Bi kịch gia đình, lừa đảo, đẻ thuê, giết người… cùng những nút thắt kịch tính đã được nhà văn người Anh Ruth Rendell phối hợp nhuần nhuyễn trong tiểu thuyết trinh thám "Cái kết đắng" (NXB Lao động). Tác phẩm không chỉ phơi bày những góc khuất của tội ác mà còn để lại cho người đọc những suy ngẫm về hậu quả của lối sống sai lầm.

Ruth Rendell (1930-2015) là nhà văn chuyên về tiểu thuyết trinh thám và bí ẩn tâm lý tội phạm. Bà đã được trao tặng nhiều giải thưởng văn học cao quý của Anh và Mỹ. Nhiều tác phẩm của bà được dựng thành phim hoặc kịch bản truyền hình. Trong đó, nổi tiếng nhất là loạt truyện trinh thám về chánh thanh tra Wexford, gồm 24 tác phẩm. "Cái kết đắng" là tiểu thuyết thứ 20 trong loạt tác phẩm này, đoạt giải thưởng Theakstons Old Peculier dành cho "Tiểu thuyết trinh thám của năm". Tác phẩm kể về vụ án đau lòng và nhức nhối nhất trong sự nghiệp của chánh thanh tra Wexford.

Câu chuyện mở đầu bằng một vụ mưu sát được tính toán kỹ lưỡng, nhưng cuối cùng thủ phạm lại giết nhầm người. Ngay sau đó, ông George Marshalson sau một đêm không ngủ được vì con gái Amber đi chơi chưa về đã bất tỉnh khi phát hiện thi thể con gái mình ở cách nhà không xa. Chánh thanh tra Wexford cùng các cộng sự bắt tay điều tra. Từ những manh mối ít ỏi, họ lần ra Megan- cô bạn khá thân của Amber- có liên quan đến vụ án và đang mất tích kỳ lạ. Vài ngày sau, thi thể của Megan được tìm thấy trong một tòa nhà đang được sửa chữa. Xâu chuỗi 2 vụ án với nhau, các điều tra viên khám phá một đường dây lừa đảo về đẻ thuê. Hàng loạt những bí ẩn được giải mã nhưng khi tìm ra sự thật, mọi người hoàn toàn bất ngờ về hung thủ cũng như động cơ gây án….

Bằng ngòi bút lão luyện, sắc sảo, tác giả dẫn dắt người đọc bước vào mê cung phức tạp của vụ án mà từng manh mối, từng nhân vật đều là những mắt xích có liên quan với nhau để dẫn đến đáp án cuối cùng. Lồng trong chuỗi vụ án liên hoàn là vấn đề nhức nhối của xã hội hiện đại: lối sống buông thả của giới trẻ. Cả Amber và Megan đều mang thai và làm mẹ ở tuổi vị thành niên. Người thì đem con cho đi, người thì phó mặc con cho bà ngoại kế của đứa trẻ chăm sóc. Đã vậy, họ còn tham gia một đường dây lừa đảo để kiếm tiền bất chính. Sự lầm đường lạc lối của Amber và Megan có một phần trách nhiệm của các bậc cha mẹ khi họ quá nuông chiều con cái hoặc bỏ bê không quan tâm đến chúng. Một vấn đề tế nhị khác được đề cập trong tác phẩm là nỗi khao khát có con của các cặp vợ chồng hiếm muộn, vô sinh. Mong muốn có con bằng mọi cách đã khiến họ dễ dàng rơi vào bẫy của bọn lừa đảo bằng nhiều hình thức.

Vụ án này không chỉ làm Chánh thanh tra Wexford đau đầu mà còn khiến ông buồn phiền vì liên tưởng đến chuyện của Sylvia- con gái của ông, bởi Sylvia cũng đang mang thai hộ cho người yêu cũ.

Từ chuyện của con mình, bằng sự nhạy cảm của một người cha và kinh nghiệm nhiều năm trong nghề, Wexford đã chú ý những chi tiết nhỏ nhặt, nhất là mối quan hệ của các thành viên trong gia đình Amber, để từ đó phăng ra được nguyên nhân sâu xa của vụ án cùng động cơ của hung thủ. Bức màn bí mật được vén lên bằng tâm và tài của viên chánh thanh tra.

Khép lại "Cái kết đắng", dư âm không chỉ có một vụ án phức tạp, hấp dẫn mà còn là một thông điệp: hãy suy nghĩ cẩn thận trước khi quyết định bất cứ điều gì, đừng nhân danh tình yêu hay tình cảm cá nhân mà gây ra những hậu quả đau lòng.

Cát Đằng