Quân đội Mỹ sẽ triển khai một tiểu đoàn Thủy quân lục chiến đến Los Angeles cho đến khi có thêm lính Vệ binh Quốc gia tiếp ứng, đánh dấu bước leo thang mới trong phản ứng của Tổng thống Donald Trump trước các cuộc biểu tình phản đối chính sách nhập cư quyết liệt của ông.

Người biểu tình ném pháo sáng về phía cảnh sát chống bạo động tại trung tâm thành phố Los Angeles vào tối 9-6. Ảnh: Getty Images

Bộ Tư lệnh Bắc Mỹ (NORTHCOM) ngày 9-6 thông báo khoảng 700 lính thủy đánh bộ sẽ phối hợp chặt chẽ với lực lượng Vệ binh Quốc gia đã được điều động đến thành phố Los Angeles, bang California để bảo vệ nhân sự và tài sản liên bang.

Tổng thống Mỹ có thể điều động thủy quân lục chiến theo một số điều khoản trong luật hoặc quyền của tổng tư lệnh. Vì ông Trump hiện không viện dẫn Đạo luật Chống nổi dậy, lực lượng Thủy quân lục chiến không được phép thực hiện các nhiệm vụ cảnh sát như giải tán đám đông, bắt giữ người dân hoặc truy quét, mà chỉ được phép bảo vệ nhân sự và tài sản liên bang.

Lực lượng Thủy quân lục chiến từng được triển khai trong nước để ứng phó với các thảm họa lớn như bão Katrina hoặc vụ tấn công khủng bố ngày 11-9-2001. Nhưng rất hiếm khi quân đội Mỹ được triển khai cho các vấn đề an ninh trong nước.

Lần gần nhất quân đội được điều động để thực hiện nhiệm vụ cảnh sát trực tiếp theo Đạo luật Chống nổi dậy là vào năm 1992, thời điểm nổ ra các cuộc bạo loạn ở Los Angeles liên quan đến người da màu Rodney King. Trong 6 ngày bạo loạn năm đó, hơn 50 người đã thiệt mạng với tổng thiệt hại khoảng 1 tỉ USD.

Tom Homan, cố vấn về chính sách di trú của Tổng thống Trump, khẳng định việc triển khai lực lượng Thủy quân lục chiến hiện nay là cần thiết để dập tắt các cuộc biểu tình. Nhưng Thống đốc California Gavin Newsom và Thị trưởng Los Angeles Karen Bass đã chỉ trích các bước đi này. Bà Bass cho rằng thành phố lớn thứ hai của nước Mỹ đang được “sử dụng như một cuộc thử nghiệm” về thẩm quyền của liên bang. Thượng nghị sĩ Jack Reed, thành viên cấp cao của đảng Dân chủ tại Ủy ban Quân lực Thượng viện, lo ngại động thái triển khai lực lượng Thủy quân lục chiến có nguy cơ biến tình hình căng thẳng thành một cuộc khủng hoảng quốc gia.

Bất chấp cảnh báo, Lầu Năm Góc cùng ngày xác nhận sẽ tăng gấp đôi lính Vệ binh Quốc gia ở Los Angeles. Tổng thống Trump nói ông không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tăng cường lực lượng để ngăn chặn tình trạng bạo lực vượt khỏi tầm kiểm soát.

Chính quyền Trump ban đầu thông báo điều động 2.000 lính Vệ binh Quốc gia đến thành phố, nhưng đến tối 9-6 thì quyết định cử thêm 2.000 lính. Thống đốc Newsom cho biết chỉ có 300 quân được triển khai cho đến nay, với số còn lại “chưa được sử dụng”.

Căng thẳng âm ỉ khi chính quyền California ngày 9-6 đệ đơn kiện Tổng thống Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, yêu cầu thẩm phán chặn lệnh điều lực lượng Vệ binh Quốc gia tới bang này. Trong đơn kiện, chính quyền California lập luận rằng Tổng thống đã “sử dụng cuộc biểu tình mà giới chức địa phương kiểm soát được để thực hiện thêm một cuộc giành quyền chưa từng có”. Chính quyền bang cũng khẳng định không có “cuộc nổi loạn” nào ở Los Angeles.

Trước đó, ông Homan đã dọa bắt Thống đốc Newsom và Thị trưởng Bass vì tìm cách cản trở lực lượng thực thi di trú. Tuy nhiên, ông Newsom thách thức chính quyền Trump thực hiện lời đe dọa, khiến chủ nhân Nhà Trắng lên tiếng ủng hộ đề xuất bắt giữ của “trùm biên giới” Homan. Vị Thống đốc thuộc đảng Dân chủ gọi phát biểu của ông Trump là “bước đi sai lầm có thể dẫn tới sự chuyên quyền”.

Thông báo về các đợt tăng cường binh sĩ được đưa ra vào ngày biểu tình thứ tư liên tiếp. Vào cuối ngày 9-6, những người biểu tình và cảnh sát vẫn tiếp tục đối đầu nhau, với tình hình căng thẳng xảy ra ở Khu nghệ thuật và Little Tokyo thuộc trung tâm Los Angeles. Ít nhất 56 người đã bị bắt vào cuối tuần qua, trong khi nhiều vụ đốt phá xe, cướp bóc xảy ra ở trung tâm thành phố.

HẠNH NGUYÊN (Theo Reuters, CNN)