Các chuyên gia ở Trường Y khoa thuộc Đại học Washington (Mỹ) vừa chứng minh được rằng chất độc có tên melittin có trong nọc ong có thể tiêu diệt HIV bằng cách chọc thủng lớp màng bao quanh vi-rút, nhưng không tổn hại đến các tế bào bình thường xung quanh. Phát hiện này có thể giúp những người dương tính với HIV có thể sinh con mà không lây truyền vi-rút cho thai nhi hoặc hướng tới bào chế một loại gel giúp phòng ngừa các bệnh lây qua đường tình dục, trong đó có HIV/AIDS.

Khi các vi-rút HIV “sập bẫy” của phân tử nano (hình cầu lớn) - ảnh trái, chất melittin trên bề mặt của phân tử lập tức phá hủy lớp màng bảo vệ của vi-rút và tiêu diệt chúng - ảnh phải.  Ảnh: WUSTL

Theo báo cáo nghiên cứu đăng trên tạp chí U.S. News & World Report (Mỹ), melittin chiết xuất từ nọc ong được phủ lên bề mặt các phân tử nano đã được tinh chỉnh về cấu trúc. Các chuyên gia sau đó bổ sung thêm các phân tử có tính năng như một "hàng rào bảo vệ". Khi các hạt nano tiếp xúc với các tế bào bình thường, vốn có kích thước lớn hơn, chúng sẽ đẩy các tế bào này ra xa để không chạm vào chất độc. Trong khi đó, các vi-rút HIV (với kích thước nhỏ hơn và vừa vặn với các kẽ hở của "hàng rào") sẽ lọt sâu vào trong và tiếp xúc với bề mặt của các phân tử nano, nơi chất độc của ong đang chờ sẵn. Ngay sau khi dính vào vi-rút HIV, melittin sẽ phá vỡ "tuyến phòng thủ" của nó, chính là lớp màng kép có chức năng tự vệ, để tiêu diệt vi rút HIV.

"Chúng tôi đang tấn công vào cấu trúc vật lý của vi-rút HIV. Về mặt lý thuyết, chúng không có cách nào để chống lại kiểu tấn công này", Tiến sĩ Joshua L. Hood, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết. Trong khi đó, các loại thuốc kháng vi-rút HIV hiện nay chỉ tập trung vào việc ức chế khả năng sinh sôi của vi-rút mà không thể ngăn chặn sự lây nhiễm ngay từ đầu, cho nên một số chủng vi-rút vẫn có thể né tránh tác động của thuốc và tìm cách sinh sôi. Vì vậy, muốn ngăn chặn hoàn toàn sự lây nhiễm, chỉ có một cách là phải tiêu diệt vi-rút. Không chỉ vậy, Tiến sĩ Hood cho biết có thể sử dụng các hạt nano chứa melittin như giải pháp điều trị HIV/AIDS tiềm năng, đặc biệt đối với những bệnh nhân kháng thuốc.

Mặc dù nghiên cứu mới được thực hiện đối với các tế bào trong môi trường thí nghiệm, nhưng nhóm nghiên cứu tin tưởng có thể dễ dàng sản xuất các hạt nano với số lượng đủ lớn để phục vụ cho những thử nghiệm lâm sàng tiếp theo.

Nhóm nghiên cứu cho rằng theo giả thuyết thì các phân tử nano này có thể được tiêm qua đường tĩnh mạch và có khả năng loại trừ vi-rút HIV ra khỏi máu. Ngoài ra, vì melittin có khả năng tấn công các lớp màng kép bảo vệ tế bào nên nó cũng có thể được dùng để tiêu diệt nhiều loại vi-rút khác, chẳng hạn như vi-rút viêm gan B và C.

Ước tính của Quỹ nghiên cứu AIDS cho thấy, trên toàn thế giới hiện có hơn 34 triệu người đang phải sống chung với căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS, trong đó có khoảng 3,3 triệu người dưới 15 tuổi, và mỗi ngày lại có thêm 7.000 ca lây nhiễm mới.

VI VI (Theo Washington University, Huffington Post)