19/12/2014 - 09:09

Mỹ và Cuba chấm dứt nửa thế kỷ thù địch

Tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa Mỹ và Cuba vừa bước sang trang mới sau tuyên bố khôi phục quan hệ ngoại giao của Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro hôm 17-12, chấm dứt hơn nửa thế kỷ cô lập ngoại giao và cấm vận thương mại của Washington đối với đảo quốc cách bờ biển phía Nam nước này 145km.

Phát biểu cùng lúc tại Washington và Havana, Tổng thống Obama và Chủ tịch Castro cho biết hai nước đã đạt được thỏa thuận trao đổi tù binh người Mỹ và Cuba bị giam giữ nhiều năm qua, đồng thời mở đường cho tăng cường quan hệ thương mại và du lịch. "Chúng tôi sẽ kết thúc cách tiếp cận lỗi thời vốn đã thất bại trong việc thúc đẩy quyền lợi hai bên trong nhiều thập kỷ, thay vào đó chúng ta sẽ bắt đầu bình thường hóa quan hệ hai nước" – Tổng thống Obama tuyên bố. Thỏa thuận này, ông nói thêm, "sẽ bắt đầu một chương mới giữa các quốc gia châu Mỹ".

Sự thay đổi trong chính sách của Mỹ đối với Cuba là kết quả quá trình đàm phán bí mật giữa hai nước, tiến hành chủ yếu tại Canada và Tòa thánh Vatican trong 18 tháng. Tin tức về sự thay đổi nhanh chóng lan nhanh và nhận được sự ủng hộ trong cộng đồng người Cuba ở Mỹ. Kết quả thăm dò mới nhất cho biết 60% người Mỹ gốc Cuba ủng hộ việc bình thường hóa quan hệ hai nước, riêng giới trẻ có tới 90% ý kiến tán thành.

Sinh viên Cuba xuống đường ăn mừng tại thủ đô Havana. Ảnh: AFP

Những nỗ lực của Mỹ và Cuba còn nhận được sự hoan nghênh của thế giới, đặc biệt các nước khu vực Mỹ Latinh và châu Âu. Trong đó, giới lãnh đạo Mỹ Latinh cho biết sự tan băng trong quan hệ ngoại giao hai nước có thể nới lỏng cuộc chiến ý thức hệ chia rẽ châu Mỹ trong nhiều thập kỷ. "Chúng ta phải ghi nhận hành động táo bạo và quyết định lịch sử của Tổng thống Obama. Ông ấy đã có bước đi có lẽ là quan trọng nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của mình" - Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro nhận định. Tổng Thư ký Tổ chức các quốc gia châu Mỹ (OAS) Jose Miguel Insulza thì tuyên bố quyết định của ông Obama đã xóa bỏ điều gây chia rẽ lớn nhất trong quan hệ giữa Mỹ và các nước Mỹ Latinh.

Phát biểu trước báo giới, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon nhấn mạnh cơ quan này sẵn sàng hỗ trợ 2 nước phát triển mối quan hệ mới. Cùng lúc, Liên minh châu Âu (EU) cũng bày tỏ hoan nghênh và gọi đây là "bước ngoặt lịch sử" trong quan hệ Mỹ - Cuba. Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại và an ninh EU Federica Mogherini nói thêm rằng EU hy vọng có thể mở rộng quan hệ với tất cả các bên trong xã hội Cuba. Ngoài ra, Vatican và Canada - 2 nước đóng vai trò trung gian trong quá trình tiến tới quyết định của Mỹ và Cuba- còn cam kết tiếp tục thúc đẩy mối quan hệ giữa Washington và Havana.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cũng cho biết Mát-xcơ-va ủng hộ mạnh mẽ việc Tổng thống Mỹ tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Cuba.

Tuy nhiên, nỗ lực dỡ bỏ các lệnh cấm vận Cuba của Tổng thống Obama có thể gặp trở ngại khi vấp phải phản ứng tiêu cực từ các nhà lập pháp đảng Cộng hòa vốn sẽ nắm quyền kiểm soát quốc hội vào tháng Giêng tới. Trong một tuyên bố, Chủ tịch Hạ viện John Boehner cho rằng "xét lại quan hệ với chế độ Castro là điều không nên, huống hồ là bình thường hóa" và "không được sớm dù chỉ một giây cho đến khi người dân Cuba được hưởng tự do". Thượng nghị sĩ Ted Cruz – chính khách cực kỳ bảo thủ của đảng Cộng hòa thì gọi đó là một "thỏa thuận tồi tệ", trong khi cựu Thống đốc bang Florida cũng là ứng viên tổng thống tiềm năng Jeb Bush cho rằng thỏa thuận của Mỹ với Cuba "làm suy yếu quá trình tìm kiếm một Cuba tự do và dân chủ".

MAI QUYÊN
(Theo Reuters, AP, AFP, Aljazeera)

MAI QUYÊN (Theo Reuters, AP, AFP, Aljazeera)

Chia sẻ bài viết