Nhiều năm nay, hành vi đánh bắt cá bằng xung điện đã bị nghiêm cấm, nhưng một số đối tượng vì mưu sinh vẫn lén lút hoạt động. Ngoài việc tận diệt nguồn thủy sinh, hành vi này còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra các vụ tai nạn, dẫn đến chết người.

Công an xã Trường Xuân B thu giữ tang vật của đối tượng đánh bắt cá bằng xung điện.

Ven các con sông, dọc theo bờ mương, kênh hay trên khắp các cánh đồng ở một số quận, huyện của TP Cần Thơ, không khó để bắt gặp những người đeo trên lưng bộ kích điện chứa trong một chiếc can nhựa, tay cầm cần tre, xiệt cá. Với một bình ắc quy khoảng 12V gắn với bộ xung điện lên 220V; hai cần tre, một cần có đầu là que thép nhọn nối với cực dương gắn công tắc, cần còn lại gắn với vợt sắt nối cực âm là đã có bộ xung điện hoàn chỉnh để hoạt động đánh bắt cá. Khi đưa hai cần xuống nước sẽ xảy ra hiện tượng xung điện, khiến các sinh vật trong bán kính 2m sẽ bị điện giật chết, với những con còn sống thì bị tổn thương không thể tiếp tục sinh trưởng, sinh sản được nữa. Ðại úy Hồ Hoài Phương, Trưởng Công an xã Trường Xuân B, huyện Thới Lai, cho biết: “Nhiều năm nay, hành vi đánh bắt cá bằng xung điện bị nghiêm cấm. Chúng tôi đã phối hợp ban, ngành, đoàn thể địa phương tăng cường tuyên truyền, giúp bà con nâng cao ý thức chấp hành. Song trên thực tế, một số trường hợp vẫn lén lút hoạt động. Chúng tôi cũng đã tăng cường tuần tra, xử lý các trường hợp vi phạm. Từ đó, tình trạng đánh bắt cá bằng xung điện tạm lắng, giảm nhiều so với trước”.

Tại xã Thới Thạnh, huyện Thới Lai, tình trạng đánh bắt cá bằng xung điện vẫn diễn ra. Như trường hợp anh Ð.V.T, ở xã Thới Thạnh, là hộ cận nghèo. Anh kiếm sống bằng nghề đánh bắt cá bằng xung điện. Anh T nói: “Tôi biết đánh bắt cá bằng xung điện là nguy hiểm. Nhưng không làm thì tôi không biết lấy gì để sống”.

Trên thực tế, những người đánh bắt cá bằng xung điện đều biết hành vi này là nguy hiểm, nhưng vẫn chủ quan để rồi phải đánh đổi bằng cả tính mạng của mình, đồng thời còn tiềm ẩn nguy hiểm cho người khác. Như cái chết thương tâm của anh Trịnh Văn B, ở thị trấn Thới Lai, huyện Thới Lai, là một ví dụ. Trong thời gian giãn cách xã hội, anh Trịnh Văn B rủ Nguyễn Hải Ð dùng xung điện để đi bắt cá. Vào khoảng 19 giờ 30 phút, ngày 2-8-2021, Ð mang theo bộ công cụ xung điện gồm bình ắc quy, cục xiệt, vợt, bình đeo trên lưng đến nhà B để cùng đi bắt cá. Khoảng 20 giờ cùng ngày, Ð và B đi vào vườn của ông Nguyễn Hữu N, ở ấp Thới Hòa A, thị trấn Thới Lai. Lúc này, Ð đi trước đeo bình ắc quy và bộ xung điện trên lưng, vai phải thì vác hai thanh trúc gắn vào vợt dùng để chích điện hướng ra sau, nguồn điện vẫn còn gắn vào bình ắc quy chỉ hở ở công tắc. Ð khom người chui qua sợi dây chì giăng nối từ trụ bê tông xéo xuống đất thì đầu vợt bị vướng vào dây chì. Ð không quay lại xem mà dùng tay phải đang cầm giữ hai thanh trúc gắn phần vợt dùng để chích điện kéo về phía trước, thì nghe tiếng B la lên ở phía sau. Ð quay lại thì thấy B té ngã trên đất, mắt trợn, thở gấp và tử vong. Ngày 11-1-2022, Tòa án Nhân dân huyện Thới Lai mở phiên tòa xét xử sơ thẩm, tuyên phạt bị cáo Ð 12 tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 24 tháng về tội vô ý làm chết người.

Chỉ thị số 01/1998/CT-TTg ngày 2-1-1998 của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ nghiêm cấm mọi tổ chức, cá nhân sản xuất, buôn bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép và sử dụng xung điện, chất nổ, chất độc để khai thác thủy sản. Ðiều 15, Nghị định số 103/2013/NÐ-CP ngày 12-9-2013 của Chính phủ quy định hành vi sử dụng công cụ kích điện để khai thác thủy sản bị phạt tiền từ 1-2 triệu đồng; đối với hành vi tàng trữ, vận chuyển công cụ kích điện trên tàu cá hoặc phương tiện nổi khác sẽ bị phạt tiền từ 3-5 triệu đồng và bị tịch thu công cụ kích điện.

Ðánh bắt thủy sản bằng xung điện không phải là vấn đề mới mà đã diễn ra từ nhiều năm nay. Thiết nghĩ, chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội cần tăng cường phối hợp tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Ðồng thời, cần quyết liệt trong việc phát hiện, kiểm tra và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, ngăn chặn triệt để những hành vi vi phạm này...

Bài, ảnh: CHẤN HƯNG