Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice hôm qua có mặt tại Thủ đô Addis Ababa của Éthiopie trong chuyến công du đến châu Phi. Éthiopie đóng vai trò khá quan trọng trong chiến lược an ninh của Mỹ ở châu lục đen. Đây là nơi đặt trụ sở của Liên minh châu Phi (AU) và chính phủ nước này hợp tác rất chặt chẽ với Washington trong cuộc chiến chống khủng bố. Chính Addis Ababa giúp Mỹ triệt phá các nhóm Hồi giáo vũ trang cực đoan đang thực hiện âm mưu lật đổ chính quyền chuyển tiếp tại Somalie. Nếu không có sự can thiệp của quân đội Éthiopie thì có lẽ chính quyền Somalie không thể tồn tại đến hôm nay. Đổi lại, Washington cam kết giúp Éthiopie đối phó với nước láng giềng Eritrea trong trường hợp hai bên tái diễn cuộc xung đột tranh chấp biên giới khốc liệt.

Cũng tại Addis Ababa, bà Rice có cuộc gặp với các nhà lãnh đạo vùng Hồ Lớn châu Phi gồm Burundi, Cộng hòa Dân chủ (CHDC) Congo, Rwanda và Uganda để thảo luận về vấn đề hòa bình và an ninh khu vực. Tổng thống CHDC Congo Joseph Kabila thăm Mỹ hồi tháng rồi và yêu cầu Washington giúp bình ổn tình hình an ninh ở nước này, mà đặc biệt là viện trợ khí tài cho quân đội Congo trong chiến dịch trấn áp quân nổi loạn ở phía Đông. Nhà Trắng lập tức đồng ý giúp huấn luyện một lực lượng phản ứng nhanh cho nước này. Không chỉ tại CHDC Congo, Mỹ còn muốn can dự sâu hơn vào tất cả các cuộc xung đột khác ở vùng Hồ Lớn. Dĩ nhiên cuộc xung đột tại khu vực Darfur của Sudan cũng được bà Rice đề cập.

Lính thủy đánh bộ Mỹ tại Djibouti. Quốc gia châu Phi này hiện là một trong những căn cứ quân sự quan trọng nhất của Mỹ.

Nhằm bảo đảm an ninh năng lượng và tiếp tục theo đuổi cuộc chiến chống khủng bố, Mỹ đang giảm dần các căn cứ quân sự ở Tây Âu và Đông Á, thay vào đó là thành lập các căn cứ mới ở châu Phi, Trung Đông và Đông Âu (châu Phi hiện đáp ứng 20% nhu cầu dầu nhập khẩu của Mỹ và dự kiến tỷ lệ này sẽ là 25% vào năm 2015, vượt qua cả vùng Vịnh). Tại châu Phi, Mỹ hiện có căn cứ quân sự tại một số nước như Uganda, Djibouti, Senegal, Sao Tome & Principe. Cùng lúc Ngoại trưởng Rice có mặt ở Éthiopie, Tư lệnh Africom, Tướng William Ward cũng đến thăm Angola nhằm tăng cường quan hệ hợp tác quân sự song phương.

Theo các nhà phân tích, sứ mạng chủ yếu (dù không được tiết lộ) của bà Rice trong chuyến thăm Éthiopie là tìm kiếm chỗ đặt tổng hành dinh của Bộ tư lệnh châu Phi (Africom). Nếu không làm được điều này thì các lợi ích chiến lược ngày càng lớn về an ninh, quân sự, năng lượng và chính trị của Mỹ khó đảm bảo lâu dài. Dù Tổng thống George Bush ra sức hô hào sứ mệnh của Africom là đảm bảo hòa bình và an ninh, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế, giáo dục, y tế, dân chủ... cho người dân châu Phi, nhưng kể từ khi Africom ra đời và mượn tạm căn cứ hoạt động tại Đức tháng 2-2007 đến nay, Lầu Năm Góc chưa thể thuyết phục được quốc gia châu Phi nào chấp nhận sự hiện diện của Africom trên đất nước họ. Nhiều nước lo ngại “chứa chấp” Africom sẽ gây rắc rối về chủ quyền quốc gia, đồng thời khiến họ có thể trở thành mục tiêu tấn công của các thế lực cực đoan chống Mỹ.

V.P (Tổng hợp từ THX, AP, Afrol)