Kết quả kiểm phiếu sơ bộ cho thấy ứng viên cánh tả Andres Manuel Lopez Obrador đã giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử Tổng thống Mexico hôm 1-7, trong khi hai đối thủ chính của ông cũng lên tiếng thừa nhận thất bại.

Ông Obrador và phu nhân mừng chiến thắng. Ảnh: LA Times

Chính khách 64 tuổi này hiện lãnh đạo liên minh “Cùng nhau chúng ta làm nên lịch sử” gồm 3 đảng Phong trào tái thiết quốc gia (Morena), Gặp gỡ xã hội (PES) và Lao động (PT). Theo Chủ tịch Cơ quan Bầu cử quốc gia Mexico (INE) Lorenzo Córdova Sueldo, Obrador nhận được hơn 53% số phiếu ủng hộ, nhiều hơn gấp đôi tổng số phiếu của đối thủ gần nhất. Trước đó, ông Obrador đã thống trị các cuộc thăm dò dư luận, có lúc bỏ xa các đối thủ đến 20 điểm. Trong vòng 2 tiếng sau khi kết thúc thăm dò, 3 trong số các đối thủ chính của ông đã thừa nhận thất bại, bao gồm ứng viên Jose Antonio Meade của đảng Cách mạng thể chế (PRI) cầm quyền và ứng viên bảo thủ Ricardo Anaya thuộc đảng Hành động Quốc gia (PAN).

Như vậy, ông Obrador sẽ nhậm chức vào ngày 1-12 tới. Tổng thống sắp mãn nhiệm Enrique Peña Nieto cũng đã gọi điện chúc mừng và cam kết giúp tổng thống đắc cử thực hiện quá trình chuyển tiếp một cách trật tự. Với chiến thắng này, cựu thị trưởng Mexico City giai đoạn 2000-2005 sẽ trở thành lãnh đạo cánh tả đầu tiên lèo lái nền kinh tế lớn thứ 2 Mỹ La-tinh trong nhiều thập niên qua. Trong 2 lần tranh cử thất bại trước đây (2006 và 2012), ông Obrador cáo buộc có gian lận bầu cử. Ở lần đầu tiên (thua ứng viên Felipe Calderon), những người ủng hộ Obrador đã tổ chức biểu tình kéo dài nhiều tháng ở Mexico City, trong khi ông tự nhận là “tổng thống hợp pháp”.

Được biết, gần 64% trong tổng số hơn 89 triệu cử tri Mexico đã đi bầu tổng thống (nhiệm kỳ 6 năm và không tái cử) cùng 128 thượng nghị sĩ, 500 hạ nghị sĩ liên bang, 9 thống đốc bang. Đây là cuộc tổng tuyển cử lớn nhất trong lịch sử Mexico từ trước tới nay.

Đối với nhiều cử tri, bầu cử lần này là cuộc trưng cầu dân ý về giới tinh hoa chính trị và đường lối kinh tế của quốc gia Bắc Mỹ, cũng như nhiệm kỳ lãnh đạo của ông Nieto. Tỷ lệ giết người được cho tăng cao nhất lịch sử dưới thời Tổng thống Neito, người bị phàn nàn là không giải quyết thỏa đáng tội phạm, tham nhũng và bất bình đẳng kinh tế. Theo báo Aljazeera, Mexico xếp vị trí 135/180 quốc gia tính theo chỉ số tham nhũng của tổ chức Minh bạch Quốc tế. Hơn 50 triệu/127,5 triệu dân nước này hiện sống dưới mức nghèo khó.

Do vậy, trong các cuộc vận động tranh cử, ông Obrador đưa ra những cam kết được lòng cử tri, bao gồm quét sạch nạn tham nhũng, đẩy lùi bạo lực và giải quyết tình trạng đói nghèo tràn lan. Obrador thuyết phục cử tri bằng một cương lĩnh dân túy, nhằm phá vỡ sự kìm kẹp của cái gọi là “mafia quyền lực” đối với xã hội Mexico. Ông khẳng định sẽ hạ lương của các quan chức cấp cao, kèm lời hứa bán các chuyên cơ của tổng thống và chuyển đổi phủ tổng thống thành công viên cho người dân. Cam kết khi tranh cử của ông còn là tăng gấp đôi lương hưu, tăng số học bổng cho sinh viên và thúc đẩy sản xuất cũng như việc làm ở miền Nam Mexico nghèo khó. Dù vậy, ông Obrador thừa kế nền kinh tế tăng trưởng ở mức khiêm tốn nhất trong vài thập niên qua và một trong những thách thức lớn nhất cho vị tổng thống đắc cử này là thuyết phục các nhà đầu tư nước ngoài rằng Mexico vẫn mở cửa cho hoạt động thương mại.

Phát biểu trước người ủng hộ cùng ngày, tổng thống đắc cử cũng đề cập đến vấn đề đối ngoại, trong đó tuyên bố sẽ tạo dựng mối quan hệ mới với Mỹ “dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và bảo vệ những người đồng hương nhập cư hiện sống và làm việc hợp pháp tại nước này”. Nhà lãnh đạo mới của Mexico sẽ phải tranh luận với Tổng thống Mỹ Donald Trump về đe dọa rút Washington khỏi Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) và xây dựng bức tường biên giới giữa hai nước, bên cạnh những quan điểm bất đồng khác.

THANH BÌNH (Theo AP, CNN, Telegraph)