Mỹ và Trung Quốc đang có tầm nhìn đối lập về những gì tạo nên một chuỗi cung ứng bền vững và linh hoạt, đánh dấu chương mới nhất trong cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa Washington và Bắc Kinh nhằm khẳng định rằng hệ thống thương mại toàn cầu được xây dựng dựa trên nhu cầu kinh tế tương ứng của họ.

Tổng thống Biden phát biểu trong cuộc họp đầu tiên của Hội đồng Phục hồi Chuỗi Cung ứng hôm 27-11. Ảnh: AP

Hôm 28-11, Trung Quốc khai mạc Hội chợ triển lãm xúc tiến chuỗi cung ứng quốc tế lần thứ nhất với chủ đề “Kết nối thế giới vì một tương lai chung” diễn ra đến 2-12 tại thủ đô Bắc Kinh, với sự góp mặt của các “gã khổng lồ” công nghệ Mỹ như Tesla, Apple, Intel và Qualcomm.

Với mục tiêu “hỗ trợ các doanh nghiệp Trung Quốc tham gia sâu hơn vào phân công lao động công nghiệp toàn cầu” và “thúc đẩy xây dựng chuỗi cung ứng toàn cầu linh hoạt”, 515 công ty và tổ chức của Trung Quốc và nước ngoài tham gia triển lãm để giới thiệu các công nghệ, sản phẩm và dịch vụ mới. Hội chợ triển lãm gồm 5 lĩnh vực lớn: xe thông minh, nông nghiệp xanh, năng lượng sạch, công nghệ số và lối sống lành mạnh.

Theo Hội đồng Xúc tiến thương mại quốc tế Trung Quốc, hội chợ triển lãm là “bằng chứng cho thấy sự chân thành và sẵn sàng của Trung Quốc trong việc mở cửa nhiều hơn cũng như trách nhiệm của nước này với tư cách là một nước lớn”.

Theo báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) của Hong Kong, chỉ vài giờ trước khi hội chợ triển lãm nói trên diễn ra, Tổng thống Mỹ Joe Biden trong nỗ lực nhằm củng cố và bảo vệ chuỗi cung ứng của Mỹ tuyên bố thành lập Hội đồng Phục hồi Chuỗi Cung ứng. Trong cuộc họp đầu tiên của hội đồng tại thủ đô Washington, nhà lãnh đạo xứ cờ hoa công bố 30 biện pháp mới “nhằm củng cố chuỗi cung ứng quan trọng đối với an ninh kinh tế và quốc gia”. “Các biện pháp này có thể giúp chúng ta xác định được các điểm nghẽn trong chuỗi cung ứng trước khi chúng bị gián đoạn toàn diện mà chúng ta từng chứng kiến trong đại dịch COVID-19. Tất cả chúng ta đều thấy điều gì đã xảy ra khi đó. Chuỗi cung ứng bán dẫn từ châu Á đến châu Mỹ ngừng hoạt động” - Tổng thống Biden phát biểu tại cuộc họp.

Các biện pháp trên nhằm mục đích thúc đẩy sản xuất các loại thuốc thiết yếu trong nước, đồng thời cắt giảm sự phụ thuộc vào “nguồn cung cấp nước ngoài rủi ro cao” đối với các sản phẩm y tế. Chúng cũng đòi hỏi Mỹ phải đầu tư mới vào các công cụ giám sát chuỗi cung ứng bằng cách chia sẻ dữ liệu một cách hiệu quả hơn giữa các cơ quan liên bang và đánh giá rủi ro đối với việc cung cấp các nguồn năng lượng tái tạo. Trong số 30 biện pháp nhằm tăng cường chuỗi cung ứng, ít nhất 11 biện pháp đề cập đến nguồn cung ứng năng lượng tái tạo. Hiện Mỹ đang đổ 275 triệu USD vào các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi việc các mỏ than hoặc các nhà máy điện than bị đóng cửa để tạo ra chuỗi cung ứng năng lượng sạch mới.

Động thái trên được đưa ra sau khi chuỗi cung ứng gặp khó khăn đã thúc đẩy lạm phát hồi năm 2021 khi Mỹ vất vả phục hồi thời hậu COVID-19.

Trước đó, Nhà Trắng cũng đã tìm kiếm đồng minh và đối tác để giảm thiểu tác động của sự thống trị của Trung Quốc trong các lĩnh vực quan trọng như khai thác khoáng sản thông qua các sáng kiến như Khuôn khổ Kinh tế Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương vì sự thịnh vượng nhằm tìm cách thiết lập các quy tắc, từ bảo vệ dữ liệu đến giảm phát thải carbon. Không những vậy, Washington còn thiết lập hệ thống cảnh báo sớm về sự gián đoạn chuỗi cung ứng trong lĩnh vực bán dẫn - công nghệ nền tảng cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, giới chức Mỹ cảnh báo rằng để sản xuất thêm chất bán dẫn, Washington phải phụ thuộc rất nhiều vào việc nhập khẩu đất hiếm từ Trung Quốc. Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ, Trung Quốc cung cấp 100% nguồn cung gali và than chì cho Mỹ và 50% nguồn cung germanium cho nước này. Cả 3 loại khoáng sản này đều được sử dụng trong công nghệ sản xuất năng lượng sạch. Ủy ban Năng lượng và Thương mại Hạ viện Mỹ mới đây cho biết, Bắc Kinh đã bắt đầu cắt quyền tiếp cận của Washington đối với một số nguyên tố quan trọng, chẳng hạn như gali, germanium và phốt phát, gây ra mối đe dọa trực tiếp cho an ninh quốc gia và năng lượng Mỹ.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)