Năm 2015, điện ảnh châu Á (nhất là Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản…) thành công ngoài mong đợi cả về doanh thu lẫn chất lượng, thắng thế trước cuộc tấn công của các "bom tấn" Hollywood. Từ đà này, năm 2016, điện ảnh châu Á tiếp tục phát huy thế mạnh đặc trưng và không ngừng sáng tạo.

*Phát huy thế mạnh đặc trưng

Theo Cục Điện ảnh Hàn Quốc, năm 2015, tại thị trường châu Á, phim Hàn thu hút trên 215 triệu lượt người đến rạp, tăng 100.000 lượt so với năm 2014. Và ngay tại sân nhà Hàn Quốc, thị phần phim nội địa cao hơn "bom tấn" Hollywood, chiếm gần 70%. Trong danh sách 5 bộ phim ăn khách nhất thị trường Hàn Quốc năm 2015, phim Hàn có đến 4 phim ("Veteran", "Assassination", "Old To My Father", "Inside Men") và chỉ có 1"bom tấn" Hollywood- "Avengers: Age of Ultron"- lọt vào danh sách này. Đáng chú ý là các phim ăn khách của Hàn thuộc đề tài điều tra tội phạm, kinh dị pha bạo lực. Đây vốn thế mạnh đặc trưng của điện ảnh Hàn. Thể loại này tiếp tục được các nhà làm phim Hàn phát huy trong năm 2016. Nổi bật là các tác phẩm: phim kinh dị "Okja" của đạo diễn Bong Joon Ho, phim điệp viên "Secret Agent" của đạo diễn Kim Ji Woon, phim phiêu lưu mạo hiểm "Gunhamdo" của đạo diễn Ryoo Seung Wan…

"The Accidental Detective"- được chuyển thể từ truyện tranh nổi tiếng cùng tên, kể về một thám tử nghiệp dư đồng thời là blogger danh tiếng hợp sức với một thám tử chuyên nghiệp điều tra các vụ án giết người - sẽ mở màn cho sự phát triển của thể loại phim chuyển thể từ truyện tranh ăn khách trong thời gian tới. Tác phẩm được mong đợi nhất năm 2016 là "Fingersmith" của đạo diễn Park Chan Wook- được chuyển thể từ tiểu thuyết trinh thám cùng tên của nhà văn người Anh Waters. Phim lấy bối cảnh những năm 1930, thời điểm Hàn Quốc bị Nhật chiếm đóng, xoay quanh một phụ nữ giàu có, được thừa hưởng gia tài khổng lồ và cuộc sống của cô không còn bình yên với những câu chuyện kỳ lạ. Song song đó, tính cạnh tranh thị trường trở thành chất xúc tác để các nhà làm phim đầu tư nhiều hơn cho tác phẩm. So với những năm trước, các "bom tấn" Hàn năm 2016 đều được đầu tư trên hàng chục triệu USD và bối cảnh phim không chỉ bó hẹp tại Hàn mà còn ở các quốc gia khác như: Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản. Chẳng hạn, "Okja" có kinh phí hơn 50 triệu USD, 40% bối cảnh phim ở Mỹ và 60% ở Hàn Quốc.

Trong khi đó, điện ảnh Trung Quốc cũng có sự phát triển vượt bậc khi phòng vé nội địa thắng thế các "bom tấn" Hollywood. Nổi bật trong số đó là các phim: "Monster Hunt", "Mojin: The Lost Legend"… Những tác phẩm này được đầu tư kinh phí lớn, kỹ xảo tiên tiến với đề tài phiêu lưu mạo hiểm, thần thoại, hài hước- thế mạnh của điện ảnh Trung Quốc. Năm 2016, các nhà làm phim Trung Quốc sẽ tiếp tục đẩy mạnh lợi thế bằng những phim võ thuật, thần thoại như: "The Mermaid", "Crouching Tiger, Hidden Dragon II: Sword of Destiny", "The Monkey King 2"… Đồng thời cải thiện tình trạng kịch bản chuyển thể, đa dạng hóa thể loại phim như dòng phim thần thoại kết hợp nhân vật hoạt hình "Monster Hunt". Năm 2015, Trung Quốc có đến 82 dự án phim hợp tác với các quốc gia: Nga, Mỹ, Canada, Ấn Độ, Pháp, Hàn Quốc… Những bộ phim hợp tác sản xuất của Trung Quốc có chiều hướng tăng trưởng. Vì vậy, xu hướng này được các nhà làm phim lựa chọn trong năm 2016. Hợp tác không chỉ tạo thêm sự mới mẻ mà còn góp phần nâng cao chất lượng tác phẩm. Điển hình, "Wolf Totem"- tác phẩm hợp tác giữa Trung Quốc và Pháp, gặt hái nhiều thành công, không chỉ được giới phê bình đánh giá cao mà còn có tên trong danh sách đề cử vòng loại Oscar 2016 Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc nhất. Hiện Trung Quốc và Hàn Quốc đang bắt tay nhau sản xuất gần chục dự án, như: "Bounty Hunters", "Real"…

Cùng với Hàn Quốc, Nhật Bản cũng có sự chuyển hướng với thể loại phim chuyển thể từ truyện tranh hoặc các tác phẩm trinh thám nổi tiếng. Năm 2015, hàng loạt tác phẩm chuyển thể: "Yo-Kai Watch: Tanjō no Himitsu da Nyan!", "Attack on Titan", "The Boy and the Beast"…đều được khán giả yêu thích. Trên đà này, năm 2016, điện ảnh Nhật sẽ có nhiều dự án chuyển thể đáng chú ý như: "The Red Turtle", "Godzilla Resurgence"… Trong khi đó, các quốc gia: Ấn Độ, Philippines…cũng tiếp tục phát huy thế mạnh phim về đề tài tình yêu lãng mạn, gia đình, hận thù; còn Thái Lan tập trung vào dòng phim ma, hài hước…

*Mua bản quyền, vay mượn kịch bản

Mua bản quyền kịch bản để làm phim là xu hướng đang được các nhà làm phim quan tâm. Trong khi tình hình kịch bản ngày càng khan hiếm, việc mua kịch bản với những câu chuyện mới từ các quốc gia khác là điều cần thiết để các nhà làm phim thu hút khán giả. Tại Hàn Quốc, Nhật Bản, các nhà làm phim tích cực tìm kiếm những câu chuyện mới, dựa trên tiểu thuyết, kịch, truyện tranh. Đặc biệt là những câu chuyện đến từ các nước láng giềng có điểm tương đồng trong văn hóa. Việc mua bản quyền, vay mượn kịch bản không đơn thuần nhằm gia tăng thị phần khán giả mà còn tạo ra nhiều tác phẩm xuất sắc, mang tính quốc tế. Năm 2016, nhiều tác phẩm Hàn, Nhật được xây dựng trên sự vay mượn kịch bản như: "Fingersmith", "Godzilla Resurgence"… Suh Youngjo- nhà sáng lập Hội phim ảnh Finecut, cho rằng: "Điện ảnh Hàn Quốc sáng tạo chủ yếu dựa trên cơ sở tiếp thu những cái mới, cái hay của quốc gia khác". Trong khi đó, Mike- nhà đầu tư phim ảnh tại Trung Quốc, cho biết: "Phần lớn kịch bản phim của Trung Quốc được mua từ Hàn Quốc, Mỹ và Nhật Bản. Trong số các kịch bản và bản quyền mà chúng tôi sở hữu, các phim có tác quyền của Mỹ và Hàn Quốc chiếm đến 40%, của Nhật Bản chiếm 20%".

Xu hướng mua bản quyền kịch bản không chỉ là mối quan tâm của các nhà làm phim châu Á mà còn của nhiều nhà làm phim Mỹ, trở thành vấn đề nóng, cạnh tranh trên thị trường điện ảnh toàn cầu. Khác với Hollywood, ở châu Á việc mua bản quyền dựa trên nét tương đồng văn hóa vì các nhà làm phim vẫn muốn giữ nét văn hóa đặc trưng quốc gia, khu vực, sau đó mới xét đến yếu tố ăn khách, tính độc đáo của câu chuyện. Vì vậy, bản quyền tác phẩm trong khu vực thường được ưu tiên chọn mua.

Nhờ giữ những nét đặc trưng mà các nhà làm phim châu Á tạo nên dấu ấn riêng, khiến dòng phim nội thắng áp đảo "bom tấn" Hollywood ngoài phòng vé.

Ái Lam (Tổng hợp từ wildgrounds, crenglish, soompi, asianmoviepulse)