Trong bài xã luận hôm 8-9, tờ Hoàn cầu Thời báo nổi tiếng với quan điểm diều hâu đã chỉ trích “hành vi khiêu khích rõ ràng” của Mỹ khi triển khai tàu khu trục ở khu vực 12 hải lý bên trong Ðá Vành Khăn. Ðây là một trong những thực thể nhân tạo lớn nhất thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm đóng và cải tạo phi pháp.

Tàu USS Benfold đang hoạt động ở Biển Ðông. Ảnh: US Navy

Trích lời phát ngôn viên Quân khu miền Nam Trung Quốc Ðiền Quân Lý, bài viết coi diễn biến mới là bằng chứng cho “hành động bá quyền và quân sự hóa” của Mỹ ở Biển Ðông. Ðể đáp trả, Hoàn cầu Thời báo kêu gọi Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) tiến hành các hoạt động tương tự trên lãnh hải Mỹ hoặc của những nước đồng minh. “Chỉ còn cách để Mỹ bị “gậy ông đập lưng ông”, chúng ta mới khiến họ tỉnh ngộ và thay đổi quan điểm của phương Tây về hành vi bắt nạt của Washington ở Biển Ðông” - bài viết kết luận. Trước lời lẽ khiêu khích, người đứng đầu bộ phận thông tin của Hải quân Mỹ phản pháo rằng họ đã duy trì các tiêu chuẩn về tự do hàng hải lâu hơn cả thời gian Hải quân PLA tồn tại.

Trước đó, Hải quân Mỹ thông báo điều tàu khu trục USS Benfold lớp Arleigh Burke áp sát Ðá Vành Khăn bị Trung Quốc quân sự hóa trái phép. Hoạt động này là một phần của chiến dịch đảm bảo tự do hàng hải trên Biển Ðông và diễn ra vài ngày sau khi Trung Quốc áp luật mới, yêu cầu các tàu nước ngoài phải “báo cáo” với chính quyền Bắc Kinh khi đi vào lãnh hải của Trung Quốc, bao gồm khu vực tranh chấp trên Biển Ðông.

Trong động thái thách thức hôm 8-9, Hạm đội 7 nêu rõ các thực thể địa lý như Ðá Vành Khăn bị chìm khi thủy triều lên nên không được hưởng quy chế lãnh hải. Bất kỳ nỗ lực cải tạo, lắp đặt và xây dựng cấu trúc trên Ðá Vành Khăn không làm thay đổi các đặc điểm này theo luật quốc tế. Bác bỏ luận điệu của Trung Quốc cho rằng khu trục hạm USS Benfold xâm nhập lãnh hải “bất hợp pháp”, Hạm đội 7 khẳng định các hoạt động dựa trên luật quốc tế của Mỹ trong phạm vi 12 hải lý ở Ðá Vành Khăn đã chứng minh các tàu thuyền có thể thực hiện hợp pháp các quyền tự do trên biển ở những khu vực đó. Trong nỗ lực bác bỏ yêu sách phi lý của Trung Quốc đối với vùng biển quốc tế, Hạm đội 7 cho biết nhóm tác chiến tàu sân bay USS Carl Vinson cũng đang hiện diện ở Biển Ðông, tiến hành các hoạt động an ninh hàng hải, tập trận tấn công và những loại hình huấn luyện khác.

Trong tranh luận giữa hai cường quốc, các nhà phân tích đặc biệt chú ý tuyên bố “ăn miếng trả miếng” của Trung Quốc. Trong đó, “các căn cứ quân sự của Mỹ ở châu Á-Thái Bình Dương và đường bờ biển của các đồng minh” theo ngôn ngữ Bắc Kinh sử dụng rõ ràng là đe dọa gửi tàu chiến tới quanh đảo Guam, Úc và Nhật Bản. Nếu so hoạt động của hải quân Mỹ trên các vùng biển quốc tế, giới chuyên môn cho biết việc PLA tiếp cận trong vòng 12 hải lý tính từ lãnh hải có chủ quyền của Mỹ hoặc các nước đồng minh là vấn đề rất khác, có thể bị coi là hành động khiêu khích, nguy cơ dẫn tới chiến tranh.

AI QUYÊN (Theo CNN)