Hollywood luôn tồn tại song hành hai dòng phim: thị trường ("bom tấn") và độc lập (kinh phí thấp). Dòng phim độc lập- với sự sáng tạo, đa dạng đề tài với những câu chuyện gần gũi, giàu giá trị nhân văn- đang trỗi dậy mạnh mẽ và ngày càng chứng tỏ vị thế của nó tại Hollywood.

Lên ngôi

“Miles Ahead” –tác phẩm được sản xuất từ nguồn vốn cộng đồng, được giới chuyên môn đánh giá cao và khán giả đón nhận.

Khoảng 3 năm nay, dòng phim độc lập có những cú vượt ngoạn mục, không chỉ được chú ý ở các giải thưởng điện ảnh uy tín như Oscar hay Quả cầu vàng mà còn gây "sốt" phòng vé. Chẳng hạn, chỉ xét riêng 8 bộ phim được đề cử Oscar 2015 Phim xuất sắc nhất thì có 7 phim thuộc dòng phim độc lập, trong đó 6 phim có kinh phí không vượt quá 20 triệu USD/ phim. Cụ thể, "Whiplash" kinh phí sản xuất 3,3 triệu USD, thu về 13,2 triệu USD trên toàn cầu; "Boyhood": kinh phí 4 triệu USD, thu về 44,5 triệu USD; "The Imitation Game": kinh phí 14 triệu USD, thu về 180,5 triệu USD; "The Theory of Everything": kinh phí 15 triệu USD, thu về 110,2 triệu USD; "Birdman": kinh phí 16,5 triệu USD, thu về 86,5 triệu USD; "Selma": kinh phí 20 triệu USD, thu về 56,3 triệu USD. Chỉ có "The Grand Budapest Hotel" có kinh phí 30 triệu USD và thu về 174,6 triệu USD.

Sự "lên ngôi" của dòng phim độc lập có yếu tố khách quan khi các hãng phim lớn ở Hollywood đang rơi vào tình trạng sa sút. "Bom tấn" bão hòa sau thời gian tung hoành, đề tài cũ kỹ, cách làm phim mờ nhạt, phim sau giống phim trước… khiến các hãng phim ngại đầu tư vì sợ lỗ. Sự thiếu hụt về lượng phim đã tạo cơ hội cho phim độc lập vươn lên khẳng định vị thế. Đề tài luôn mới và đa dạng, đi sâu vào khai thác nội tâm của con người trước khủng hoảng, kinh tế sa sút, bạo lực tràn lan, nhiều rắc rối về quyền con người, xung đột sắc tộc... mà phim độc lập theo đuổi càng giúp dòng phim này được quan tâm hơn bao giờ hết. Từ câu chuyện chấn động đầy cảm động về tình mẫu tử trong "Room" đến câu chuyện chuyển giới gây sốc trong "The Danish Girl", hay chuyện đậm chất thời sự về điều tra nạn ấu dâm trong "Spotlight"… đều chạm đến cảm xúc của khán giả với những cung bậc khác nhau. Giới chuyên môn cho rằng, mấu chốt cho sự lên ngôi của dòng phim độc lập trong những năm gần đây là câu chuyện của các nhà làm phim độc lập với khán giả đã có sự đồng điệu. Nói cách khác, sự sáng tạo của các nhà làm phim độc lập không còn quá cao siêu, hàn lâm như trước kia mà trở nên gần gũi, có tiếng nói chung của số đông người xem. Khán giả có thể tìm thấy bản thân mình hay tình huống quen thuộc diễn ra trong cuộc sống thường nhật ở các phim: "Boyhood", "Whiplash", "Birdman"… Khó khăn về kinh phí và điều kiện sản xuất phim lại càng trở thành động lực để các nhà làm phim độc lập phát huy sáng tạo, làm ra những tác phẩm thăng hoa về nghệ thuật, thu hút khán giả.

Mở hướng tương lai

Trước đây, các nhà làm phim độc lập luôn đứng trước áp lực "đứa con tinh thần" của mình có thể sẽ mãi chỉ nằm trên giấy hay vất vưởng trong kho vì không có kinh phí sản xuất và đơn vị phát hành. Nay, khán giả sẵn sàng rút ví, góp vốn để một dự án phim mà họ quan tâm được khởi động. Dự án phim "Miles Ahead" của đạo diễn Don Cheadle là một minh chứng. Khi kêu gọi cộng đồng từ trang Indiegogo góp vốn làm phim "Miles Ahead"- khai thác về cuộc đời của nghệ sĩ nhạc Jazz nổi tiếng Miles Davis, ngay lập tức Don Cheadle nhận được 334.582 USD. Và "Miles Ahead" ra mắt khán giả vào tháng 4 vừa qua. "Miles Ahead" không chỉ được giới phê bình đánh giá cao mà còn mang về doanh thu hơn 2,6 triệu USD. Trước "Miles Ahead", có nhiều dự án độc lập cũng được thực hiện từ nguồn vốn cộng đồng mạng, như "Finding Vivian Maier" của đạo diễn John Maloof và Charlie Siskel, "Cowspiracy" của đạo diễn Kip Andersen và Keegan Kuhn… Các nhà làm phim điện ảnh độc lập có thể kiếm được tiền làm phim nếu biết cách quảng bá dự án trước công chúng. Đây là tín hiệu khả quan mở lối cho dòng phim độc lập đến gần với công chúng, cũng như nắm bắt xu hướng, thị hiếu khán giả để việc khai thác đề tài hiệu quả hơn.

Nhận thấy tiềm năng của dòng phim độc lập, các hãng phim lớn của Hollywood đang phát triển thêm một chi nhánh chuyên đỡ đầu và phát hành phim độc lập. Universal Pictures có Focus Feature, Warner Bros. có Warner Independence, 20th Century Fox có Fox Searchlight… Không chỉ vậy, các Liên hoan phim Cannes (Pháp), Berlin (Đức), Sundance (Mỹ), New York (Mỹ), Venice (Ý)… cũng trở thành đầu ra cho các dự án độc lập, bởi trong khuôn khổ của các LHP này đều có hội chợ kêu gọi đầu tư cho dòng phim độc lập. Vì vậy, dòng phim độc lập ngày càng có nhiều tác phẩm xuất sắc xuất hiện ở rạp. Năm 2016, khán giả chào đón hàng loạt phim độc lập ra rạp như "A Bigger Splash", "High-Rise", "Free State of Jones", "The Unknown Girl", "Mojave", "Remember", "Knight of Cups", "I Saw the Light", "Last Days in the Desert"…. Bất ngờ là nhiều ngôi sao điện ảnh danh tiếng như: Matthew McConaughey, Tom Hiddleston, Elizabeth Olsen, Patrick Stewart,Christian Bale, Natalie Portman, Oscar Isaac… cũng xuất hiện ở dòng phim này. Điều này cho thấy, phim kinh phí thấp vẫn có sức hút với những ngôi sao hạng A, nếu dự án đủ hấp dẫn về kịch bản.

* * *

Có thể nói, dòng phim độc lập đang có chỗ đứng trong lòng khán giả và đang phát triển mạnh mẽ. So với trước kia, phim độc lập thật sự đã đến gần khán giả hơn khi cơ hội ra rạp ngày càng nhiều.

Ái Lam
(Tổng hợp từ indiewire, stuff, fandango, hollywoodreporter)