Quê quán ở Phong Ðiền, Cần Thơ sông nước hữu tình, lại sinh ra trong một gia đình nổi tiếng về mỹ thuật, đã trở thành bệ phóng quan trọng cho những thành công của họa sĩ Huyền Lam, một trong những nữ họa sĩ đang được chú ý của hội họa nước ta hiện nay.

Một trang giới thiệu về họa sĩ Huyền Lam ở Hàn Quốc.

Hai chị em ruột họa sĩ Huyền Lam và họa sĩ Lâm Lan vừa đại diện cho Việt Nam tham dự triển lãm tranh ở Hàn Quốc dịp mùa thu 2024 trở về. Những bức tranh của chị em nhà họ Lâm, đặc biệt là tranh sơn mài, đã gây ấn tượng cho người thưởng lãm và giới hội họa các nước.

Trò chuyện với chúng tôi, họa sĩ Huyền Lam cho biết: "Tranh của các họa sĩ Việt Nam ngày càng được chú ý trên thế giới, các nhà sưu tập hiện rất quan tâm tới thị trường tranh nước ta. Nhờ vậy, những họa sĩ tài năng có điều kiện thể hiện mình và sống được bằng nghề. Chuyến đi Hàn Quốc vừa rồi của chúng tôi thêm lần khẳng định điều đó".

Họa sĩ Huyền Lam là con đầu của họa sĩ Nguyễn Lâm (tên thật Lâm Huỳnh Long). Ông tốt nghiệp Trường Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Gia Ðịnh khóa 1960-1965, chuyên gia hàng đầu về tranh sơn mài. Trong số 9 người con của ông có tới 6 người theo nghiệp hội họa: Lâm Thị Huyền Lam, Lâm Huỳnh Sơn, Lâm Huỳnh Lân, Lâm Huỳnh Linh, Lâm Huyền Lê, Lâm Lan; hai người là Lâm Huỳnh Lâm và Lâm Huyền Ly làm thợ sơn mài; Lâm Huyền Loan là nghệ sĩ đàn tranh. Ngoài ra, cháu ngoại của họa sĩ Nguyễn Lâm và là con trai của Huyền Lam cũng là họa sĩ trẻ Lâm Ngọc Thanh.

Nối nghiệp cha, Huyền Lam sớm bộc lộ năng khiếu hội họa từ bé, được vào học Trường Quốc gia Trang trí mỹ thuật Gia Ðịnh. Ðất nước thống nhất, chị theo học và tốt nghiệp Trường Ðại học Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh năm 1991, từng là giảng viên Khoa Hội họa Trường Ðại học Hồng Bàng ở TP Hồ Chí Minh. Vừa giảng dạy vừa sáng tác, Huyền Lam là một trong những nữ họa sĩ đáng chú ý của nước ta mấy mươi năm qua. Chị được trao nhiều giải thưởng hội họa: Giải Ba của Hội Mỹ thuật Việt Nam năm 2010 và 2013, Giải A Triển lãm "Sáng tác mới" năm 2015 của Hội Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh… và 5 lần là đại biểu miền Nam dự Ðại hội Ðại biểu toàn quốc của Hội Mỹ thuật Việt Nam. Năm 2022, nữ họa sĩ được tặng Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam.

Bên cạnh những triển lãm cá nhân, tranh của Huyền Lam còn góp mặt trong nhiều cuộc triển lãm chung ở trong và ngoài nước như Mỹ, Pháp, Hà Lan… và mới đây là Hàn Quốc. Dù là sơn mài, sơn dầu hay acrylic thì tinh thần trong những bức tranh của họa sĩ Huyền Lam cũng đầy chất thơ, toát lên vẻ đẹp sắc màu sang trọng, vừa trừu tượng vừa gần gũi với đời sống. Con người và thiên nhiên thấp thoáng trong tranh Huyền Lam vừa bí ẩn vừa kiêu sa, vừa im lặng vừa như muốn cất tiếng trước thế thái nhân tình.

Nối nghiệp người cha danh tiếng là họa sĩ Nguyễn Lâm sở trường tranh sơn mài, họa sĩ Huyền Lam sáng tạo không ngừng và trực tiếp thực hiện mọi công đoạn để hoàn thiện một bức tranh: chọn đưa ván ép về tram trét, bó vải, hom, lót, vẽ, cẩn trứng, quang phủ mài đánh bóng… Thật kiên trì và công phu!

Truyền thống tranh sơn mài của các bậc tiền bối, từ Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Ðỗ Cung, Nguyễn Khang, Phan Kế An, Hoàng Tích Chù cho tới Nguyễn Trung, Hồ Hữu Thủ, Nguyễn Lâm, Ðỗ Quang Em, Phạm Cung, Trần Thanh Tùng… rồi bây giờ là Huyền Lam và những họa sĩ thế hệ của chị hoặc trẻ hơn đang tiếp nối làm phong phú thêm một dòng tranh Việt giá trị đáng tự hào. Ðặc biệt, con người và thiên nhiên đầy sắc màu, khi sáng rỡ khi trầm mặc, hiện lên trong những bức sơn mài công phu và tài hoa của Huyền Lam có sức quyến rũ lạ thường, chinh phục người xem khó tính.

Phải chăng tình yêu sông nước hữu tình Phong Ðiền, Cần Thơ từ trong gien người cha tài danh Nguyễn Lâm đã ăn sâu vào máu thịt người con gái Huyền Lam để sáng tạo nên những bức tranh sinh động và tự nhiên.

TẤN HÙNG