Trong bài phát biểu tại Diễn đàn Ðối thoại Shangri-la lần thứ 22 được Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế tổ chức ở Singapore mới đây, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã cho nhiều quốc gia đồng minh châu Á thấy tầm nhìn của chính quyền Tổng thống Donald Trump đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đồng thời nhấn mạnh mối đe dọa chiến lược do Trung Quốc gây ra.

Trong lần đầu xuất hiện trước diễn đàn vốn được coi là hội nghị thượng đỉnh an ninh châu Á, ông Hegseth nhấn mạnh ưu tiên của Bộ Quốc phòng Mỹ là đạt được hòa bình thông qua sức mạnh bằng cách tập trung vào việc khôi phục tinh thần chiến binh, tái xây dựng quân đội và tái lập khả năng răn đe. 

Đạt được hòa bình thông qua sức mạnh

Đề cập trực tiếp đến Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, người đứng đầu Lầu Năm Góc nêu bật quan điểm và chính sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump là ưu tiên sự hiện diện của Mỹ lại khu vực này. “Sự thịnh vượng và an ninh của người dân Mỹ gắn liền với sự thịnh vượng và an ninh của người dân các nước đồng minh của chúng tôi. Chúng tôi chia sẻ tầm nhìn của các bạn về hòa bình và ổn định, về sự thịnh vượng và an ninh. Và chúng tôi vẫn ở lại đây” - ông Hegseth tuyên bố.

Ông Hegseth phát biểu tại Ðối thoại Shangri-la lần thứ 22. Ảnh: Defense.gov

Bộ trưởng Hegseth khẳng định, tầm nhìn tương lai cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là “dựa trên lẽ tự nhiên và lợi ích quốc gia”. Trong đó, Mỹ và các quốc gia đồng minh hợp tác với nhau trong khi tôn trọng lợi ích chung của nhau và tham gia trên cơ sở chủ quyền và thương mại. “Điều này cho phép tất cả chúng ta được hưởng lợi từ hòa bình và ổn định đi kèm với sự hiện diện lâu dài và mạnh mẽ của Mỹ tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Những lợi ích này chỉ nhân lên khi các đồng minh và đối tác của Mỹ cũng mạnh mẽ” - ông Hegseth nhấn mạnh.

Theo ông Hegseth, tầm nhìn của chính quyền Tổng thống Trump 2.0 đối với khu vực và vai trò của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) vẫn là sự tiếp nối từ nhiệm kỳ đầu tiên. Tầm nhìn này dựa trên ý tưởng chung và hợp tác thiết thực. Ông Hegseth cho rằng thông điệp chung của Mỹ và các nước khu vực là tìm kiếm hòa bình, an ninh, ổn định cũng như đoàn kết chống lại các mối đe dọa đối với một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở.

Đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, Mỹ đang nhấn mạnh yếu tố thứ ba, đó là tái thiết lập khả năng răn đe. Ông Hegseth cho biết, Mỹ đang thực hiện điều này tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương theo 3 cách, gồm cải thiện thế trận lực lượng tiền phong của Bộ Quốc phòng; hỗ trợ các đồng minh và đối tác tăng cường năng lực phòng thủ; xây dựng lại các cơ sở công nghiệp quốc phòng của Mỹ và các nước đồng minh. “Nhìn chung, Mỹ, các đồng minh và đối tác của chúng tôi đã đạt được tiến bộ lớn trong lĩnh vực này và nhiều lĩnh vực khác nhằm hướng tới mục tiêu đạt được hòa bình thông qua sức mạnh. Tuy nhiên, chúng ta phải thực hiện điều này một cách nhanh chóng, bởi chúng ta không có thời gian để lãng phí” - ông Hegseth nhấn mạnh.

Nói về ảnh hưởng của Mỹ tại khu vực, ông Hegseth nói rằng Washington không quan tâm đến cách tiếp cận chính sách đối ngoại trước đây. “Chúng tôi ở đây không để gây sức ép nhằm buộc các quốc gia khác chấp nhận và áp dụng chính sách hoặc hệ tư tưởng của chúng tôi. Chúng tôi không ở đây để rao giảng cho các bạn về biến đổi khí hậu hoặc các vấn đề về văn hóa. Và chúng tôi không ở đây để áp đặt ý chí của mình lên các bạn. Chúng ta đều là những quốc gia có chủ quyền. Mỹ đang tìm cách hợp tác với các đồng minh trong các lĩnh vực mà lợi ích chung phù hợp với hòa bình và thịnh vượng. Trên nền tảng chắc chắn của lợi ích chung và lẽ thường, chúng tôi sẽ xây dựng và củng cố quan hệ đối tác quốc phòng để bảo vệ hòa bình và tăng cường thịnh vượng” - ông Hegseth tuyên bố.

Kêu gọi các đồng minh tăng chi tiêu quốc phòng

Đề cập tới Trung Quốc, mặc dù cáo buộc Bắc Kinh là mối đe dọa cho khu vực khi “đang chuẩn bị sử dụng vũ lực quân sự để thay đổi cán cân quyền lực ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương”, ông Hegseth khẳng định Mỹ không chủ động tìm kiếm chiến tranh. Tuy nhiên, Washington phải chuẩn bị sẵn sàng cho xung đột vũ trang nếu các biện pháp răn đe thất bại. “Chúng tôi không tìm kiếm xung đột với Trung Quốc nhưng chúng tôi sẽ không bị đẩy ra khỏi khu vực quan trọng này và cũng sẽ không để các đồng minh và đối tác bị khuất phục và đe dọa. Bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm chinh phục Đài Loan đều sẽ dẫn đến hậu quả tàn khốc không chỉ đối với Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mà còn đối với toàn thế giới. Không có lý do gì để tô hồng vấn đề này. Mối đe dọa từ Trung Quốc là có thật và có thể sắp xảy ra” - ông Hegseth lo ngại. Theo ông Hegseth, Bắc Kinh không chỉ xây dựng lực lượng quân sự để tấn công Đài Bắc mà còn “tích cực huấn luyện cho mục tiêu này mỗi ngày”.

Ngoài ra, ông Hegseth còn chỉ trích tham vọng của Trung Quốc ở Mỹ Latinh, đặc biệt là những nỗ lực nhằm gia tăng ảnh hưởng của nước này đối với Kênh đào Panama, qua đó ông thúc giục các nước Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tăng chi tiêu quốc phòng lên mức tương đương 5% GDP mà các quốc gia châu Âu hiện đang phải thực hiện. “Chi tiêu quốc phòng của chúng ta phải phản ánh những nguy hiểm và mối đe dọa mà chúng ta đang phải đối mặt ngày nay... Vì vậy, thật vô lý khi các quốc gia ở châu Âu làm như vậy trong khi các đồng minh chủ chốt ở châu Á chi ít hơn cho quốc phòng trước một mối đe dọa thậm chí còn đáng gờm hơn, chưa kể đến Triều Tiên”, ông nói.

Đáp lại, Trưởng phái đoàn Trung Quốc tại diễn đàn là Chuẩn đô đốc Hồ Cương Phong, Phó Hiệu trưởng Đại học Quốc phòng Trung Quốc, tố ông Hegseth đưa ra “những lời cáo buộc vô căn cứ”. “Một số tuyên bố hoàn toàn bịa đặt, một số thì bóp méo sự thật. Những hành động này không khác gì là những nỗ lực gây rắc rối, kích động chia rẽ và khuấy động đối đầu để làm mất ổn định khu vực châu Á - Thái Bình Dương” - ông Hồ nhấn mạnh.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng lên án mạnh mẽ, cáo buộc ông Hegseth “bôi nhọ” và thúc đẩy “tư duy Chiến tranh Lạnh”, đồng thời cho rằng Mỹ đang cố tình phớt lờ lời kêu gọi hòa bình từ các quốc gia trong khu vực. “Ông Hegseth cố tình phớt lờ lời kêu gọi hòa bình và phát triển của các nước trong khu vực, thay vào đó lại rao giảng tư tưởng Chiến tranh Lạnh về cuộc đối đầu giữa các khối, bôi nhọ Trung Quốc bằng những cáo buộc phỉ báng và gọi sai sự thật rằng Trung Quốc là “mối đe dọa” - tuyên bố đăng tải trên trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc có đoạn viết. Cơ quan này cho biết Trung Quốc phản đối việc ông Hegseth gọi nước này là mối đe dọa ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đồng thời mô tả những bình luận của ông tại Đối thoại Shangri-La là “đáng chê trách” và “có ý định gieo rắc chia rẽ”.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)