Một thợ mỏ vàng Mozambique ở tỉnh Manica. Ảnh: Reuters

Nước Cộng hòa Mozambique là một quốc gia ở Đông Nam châu Phi. Năm 1505 bị Bồ Đào Nha chiếm làm thuộc địa và được cho là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới. Nhưng hiện nay mọi việc đã thay đổi, quốc gia này đang dần chuyển mình sau cuộc nội chiến kéo dài 15 năm.

Khi nhìn những ngôi nhà ở Thủ đô Maputo, không ít người sẽ cho rằng nó giống như những con tàu đang chìm đắm dưới đáy đại dương, nhưng chính điều đó đã làm cho thủ đô này mang một dáng dấp riêng biệt. Ngày nay, Maputo không còn giống như một bảo tàng đô thị, nó đang dần dần thay một lớp áo mới, lớp áo của thời kỳ hiện đại. Điều đó được minh chứng cụ thể bằng một cuộc cách mạng kinh tế ở Mozambique. Sau cuộc nội chiến kéo dài 15 năm, quốc gia này sẵn sàng trở thành nước xuất khẩu than đá lớn nhất thế giới trong thập kỷ tới. Những phát hiện gần đây trong lĩnh vực khí đốt đã biến nước này thành “một điểm nóng” về năng lượng, hứa hẹn đem về nguồn thu 250 tỉ bảng Anh cho Mozambique. Bên cạnh đó, nguồn tài nguyên thiên nhiên cũng là thế mạnh của quốc gia này. Mozambique hiện nay là “điểm đến vô cùng hấp dẫn” của nhiều quốc gia khát dầu, trong đó có Trung Quốc.

Sau khi người Bồ Đào Nha rút đi vội vàng vào những năm 1970, chính quyền và nhân dân Mozambique đã chung tay xây dựng lại đất nước. Những nỗ lực đó giờ đây đã được đền đáp bằng một xã hội phát triển, các trung tâm mua sắm, bệnh viện phẫu thuật thẩm mỹ đang mọc lên. Giờ đây, tỉnh Tete có thể tự hào là nơi sở hữu mỏ than cốc lớn nhất thế giới. Được biết, công ty khai thác than khổng lồ của Brazil đã bắt đầu vận chuyển than từ Tete vào tháng 9 năm ngoái và họ đã bỏ ra hàng tỉ USD để đầu tư vào việc khai thác than ở nơi này.

Những phát hiện gần đây về mỏ khí đốt ở phía Bắc Mozambique được mô tả như là “một giải thưởng độc đắc” cho quốc gia này. Nó đã biến Mozambique thành mục tiêu săn đón của các công ty đa quốc gia trong ngành năng lượng. Năm ngoái, tập đoàn dầu khí Anadarko của Mỹ đã tìm thấy một nguồn khí tự nhiên ước lượng khoảng 850 tỉ mét khối tại lưu vực Rovuma, gấp 3 lần phần dự trữ còn lại trong vùng biển Bắc. Song song đó, tập đoàn năng lượng Ý ENI cũng đã có hai phát hiện lớn gần khu vực này.

Hiện những tập đoàn năng lượng mang tầm cỡ quốc tế như Shell, BP và Total đang tranh nhau hợp tác với ENI để khai thác mỏ khí đốt vừa phát hiện. Điều này cũng cho thấy rằng Mozambique là một thị trường khá màu mỡ trong lĩnh vực khí đốt. Các nhà phân tích địa phương ước tính rằng khí đốt có thể mang lại cho Mozambique doanh thu khổng lồ, con số này có thể từ 200 đến 400 tỉ USD trong vòng 40 năm tới. Đây được coi một vận may bất ngờ cho đất nước mà GDP đầu người chỉ đứng ở mức khiêm tốn là 1.100 USD và chi tiêu của chính phủ chỉ ở mức 6 tỉ USD/năm.

Mozambique là một trường hợp điển hình trong phong trào vượt khó đi lên. Từ ở vị trí cuối cùng bảng xếp hạng của Liên Hiệp Quốc về chỉ số phát triển con người, Mozambique đã vượt lên đứng trên Afghanistan, Éthiopie và Liberia. Theo một cuộc khảo sát năm 2008-2009, chỉ khoảng 54% dân số Mozambique vẫn còn thuộc diện nghèo. Trước tình hình đó, một câu hỏi được đặt ra: “Liệu than đá và khí đốt có thể thay đổi mọi thứ hay không?”. Đối với các nước khác, điều này có thể là một câu hỏi lớn nhưng đối với Mozambique điều này là có thể, bằng chứng là Mozambique đã tạo điều kiện cho tập đoàn năng lượng hàng đầu thế giới Shell khôi phục hình ảnh của mình sau sự thất bại của doanh nghiệp dầu mỏ này ở Nigeria.

Cùng với sự phát triển của thế giới, Mozambique đang lên kế hoạch xây dựng một khu phức hợp ven biển với diện tích khoảng 300.000m2, bao gồm văn phòng làm việc, khu dân cư, các tòa nhà và khách sạn. Dự kiến công trình này sẽ được ra mắt trong vòng 15 năm tới. Ngoài ra, Mozambique cũng dự định chi khoảng 50 triệu USD để xây dựng một khách sạn, nhà ở, một trung tâm mua sắm được thiết kế theo phong cách Bồ Đào Nha ở tỉnh Tete và một thị trấn với tên gọi “New Johannesburg”, dự kiến sẽ thu hút 3.000 lao động nước ngoài đến sinh sống và làm việc.

TRÍ VĂN (Theo Guardian)