cho biết hôm qua NATO tiếp tục đẩy mạnh chiến dịch quân sự ở khu vực Tây Bắc Afghanistan. Giới chức NATO nói họ vừa tiêu diệt được hơn 60 phiến quân trong chiến dịch quân sự kéo dài 3 ngày qua ở tỉnh Raryab thuộc khu vực này. Trong khi đó, các hoạt động trả đũa của Taliban cũng liên tiếp xảy ra gây thiệt hại nặng nề quân chính phủ và cả thường dân vô tội Afghanistan. Người dân Afghanistan tại thành phố miền đông Jalalabad còn chưa hết bàng hoàng sau vụ tấn công hôm 18-5, khi một tài xế lái xe hơi chứa bom đâm thẳng vào xe buýt chở cảnh sát khiến 13 người tan xác tại chỗ và chừng ấy người phải nhập viện cấp cứu. Và hôm qua, ít nhất 35 người Afghanistan đã thiệt mạng và 20 người bị thương trong một vụ tấn công của các tay súng Taliban nhằm vào Công ty xây dựng đường Galaxy Sky ở tỉnh Paktia, khu vực miền Đông giáp với Pakistan. Đây là vụ tấn công đẫm máu nhất trong nhiều tháng qua tại nước này, kể từ sau vụ tấn công một ngân hàng tại Jalalabad hồi tháng 2 làm 38 người thiệt mạng.

Nhiều phương tiện truyền thông phương Tây cho biết phía Mỹ đang tăng cường thúc đẩy các cuộc đàm phán trực tiếp trong hòa bình với lực lượng Taliban và ít nhất, 3 cuộc gặp tại Qatar và Đức trong những ngày sắp tới đã được đôi bên thỏa thuận. Một quan chức phương Tây tại Kabul xác nhận giới chức Mỹ đã có các cuộc đàm phán trực tiếp với Taliban sau những thay đổi của chính sách đối ngoại của Mỹ trong năm nay. Các cuộc đàm phán đã bắt đầu trước cái chết của trùm khủng bố Osama Bin Laden hôm 2-5, nhưng các nhà ngoại giao Anh và Mỹ tin rằng cái chết của người lãnh đạo tổ chức khủng bố al-Qaeda sẽ tăng thêm động lực cho các cuộc đàm phán và quá trình rút quân đội NATO khỏi Afghanistan.

Tổng thống Barack Obama dự tính sẽ rút khoảng 100.000 ngàn lính Mỹ ra khỏi chiến trường Afghanistan. Trong khi đó, đồng minh của ông Obama, Thủ tướng Anh David Cameron cũng đã cho biết ông đang cố gắng để rút một lượng binh sĩ Anh thích hợp khỏi chiến trường này. Được biết hiện tại Luân Đôn có khoảng 10.000 nhân viên đang làm nhiệm vụ tại Afghanistan nhưng hầu hết tập trung ở Trung và Nam tỉnh Halmand. Sứ mệnh “hòa giải” tại Afghanistan sẽ được đề cao trong chương trình nghị sự giữa Tổng thống Obama và Thủ tướng David Cameron trong tuần tới tại Luân Đôn. Các nhà ngoại giao Anh tin rằng người Mỹ và những nỗ lực của đặc phái viên ngoại giao Marc Grossman – người được mệnh danh là “nhà hòa giải” đang cố hết sức có thể để xây dựng một thỏa thuận giúp đưa Mỹ “rút chân” ra khỏi chiến trường Afghanistan an toàn.

Tuy nhiên, liệu các động thái đó có thực sự mang lại hòa bình cho Afghanistan hay không, thì vẫn chưa thể có lời đáp, nhưng tình hình ở đây rõ ràng là vẫn vô cùng bất ổn.

KIẾN HÒA (Tổng hợp)