Các tiền đồn quân sự Mỹ trên toàn cầu đang trong tình trạng báo động cao, sau khi Iran tấn công căn cứ lớn và quan trọng nhất của Lầu Năm Góc ở Trung Đông.

Tổng thống Trump thăm căn cứ không quân Al Udeid vào tháng 5-2025. Ảnh: Reuters

Ngày 23-6, Iran phóng 14 tên lửa đạn đạo nhắm vào căn cứ không quân Al Udeid của Mỹ ở Qatar. Loạt bom trút xuống Al Udeid tương đương số bom Mỹ thả xuống các địa điểm hạt nhân Iran cuối tuần rồi. Tehran nhắm vào căn cứ ở Qatar vì nó nằm ngoài khu vực đông dân cư và đã thông báo trước cho Doha nhằm hạn chế thương vong.

Theo báo cáo, 13 tên lửa đã bị hệ thống phòng thủ của Qatar đánh chặn và không có trường hợp thương vong. Trong khi đó ở Iraq, hệ thống phòng không ở căn cứ không quân Ain al-Asad của Mỹ cũng đã được kích hoạt trước những mối đe dọa tiềm tàng.

Vụ tấn công là một phần trong chiến dịch “Thông điệp chiến thắng” của Iran nhằm trả đũa việc Lầu Năm Góc tiến hành không kích các cơ sở hạt nhân trong nước. Qatar đã lên án hành vi của Tehran là vi phạm trắng trợn chủ quyền, không phận và luật pháp quốc tế. Nhiều nước Arab và tổ chức trong khu vực cũng bày tỏ đoàn kết với Doha, trong khi Liên Hiệp Quốc kêu gọi tất cả bên liên quan ngừng giao tranh và kiềm chế tối đa để tránh xung đột chuyển thành “hố sâu trả đũa”.

Tại Washington, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết nước này đã được cảnh báo và có biện pháp phòng bị trước các “phản ứng yếu ớt” từ Iran. Ông Trump cũng tuyên bố thỏa thuận ngừng bắn thỏa thuận giữa Israel và Iran hiện đã có hiệu lực và kêu gọi 2 bên không vi phạm. Trong khi đó, giới phân tích cảnh báo khả năng Tehran tiếp tục nhắm vào cơ sở quân sự Mỹ khi có nhiều địa điểm gần hơn so với Israel và dễ bị tấn công nhanh bằng tên lửa hoặc máy bay không người lái.

Mục tiêu tiềm năng

Theo Hội đồng Quan hệ Ðối ngoại, Mỹ hiện có ít nhất 19 cơ sở quân sự hoạt động trên khắp Trung Ðông với binh lực khoảng 40.000 quân. 8 địa điểm thường trực ở Bahrain, Ai Cập, Iraq, Jordan, Kuwait, Qatar, Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) là nơi xuất phát của các nhiệm vụ trên không, trên biển và tình báo quan trọng.

Trong đó, căn cứ không quân Al Udeid được xây dựng vào năm 1996 có diện tích khoảng 24 héc-ta, là nơi đặt trụ sở khu vực của Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ (USCENTCOM) và nơi đồn trú của hơn 11.000 quân nhân. Phi đoàn Viễn chinh Không quân số 379, phi đoàn lớn và đa dạng nhất của Không quân Mỹ, cũng hiện diện tại đây cùng hàng trăm máy bay chiến đấu, máy bay tiếp nhiên liệu trên không và các phương tiện tình báo. Hỗ trợ các hoạt động quân sự trên khắp Trung Ðông, Bắc Phi và Nam Á, Al Udeid từng là trụ sở chính cho lực lượng không quân trong chiến dịch chống lại các tay súng Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

Trước cuộc tấn công Al Udeid, đại diện của Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei, Hossein Shariatmadari cũng từng cảnh báo hoạt động tên lửa nhắm vào căn cứ Mỹ ở Bahrain. Ðược biết, Trung tâm Hỗ trợ Hoạt động Hải quân (NSA) tại Bahrain là trụ sở của Hạm đội 5 với khoảng 9.000 nhân sự. Hạm đội 5 chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh trên khu vực biển rộng 6,5 triệu km² bao gồm Vịnh Ba Tư, Vịnh Oman, Biển Ðỏ và một phần Ấn Ðộ Dương.

Trong tầm ngắm hiện nay còn có Kuwait, nơi Mỹ đặt nhiều cơ sở quân sự trọng yếu bao gồm Trại Arifjan - trụ sở tiền phương của Bộ Tư lệnh Trung tâm Lục quân Mỹ (USARCENT). Ngoài ra còn có căn cứ Ali Al Salem, nơi đóng quân của Phi đoàn Viễn chinh Không quân số 386 và có vị thế như cửa ngõ cung cấp sức mạnh chiến đấu cho lực lượng liên quân và liên minh trong khu vực.

Bất kỳ nước nào ở gần cũng có thể dễ dàng trở thành mục tiêu trả đũa của Iran, nhưng rủi ro của những cơ sở quân sự còn lại ở Ai Cập, Jordan, Saudi Arabia hay UAE là rất ít. Ngoài căn cứ quân sự Mỹ, giới phân tích suy đoán Iran có thể cân nhắc tấn công cơ sở hạ tầng dầu mỏ các nước vùng Vịnh liên minh với Washington, làm gián đoạn hoạt động vận chuyển ở Eo biển Hormuz hoặc thúc đẩy các đối tác khu vực tấn công tàu Mỹ trên Biển Ðỏ.

Cộng đồng tình báo Mỹ thì lo ngại các cuộc tấn công trả đũa bất đối xứng từ Iran, bao gồm xâm nhập cơ sở hạ tầng thông qua tấn công mạng, chống lại các mục tiêu trong nước Mỹ và đồng minh nước ngoài hoặc mở hoạt động bí mật do các nhóm ủy nhiệm
thực hiện.

MAI QUYÊN (Theo Times, Al Jazeera)