25/12/2020 - 20:50

Vì sao Trung Quốc nhắm vào Jack Ma? 

Tờ New York Times nhận định tỉ phú Trung Quốc Jack Ma (ảnh) đang bị “trừng phạt” vì một số nguyên nhân, trong đó có chuyện khoảng cách giàu nghèo ngày càng tăng và giới trẻ bị tước mất cơ hội.

Ảnh: NY Times

Ảnh: NY Times

Tại Trung Quốc, cái tên Jack Ma được cho là đồng nghĩa với sự thành công. Doanh nhân xuất thân từ giáo viên tiếng Anh này hiện là người giàu nhất nước. Tập đoàn Alibaba được ông sáng lập năm 1999 đã phát triển thành một “gã khổng lồ” thương mại điện tử trước khi tạo ra hệ sinh thái ăn sâu vào đời sống người dân.

Từ chỗ được nhiều người yêu mến, hình tượng Jack Ma đang “sụp đổ” và nó diễn ra trong bối cảnh ông đối mặt với rắc rối ngày càng lớn từ Chính phủ Trung Quốc. Ngày 24-12, Tổng cục Quản lý thị trường quốc gia thông báo mở cuộc điều tra chống độc quyền đối với Alibaba. Mũi điều tra nhắm vào hành vi yêu cầu những người bán hàng qua mạng ký các thỏa thuận hợp tác độc quyền, ngăn cản họ chào mời sản phẩm trên các nền tảng đối thủ. Cùng ngày, các cơ quan quản lý tài chính Trung Quốc cho biết sẽ triệu tập đại diện Ant Group - công ty con của Alibaba - để thảo luận về các biện pháp giám sát mới. Ðược biết, nhánh hoạt động nổi bật nhất của Alibaba là hệ thống thanh toán di động Alipay hiện do Ant Group phát triển.

Tháng rồi, Trung Quốc đã ngăn đợt phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu tiên (IPO) trị giá 37 tỉ USD của Ant Group. Ðợt IPO có thể nâng giá trị của Ant Group lên 300 tỉ USD và giúp tài sản của Jack Ma từ 57,3 tỉ USD hiện nay nhảy lên 61 tỉ USD. Vụ này diễn ra chưa đầy 2 tuần sau khi Jack Ma chỉ trích hệ thống ngân hàng Trung Quốc hành xử như “tiệm cầm đồ” vì chỉ cho những người thế chấp tài sản vay tiền.

Bề ngoài, hình ảnh Jack Ma thay đổi trong mắt dư luận chủ yếu bắt nguồn từ việc Bắc Kinh ngày càng chỉ trích đế chế thương mại của tỉ phú 56 tuổi. Tuy nhiên, “soi kỹ” lại thấy sự khó chịu của Chính phủ Trung Quốc lẫn những doanh nhân từng kéo nước này ra khỏi giai đoạn kinh tế đen tối trong 4 thập niên qua. Nhiều người tại Trung Quốc nhận thấy các cơ hội mà những nhân vật như Jack Ma từng nắm bắt đang dần biến mất, thậm chí ở thời điểm Trung Quốc trỗi dậy hậu COVID-19.

Trong khi Trung Quốc có số lượng tỉ phú nhiều hơn cả Mỹ và Ấn Ðộ gộp lại, thì khoảng 600 triệu người tại đất nước này có thu nhập không quá 150USD/tháng. Tiêu dùng trong 11 tháng qua giảm khoảng 5% trên toàn quốc, còn mức tiêu thụ hàng xa xỉ tại Trung Quốc trong năm nay lại được dự báo tăng gần 50% so với năm 2019. Những tân cử nhân, cho dù tốt nghiệp ở Mỹ, cũng đang đứng trước viễn cảnh khó tìm việc và lương thấp. Nhà ở tại các thành phố thì quá đắt đỏ đối với người muốn sở hữu. Còn những thanh niên vay mượn tài chính từ các công ty cho vay trực tuyến mới, tương tự như Ant Group, đang phải gánh nợ.

Sự oán hận đối với giới nhà giàu ở Trung Quốc đã âm ỉ lâu nay. Nhưng đến trường hợp của Jack Ma, cảm giác đó nổi lên mạnh mẽ. Giới chức Bắc Kinh sẵn sàng khai thác sự giận dữ này và cũng đồng nghĩa khó khăn đang chờ đón các doanh nhân và công ty tư nhân. Hơn nữa, tỉ phú Jack Ma được cho là nổi tiếng với những phát biểu mạnh miệng và thậm chí thách thức giới chức.

Theo giới quan sát, hành động nhắm vào Jack Ma cũng báo hiệu sự thay đổi của Chính phủ Trung Quốc trong cách quản lý Internet sắp tới.

HẠNH NGUYÊN

Chia sẻ bài viết
Từ khóa
Trung QuốcJack Ma