Hình ảnh trong tập “Chái bếp sau nhà”. Ảnh: vn.360plus.yahoo.com

“Ký ức miền Tây” được thực hiện theo dạng ký sự truyền hình. Mỗi tập phát sóng một kỳ, chương trình chọn một nét văn hóa đặc trưng của vùng đất và con người ĐBSCL như: văn hóa ăn mặc, ẩm thực, phong tục, tập quán, nghề nghiệp đặc trưng... để thể hiện. Mỗi tập chỉ vỏn vẹn 10 phút nhưng khơi gợi trong lòng người xem bao hoài niệm về một vùng quê sông nước hiền hòa, tươi đẹp.

Trong tập “Chái bếp sau nhà”, hình ảnh chái bếp ngút khói trong trời chiều như biểu hiện cho một mái ấm hạnh phúc: “Cái chái bếp dù trong ngày hè oi nồng hay giữa tháng mưa dầm, ngọn lửa chẳng bao giờ tắt và khói lam chiều vẫn vấn vương bên mái lá nhà quê!”. Đó là nơi nhiều người “lục” tô cơm nguội khi đói lòng hay là nơi để những người mẹ dạy con gái mình “nữ công gia chánh”... Chương trình đã giúp khán giả hiểu thêm những quan niệm tâm linh, ý nghĩa, kiểu cách cất chái theo đúng cách của người Nam bộ xưa.

Hay như với “Bến quê”, nói về bến nước ở vùng nông thôn. Đây là nơi bà con dùng để lấy nước sinh hoạt và dễ bước xuống xuồng ghe. Trong đời nhiều người, bến nước là nơi thời thơ ấu lặn hụp dưới sông, là nơi mẹ chuẩn bị bữa cơm nghèo hay bầy con đứng đợi mẹ đi chợ về... Rồi trong những tháng ngày tha hương giong ruổi, nhiều lúc cái bến quê rêu bám xanh rờn như ký ức thân thương của cố hương như lời bình: “Bến sông quê luôn cho ta tìm thấy sự dịu mát, trong lành, yên ả. Bởi dòng sông vẫn chảy, vẫn chứa đầy những kỷ niệm đẹp của mỗi người sinh ra và lớn lên bên cạnh dòng sông quê gần gũi, yêu thương và gắn bó...”.

Nhiều ký ức đẹp, những nét sinh hoạt chỉ dân miền Tây mới có, được thể hiện sinh động trong chương trình. Đằng sau nét đẹp thuần khiết, đôn hậu, người xem chợt xót xa, đau đáu trước thực trạng những giá trị văn hóa dần bị mất đi. Những con kinh, rạch chở đầy phù sa đang dần bị san lấp; những cái bánh ú, bánh ít dần thay bằng bánh hộp, bánh Tây trên bàn thờ ông bà mỗi dịp giỗ chạp.

Lời bình ngắn gọn, đầy cảm xúc và giản dị như cách nói của người Nam bộ. Chương trình bố cục chặt chẽ, diễn tiến rõ ràng theo thời gian từ xa đến gần và minh họa bằng những hình ảnh được quay rất đẹp, toát lên được cái “hồn” của sông nước miền Tây.

Hơn 3 năm phát sóng, “Ký ức miền Tây” đã đưa mỗi người hành trình về với quê xưa, với dòng sông bến nước, “Để rồi mai đây khi ngoảnh lại, bến sông quê sao mà thân thương quá đỗi. Để thấy trong sự lớn lên của mình có vị ngọt phù sa...” (tập “Bến quê”).

ĐĂNG HUỲNH