Bắt đầu từ màu vàng cam lấm tấm phấn mịn của bông bí vườn nhà, từ ngọn gió thổi rơi lất phất những cánh hoa xoan trước sân. Tôi nhận ra tháng ba đã về.

Màu trời tháng ba xanh như thể được tráng lên một lớp men sứ mỏng tang, với những áng mây nhẹ trôi. Nắng không còn hanh khô, đỏng đảnh như hồi mùa đông, cũng chưa đến nỗi nóng phừng như trong những ngày hè. Nắng tháng ba chảy trên phiến lá, để lại dấu vết loang lổ trên bức tường gạch nung lốm đốm rêu xanh. Nắng kết thành từng chùm trên ngọn mướp đắng, tan trong tiếng hót lảnh lót của những chú sẻ có đôi cánh nâu bàng bạc như màu ngói cũ.

Những ngày nắng ươm vàng như thế, mẹ thường lấy ra phơi những đồ đạc vốn được cất trong cái rương gỗ cũ. Sào phơi được cha dựng bằng nhánh cây phi lao. Những tấm áo, mùng mền bay trong gió, hít hà cái nắng giòn để sạch khô, ráo hoảnh. Trên sào phơi, bao giờ cũng thấp thoáng những manh áo bạc màu của mẹ bên cạnh những tấm áo lành lặn của chị em tôi. Mùa xuân như vẫn còn thấp thoáng dùng dằng trong những lọn gió tung tẩy thổi hun hút.

Nắng tháng ba ngọt dịu và mềm mại, luồn lách sấy khô từng lớp vải, quyện lẫn mùi cơm nguội mẹ phơi trên chiếc mâm nhôm ở giàn bầu sau nhà. Ngày trước nhà tôi không nuôi gà vịt, có cơm thừa mẹ lại trải thành lớp mỏng trên mâm rồi phơi cho chúng khô giòn, từng hạt rời ra. Qua mấy bận nắng, chúng ngả sang màu trắng hơi vàng, mẹ cho vào chiếc hộp nhựa để dành nấu kẹo cơm rang ngào đường cho chị em tôi. Trên giàn bầu còn có nia chuối chín muồi, được mẹ thái mỏng phơi khô, miếng chuối hớp nắng vàng óng tươm mật ngọt thanh. Cả chiếc rổ nan mẹ sắp mớ cá cơm, cá nục, chúng ưa nắng nằm hong khô ngon lành.

Tháng ba. Tiếng còi tàu hun hút đưa tôi khăn gói trở lại thành phố, rời xa làng nhỏ nằm dưới ngọn đồi bạt ngàn phi lao. Nắng bỗng ngậm ngùi đổ xuống thành dòng rưng rưng, rọi liêu xiêu bóng mẹ dần khuất xa cùng ánh nhìn khắc khoải. Hành trang tôi mang đi, ngoài áo quần vẫn thơm mùi nắng, còn có hộp bánh cơm rang ngào đường và hũ chuối khô mẹ đã tảo tần chuẩn bị, như thể tôi mang theo cả tuổi thơ bên mình…