Tại cuộc gặp với những người đồng cấp thuộc Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) ở Thủ đô Astana của Kyrgyzstan mới đây, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết, nước này đang trang bị cho các căn cứ quân sự ở Tajikistan và Kyrgyzstan nhiều loại vũ khí hiện đại với hy vọng ngăn cản các phần tử khủng bố từ Afghanistan tràn vào khu vực Trung Á.

"Chúng tôi đã được cảnh báo về sự hiện diện ngày càng tăng của các tay súng thuộc tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Afghanistan mà hiện có thể lên đến con số 3.500 tên. Nỗ lực nhằm tạo ra một đế chế Hồi giáo của lực lượng này đang tạo ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với nền an ninh của Afghanistan và các nước láng giềng" – Bộ trưởng Shoigu phát biểu.

Tình hình ở Afghanistan đang tệ đi từng ngày với sự trở lại của Taliban, phiến quân đang kiểm soát phần lớn khu vực nông thôn của nước này và hiện có kế hoạch đánh chiếm các thành phố lớn. Trong khi đó, IS cũng tìm cách củng cố vị thế của mình tại đây. Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani mới đây cảnh báo, các tay súng Taliban còn "cơ hội cuối cùng" để chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn. Song, cơ hội đi đến giải pháp hòa bình đối với cuộc khủng hoảng tại quốc gia bị chiến tranh tàn phá này hiện rất mong manh.

Bối cảnh trên cùng với việc liên minh phương Tây do Mỹ dẫn đầu không đủ khả năng mang lại bình yên cho Afghanistan buộc Nga phải tăng cường các căn cứ quân sự của mình ở Tajikistan và Kyrgyzstan, đồng thời đẩy mạnh hợp tác trong các nước SCO. Ước tính, khoảng 10.000 phần tử cực đoan đang hoạt động dọc biên giới kéo dài 1.300km giữa Tajikistan và Afghanistan. Do đó, căn cứ quân sự số 201 của Nga đặt tại Thủ đô Dushanbe và thành phố Kurgan-Tyube hiện được xem là con "át chủ bài" nhằm đảm bảo an ninh cho Tajikistan. Theo trang tin Sputnik News, khoảng 7.500 binh sĩ Nga đồn trú tại căn cứ 201 gần đây đã được trang bị nhiều hệ thống Uragan có khả năng phóng các loại tên lửa cỡ 220mm với tầm bắn đến 35km. Trước đó trong cuộc tập trận chống khủng bố chung Dushanbe-Antiterror-2017, Nga đã điều động đến căn cứ này các hệ thống tên lửa chiến thuật Iskander-M, vốn được thiết kế để tấn công nhiều mục tiêu có giá trị cao của đối phương như cầu cảng, trại huấn luyện, căn cứ tên lửa hay sở chỉ huy.

Không như Tajikistan, Kyrgyzstan không có đường biên giới chung với Afghanistan. Song, mối đe dọa khủng bố thì "không thua gì" so với nước láng giềng Tajikistan. Trong khi đó, lực lượng vũ trang của nước này lại là một trong những đội quân yếu nhất trên thế giới. Do đó, những căn cứ quân sự của Nga, gồm căn cứ không quân tại thành phố Kant, căn cứ hải quân ở thành phố Karakul và trung tâm thông tin liên lạc quân sự tại thị trấn Mailuu-Suu chính là những nhân tố giữ cho nền ninh quốc gia này ổn định.

TRÍ VĂN