Ảnh: Straits Times

Theo các nhà khoa học Mỹ, kết quả xét nghiệm hàm lượng chất béo trong máu có thể giúp dự đoán sớm nguy cơ mắc Alzheimer (hội chứng sa sút trí tuệ ở người lớn tuổi) trong vòng 3 năm tiếp theo với tỷ lệ chính xác đến 90%.

Công bố trên tạp chí Natural Medicine, nhóm nghiên cứu trường Đại học Georgetown cho biết họ đã tiến hành phân tích mẫu máu của 525 tình nguyện viên từ 70 tuổi trở lên. 5 năm sau, 53 người đã phát triển bệnh Alzheimer – một bệnh não mãn tính hủy hoại dần dần bộ nhớ và khả năng tư duy. Các chuyên gia đã lấy mẫu máu của những người này so sánh với mẫu máu của 53 người khác có nhận thức bình thường để tìm sự khác biệt. Kết quả cho thấy ở những người có biểu hiện sớm của bệnh Alzheimer có tới 10 lipo prôtêin, chất bã chuyển hóa của các màng tế bào não, gây ra bệnh. Bằng cách kiểm tra sự hiện diện của 10 hợp chất này, các nhà khoa học có thể dự đoán chính xác 90% những ai có nguy bị suy giảm nhận thức nhẹ (MCI) hoặc mắc bệnh Alzheimer trong những năm tiếp theo.

Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học dựa vào xét nghiệm máu để đánh giá nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Theo Giáo sư thần kinh học Howard Federoff, phương pháp này có thể giúp các bác sĩ chẩn đoán sớm nguy cơ mắc bệnh ở những người có nguy cơ cao để có hướng điều trị kịp thời, đồng thời giúp các hãng dược phẩm trong quá trình nghiên cứu, điều chế thuốc phòng ngừa. Theo các chuyên gia, Alzheimer thường ủ bệnh rất lâu trước khi các triệu chứng như mất trí nhớ xuất hiện, nhưng đến nay, khả năng phát hiện bệnh ở giai đoạn khởi phát là rất ít.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết khoảng 35 triệu người trên thế giới đang mắc phải căn bệnh này và dự đoán số bệnh nhân sẽ tăng lên 115 triệu người vào năm 2050.

* Trong khi đó, các nhà nghiên cứu tại Đại học Florida (Mỹ) cho biết họ đã phát hiện ra phương thức đảo ngược tình trạng suy giảm nhận thức thể nhẹ ở những người lớn tuổi.

Theo Giáo sư Jennifer Bizon, bộ nhớ con người hoạt động đúng chức năng dựa trên sự cân bằng hóa chất trong não. Nhưng trong nghiên cứu tiến hành trên chuột, Giáo sư Bizon và các cộng sự phát hiện sự gia tăng nồng độ của chất dẫn truyền thần kinh mang tên GABA có thể làm gián đoạn chức năng "ghi nhớ các hoạt động hàng ngày" của não. Cụ thể, GABA ở mức độ bình thường có chức năng hỗ trợ não bộ điều tiết hoạt động tế bào, nhưng sự gia tăng hoạt chất này ngược lại khiến tế bào não trở nên quá tích cực, tương tự như trường hợp những người bị tâm thần phân liệt hoặc động kinh.

Kết quả trên được rút ra sau thử nghiệm đánh giá trí nhớ của hai nhóm chuột trẻ và chuột già, trong đó ghi nhận khả năng ghi nhớ của nhóm chuột già ngày càng giảm sút so với nhóm chuột trẻ hơn. Sau khi phân tích, các nhà nghiên cứu phát hiện những con chuột già sản xuất thụ thể GABA ít hơn thì bộ nhớ làm việc tốt hơn, còn những con có hàm lượng GABA cao hơn thì ghi nhớ kém hơn. Tiếp đó, Giáo sư Bizon cùng cộng sự đã thử nghiệm một loại thuốc được phát triển nhằm ức chế thụ thể GABA ở những con chuột nhớ kém và nhận thấy trí nhớ của chúng có thể phục hồi ở mức độ tương đương những con chuột trẻ.

Mặc dù loại thuốc này chưa sẵn sàng thử nghiệm trên người nhưng nhóm chuyên gia hy vọng nó sẽ mở ra triển vọng điều chế loại thuốc điều trị hữu hiệu chứng suy giảm nhận thức nhẹ ở người già.

ĐƯỜNG THẤT (Theo BBC, Medical News Today, Guardian)