Các nguồn tin an ninh Palestine và Lebanon cho rằng Israel đã sát hại ông Saleh al-Arouri, phó thủ lĩnh phong trào Hồi giáo Hamas đồng thời là người sáng lập cánh vũ trang của nhóm này, trong một cuộc không kích vào ngày 2-1. Vụ việc làm dấy lên nguy cơ cuộc chiến tại Dải Gaza lan rộng hơn trong khu vực.

Phó thủ lĩnh Hamas al-Arouri. Ảnh: Sky News

Ông al-Arouri, 57 tuổi, cùng 6 thành viên khác của Hamas, bao gồm 2 quan chức cánh vũ trang Lữ đoàn Qassam, đã thiệt mạng trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào một tòa nhà chung cư tại vùng ngoại ô phía Nam thủ đô Beirut - nơi được coi là thành trì của phong trào Hồi giáo Hezbollah, đồng minh của Hamas ở Lebanon.

Phát biểu trên truyền hình, Ismail Haniyeh, lãnh đạo chính trị của Hamas, đã lên án vụ sát hại ông al-Arouri và đổ lỗi cho Israel gây ra vụ việc. Ông Haniyeh gọi đây là hành động khủng bố, đồng thời khẳng định Hamas sẽ không bao giờ bị đánh bại.

Một quan chức cấp cao khác của Hamas là Izzat al-Rishq nhấn mạnh vụ sát hại phó thủ lĩnh Hamas sẽ không “làm suy yếu cuộc kháng chiến quả cảm” của nhóm tại Gaza, nơi các tay súng của họ đang chiến đấu với lực lượng Israel.

Liên quan tới vụ việc, một nguồn tin Palestine ngày 2-1 nói rằng Hamas đã đình chỉ các cuộc đàm phán ngừng bắn với Israel.

Từ Lebanon, nhóm Hezbollah thề sẽ đáp trả cho cái chết của ông al-Arouri. Hezbollah gọi đây là “một cuộc tấn công nghiêm trọng vào Lebanon”. Nhóm này sau đó tuyên bố đã tập kích binh sĩ Israel ở biên giới.

Trong khi đó, Thủ tướng Lebanon Najib Mikati chỉ trích mạnh mẽ vụ tấn công nhắm vào ông al-Arouri, nói rằng vụ việc nhằm “lôi kéo” nước này vào cuộc xung đột Israel - Hamas. Văn phòng thủ tướng Lebanon thông báo ông Mikati đã chỉ đạo ngoại trưởng nước này đệ đơn lên Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (LHQ) về sự việc.

Theo Ðài CNN, trong tuyên bố, văn phòng chính trị của nhóm phiến quân Houthi ở Yemen cáo buộc Israel thủ tiêu ông al-Arouri. Nhóm này mô tả ông al-Arouri là thủ lĩnh cuộc phản kháng của người Palestine, đồng thời bày tỏ ủng hộ các hành động trả thù Israel.

Truyền thông nhà nước Iran cho biết, hành động sát hại ông al-Arouri sẽ tiếp tục kích động sự phản kháng chống Israel. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanaani cho rằng đây là hành vi xâm phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Lebanon.

❝Ngày 2-1, hàng trăm người Palestine cũng đã xuống đường ở thành phố Ramallah và các thị trấn khác tại Bờ Tây để lên án vụ sát hại ông al-Arouri.

Ông al-Arouri là thủ lĩnh chính trị cấp cao đầu tiên của Hamas bị ám sát kể từ khi Israel mở cuộc tấn công trên không và trên bộ vào Gaza.

Mục tiêu lâu năm của Israel?

Về phần mình, Israel không xác nhận và cũng không phủ nhận thực hiện vụ giết chết nhân vật số 2 của Hamas. Tuy nhiên, người phát ngôn quân đội Israel, Chuẩn đô đốc Daniel Hagari, cho biết các lực lượng của nước này được đặt trong tình trạng báo động cao và sẵn sàng cho mọi tình huống.

Tel Aviv từ lâu cáo buộc ông al-Arouri đứng đằng sau các cuộc tấn công nhằm vào lực lượng Israel ở khu Bờ Tây do Nhà nước Do Thái kiểm soát. Ông al-Arouri có ảnh hưởng ở Bờ Tây và khu vực này đã chứng kiến bạo lực gia tăng trong những tháng gần đây.

Ông al-Arouri đã lọt vào tầm ngắm của Israel trong nhiều năm trước khi bị sát hại. Theo Hãng tin AP, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã cảnh báo tiêu diệt ông này ngay cả trước khi Hamas thực hiện vụ đột kích vào miền Nam Israel, làm chết hơn 1.200 người hồi tháng 10-2023.

Bộ Tài chính Mỹ cáo buộc ông al-Arouri tài trợ và chỉ đạo các hoạt động quân sự của Hamas ở Bờ Tây, tham gia vào một số vụ tấn công và bắt cóc. Vào năm 2015, Bộ này đã liệt al-Arouri vào danh sách Khủng bố toàn cầu đặc biệt và treo thưởng 5 triệu USD cho bất kỳ ai cung cấp thông tin dẫn đến bắt giữ ông.

Nguy cơ xung đột lan sang Lebanon

Tờ The Guardian nhận định nếu Tel Aviv thực sự đứng sau đòn tập kích đoạt mạng ông al-Arouri, hành động này sẽ là cuộc tấn công đầu tiên trong chiến dịch nhắm vào các thủ lĩnh Hamas ở nước ngoài mà giới chức Israel đã tuyên bố suốt nhiều tháng qua. Nó làm dấy lên nguy cơ xung đột ở Gaza sẽ mở rộng thành một cuộc chiến rộng lớn hơn tại Trung Ðông mà Israel, Iran và các nhóm đồng minh của họ đến nay vẫn tránh né.

Theo Avi Melamed, cựu quan chức tình báo Israel, cuộc không kích giết chết ông al-Arouri có lẽ sẽ khiến Hezbollah cảm thấy bị xúc phạm vì vụ việc xảy ra ngay trên lãnh thổ Lebanon, trong khi al-Arouri là “khách đặc biệt” của thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah. Trong bài phát biểu trên truyền hình vào tháng 8 năm ngoái, ông Nasrallah từng cảnh báo rằng “bất kỳ vụ ám sát nào trên đất Lebanon, nhằm vào người Syria, Iran hoặc người Palestine ở Lebanon sẽ gặp phải phản ứng quyết liệt”.

_❝ Ngày 2-1, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres cho rằng việc ám sát lãnh đạo cấp cao Hamas là một diễn biến đáng lo ngại. Theo đó, Florencia Soto Nino - phó phát ngôn viên của ông Guterres - đã cảnh báo về nguy cơ xung đột hiện nay sẽ lan rộng hơn trong khu vực. Tổng Thư ký LHQ hối thúc các bên liên quan kiềm chế tối đa và thực hiện các bước cấp bách để giảm căng thẳng. Cùng ngày, Ðiện Élysée thông báo Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã kêu gọi Israel tránh leo thang xung đột, đặc biệt là ở Lebanon.