Người đứng đầu Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran Ali Akbar Salehi trong cuộc họp báo ngày 5-12. Ảnh: Reuters

Hai cuộc họp trên diễn ra trong bối cảnh chính quyền Iran ngày 5-12 tuyên bố nước này đã khai thác mỏ uranium trong nước để lần đầu tiên tự chế nhiên liệu hạt nhân mà không cần sự giúp đỡ hay cung cấp từ bên ngoài. Người đứng đầu Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran, ông Ali Akbar Salehi, cho biết Tehran khai thác quặng uranium Gachin ở miền Nam và đã cung cấp cho cơ sở chế biến uranium ở thành phố Isfahan, miền Trung Iran. Trước khi ông Salehi đưa ra tuyên bố này, một nhà vật lý hạt nhân (giấu tên) của Iran cũng khẳng định trên báo The Times rằng tiến trình sản xuất nhiên liệu hạt nhân từ A-Z của nước này đã hoàn tất.

Theo các nhà phân tích, tuyên bố trên của chính quyền Iran nhằm gởi thông điệp rằng nước này sẽ không thương lượng về “các quyền hạt nhân của mình”, ví dụ như làm giàu uranium và chỉ thảo luận về hợp tác hạt nhân và trong khuôn khổ phi hạt nhân hóa toàn cầu. Trong khi đó, nhóm P5+1 muốn tập trung công khai các chương trình hạt nhân và yêu cầu nước này ngừng làm giàu uranium, quá trình cần thiết cung cấp nhiêu liệu cho các lò phản ứng hạt nhân, nhưng đồng thời cũng có thể sản xuất vật liệu chế tạo vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Trước đó, giới chức Mỹ bóng gió đến khả năng tấn công Iran ngay sau khi nước này tuyên bố vận hành nhà máy điện hạt nhân đầu tiên. Trong cuộc phỏng vấn trên kênh CNN hôm 28-11, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Đô đốc Mike Mullen cho biết, dù một cuộc tấn công quân sự “chỉ có thể làm trì hoãn tham vọng hạt nhân của Iran”, nhưng Washington “thật sự đang tính tới các giải pháp quân sự cho một thời điểm quyết định”. Ngay sau đó, các thông tin ngoại giao được trang mạng WikiLeaks tiết lộ cho thấy Mỹ đang chịu sức ép tấn công Iran không chỉ từ đồng minh Israel, mà còn từ nhiều quốc gia A-rập trong khu vực.

Điều đó giải thích vì sao vấn đề hạt nhân của Iran trở thành đề tài “nóng” của Hội nghị thượng đỉnh GCC tại Abu Dhabi. Trong hai ngày họp, các nhà lãnh đạo vùng Vịnh sẽ cùng nhau thảo luận về vấn đề tăng cường gắn kết nền kinh tế nội khối; tiến trình đàm phán hòa bình giữa Israel và Palestine cũng như giữa Israel và thế giới A-rập; quan hệ giữa Iran và thế giới A-rập sau vụ “xì” thông tin mật của WikiLeaks. Chương trình nghị sự Hội nghị thượng đỉnh Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh lần này được đánh giá là “trái với thông lệ hàng năm” của GCC vốn chỉ tập trung vào vấn đề hợp tác kinh tế.

KIẾN HÒA
(Theo AFP, Times và AP)