Tại Thế vận hội dành cho người khuyết tật Paralympic đang diễn ra tại Anh, ngoài ý chí và năng lực phi thường, các vận động viên (VĐV) còn trang bị cho mình những “vũ khí bí mật” giúp họ giành thành tích cao mà ngay cả người bình thường cũng khó làm được. Đó là những thiết bị hỗ trợ tích hợp các công nghệ vô cùng tiên tiến.

Công nghệ nổi bật tại Paralympic 2012

Khi đội bóng rổ của nước chủ nhà ra sân đấu, “vũ khí bí mật” của họ chính là chiếc ghế đặc biệt do các kỹ sư của hãng xe hơi nổi tiếng của Đức BMW thiết kế, dựa trên những công nghệ hiện đại dùng trong động cơ xe môtô thể thao. Sản phẩm được tạo ra từ công nghệ in 3D và cải tiến với chỗ ngồi cố định kèm máy quét quang học cho phép mỗi VĐV di chuyển một cách chính xác. Ngoài ra, xe có trọng lượng nhẹ do được làm từ vật liệu siêu linh hoạt Duraform EX có thể chống được va chạm mạnh. Các vận động viên bóng rổ Anh cho biết loại xe công nghệ cao này đã giúp họ ứng biến nhanh chóng trong cuộc đấu. Đây chỉ là một phần trong rất nhiều công nghệ giúp nâng cao thành tích các VĐV xuất hiện trong các trận tranh tài tại Paralympic 2012.

Có thể nói, những công nghệ tiên tiến đang hiện diện trong từng trận đấu tại Paralympic, điển hình là những đôi chân giả làm từ sợi carbon mà VĐV nổi tiếng người Nam Phi Oscar Pistorius và đồng nghiệp sử dụng trên đường chạy. Loại chân giả này có thể tạo ra lực đàn hồi đến 92% so với 95% của dây chằng tự nhiên của con người.

Một sản phẩm công nghệ khác đang giúp ích rất nhiều cho các VĐV tham dự Paralympic 2012 là khung ném – một thiết bị quan trọng hỗ trợ cho các VĐV ném đĩa, ném tạ và ném gậy. Trước đây, các khung này đơn thuần gắn vào ghế ngồi, nhưng đối với nhiều VĐV tại Paralympic 2012, chúng đã được các kỹ sư tinh chỉnh lại hoàn thiện hơn. Bộ khung làm bằng nhôm hoàn toàn mới do hội kỹ sư từ thiện Remap chế tạo có sẵn những ống chân giả được thiết kế đặc biệt, cho phép VĐV tạo ra lực ném mạnh hơn mà không mất thăng bằng. Trong khi đó, công ty Tharsus của Anh đã hợp tác với các VĐV ném đĩa và ném gậy tạo ra khung ném giúp giữ chặt đùi của họ để họ có thể dùng hết lực cho cú ném trong trạng thái vận động tự do hơn.

David Weir, VĐV người Anh vừa giành huy chương vàng nội dung đua xe lăn cự ly 5.000 m, đã sử dụng loại xe lăn làm theo đơn đặt hàng trị giá 5.000 bảng Anh. “Xe lăn của chúng tôi quả thực giống như xe đua F1, chúng được chế tạo bằng công nghệ cao và mọi thứ đều rất hoàn hảo” – Weir tiết lộ với báo Telegraph của Anh. Để đạt hiệu quả về khí động học, xe được trang bị các đường hầm gió, do Tập đoàn công nghệ quốc phòng BAE Systems chế tạo và từng được sử dụng trong máy bay phản lực Eurofighter Typhoon.

Chung nỗ lực góp phần nâng cao thành tích tại Paralympic, một trong những nhà sản xuất chi giả hàng đầu thế giới Ossur đã phát triển chân giả được thiết kế đặc biệt cho các cuộc đua xe đạp. Với 5 lần giành huy chương vàng Paralympic, Jody Cundy đã hợp tác với các kỹ sư để chế tạo chi giả cho mình. Bộ phận đặc biệt này nhẹ hơn và giúp đạt hiệu suất khí động học tốt hơn mà không cần dùng đến giày giúp chân bám chặt vào bàn đạp xe như trước. “Chúng tôi đã làm việc rất nhiều để các VĐV có thể đổi màu huy chương. Nhưng điều cuối cùng vẫn là tài năng và nỗ lực của họ” – Alison Macpherson, đồng nghiên cứu tại ban Thể thao Anh kết luận.

...và những công nghệ của tương lai

Xuất hiện tại kỳ Olympic Luân Đôn 2012 vừa qua, “Người không chân nhanh nhất hành tinh” Oscar Pistorius đã đi vào lịch sử Olympic khi trở thành vận động viên khuyết tật đầu tiên góp mặt trong một kỳ Thế vận hội nhờ vào đôi chân giả làm từ sợi thủy tinh nhân tạo. Và tại Thế vận hội dành cho người khuyết tật Paralympic vừa khai mạc hôm 29-8, một số sản phẩm công nghệ tiên tiến đã được ứng dụng nhằm hỗ trợ VĐV nhiều hơn. Bên cạnh đó, nhiều sản phẩm trong giai đoạn thử nghiệm nhưng đã cho thấy tính khả thi nếu được ứng dụng rộng rãi trong tương lai.

* Khung trợ lực Ekso: Được thiết kế ôm sát khung xương con người với động cơ tại các điểm khớp gối, khớp hông và chân, sản phẩm có thể giúp giải phóng những bệnh nhân bị liệt khỏi những chiếc xe lăn và có thể đi bộ nhẹ nhàng thông qua các bước luyện tập khác nhau. Khi mới luyện tập, bệnh nhân có thể làm quen với việc từ từ đứng dậy và bước đi nhẹ nhàng với chiếc nạng kèm theo và kiểm soát các bước đi thông qua các nút điều khiển trên nạng chống hay khung robot. Sau khi quen dần, bệnh nhân có thể thực hiện bước tiếp theo bằng cách di chuyển về phía trước hay xoay người sang hai bên. Các thiết bị của khung Ekso còn có thể xác định vị trí và các bước đi của người sử dụng liệu có chính xác hay không. Sản phẩm đầu tiên đã được ra mắt hồi năm ngoái nhưng hiện tại giá vẫn còn rất cao. Tuy nhiên, các hãng sản xuất khí tài quân sự của Mỹ Lockheed Martin hay Raytheon cho biết họ cũng cảm thấy rất hứng thú với sản phẩm này.

* Thiết bị điều khiển bằng ý nghĩ: Được sáng tạo bởi các sinh viên kỹ thuật trường Imperial College (Anh), thiết bị “Brain Sled” hoạt động tựa như điều khiển từ xa nhưng lại dựa trên sóng não của người sử dụng. Về mặt kỹ thuật, sản phẩm sử dụng thiết bị giao diện não-máy tính Emotiv EPOC, cho phép người dùng tương tác với máy tính thông qua tín hiệu điện não. Vì vậy, người dùng “Brain Sled” có thể điều khiển chiếc xe trượt tuyết rẽ phải sang trái tùy theo ý muốn, Tiến sĩ Dominic Southgate thuộc Imperial College cho biết. Theo ông, dự án này có thể mở ra cơ hội chơi thể thao cho những bệnh nhân bị liệt hay tạo ra nhiều môn thể thao mới tại Paralympic.

* Áo vét dẫn đường. Tiến sĩ Southgate còn tiết lộ thêm một sản phẩm công nghệ khác đó là áo vest tạo độ rung dành cho người khiếm thị. Thông qua hệ thống rung được thiết kế ở bên trái và phải và bộ cảm biến kèm theo, áo vest có thể “chỉ đường” cho VĐV bị khiếm thị và tránh được vật cản trên đường. Sản phẩm này hứa hẹn giúp người khiếm thị thi đấu trong các kỳ Paralympic sắp tới mà không cần người dẫn đường.

* Găng tay dành cho VĐV khiếm thị. Một công nghệ khác cũng do các chuyên gia tại Imperial College (Anh) sáng chế đó là chiếc găng tay cũng dành cho người khiếm thị đam mê bơi lội hay quần vợt. Sản phẩm bao gồm các thiết bị cảm biến có thể xác định vị trí một cách chính xác, sau đó sẽ gửi tín hiệu phản hồi đến cơ thể thông qua cơ chế rung.

Mặc dù vẫn còn trong giai đoạn thử nghiệm nhưng các nhà khoa học hy vọng, việc cải tiến và ứng dụng ngày càng nhiều khoa học kỹ thuật như trên vào các sản phẩm dành cho người khuyết tật có thể là động lực giúp họ đạt đến ước mơ của mình trong tương lai.

NGUYÊN DŨNG-VI VI (Theo Daily Mail)