Truyện ngắn NGUYỆT CẦM

Thằng Tư vừa quảy túi bước lên bờ thì nghe tiếng kêu ơi ới của đứa em kế "Anh Tư ơi! Chờ chút. Má có làm khô cho anh nè!". Rồi không chờ anh mình lên tiếng, con Năm đã nhảy ùm xuống sông. Một tay nó giơ cao bịch khô, một lát sau… nó đã tới bên anh Tư. Vừa vuốt mặt, nó vừa nhoẻn miệng cười "Khô của anh đây! Chút nữa là toi rồi! Má vừa xẻ vừa phơi mất hết một tuần mới khô". "Sao cưng không chờ thằng Út bơi xuồng trở qua? Hở hở là nhảy xuống sông". Con Năm lại cười "Như vậy mau hơn. Anh đi đi, không thì bị trễ xe!". Thằng Tư cầm bịch khô, mặt không lộ vẻ vui mừng. Nó quày quả bước mau ra hương lộ. Con Năm, thằng Út đứng nhìn theo anh mình, lòng không khỏi tự hào vì có người anh vào đại học.

Vừa về tới ký túc xá, Tư lại bị đám bạn ùa theo "Đâu đâu! Mầy về nhà được quà gì, chia cho tụi tao với!". Thằng Tư nghe nóng bừng hai tai. Đám bạn nó mỗi lần về thăm nhà đều có nhiều thức ăn, quà bánh đắt tiền. Tụi nó rộng rãi lắm, có là chia hết. Nó về quê lần nầy đem lên những thứ làm nó xấu hổ (theo cảm nghĩ của nó): Một keo dưa chuột nhận mắm. Hai chục trái chuối nấu, theo lời má để cho các bạn ăn luôn. Mấy trái cóc, trái ổi trong vườn nhà. Bịch khô má nó tự làm tự phơi từ những con cá hai đứa em nó bắt được. Từ nhỏ, nó đã thích ăn chuối nấu. Chị Hai mỗi ngày nấu chuối bán theo trường học. Những lúc đói, nó thường ra xin chị ăn đỡ vì không còn thứ quà bánh nào đâu. Lần về nầy, nó xin tiền hơi nhiều. Má nó kêu ở lại thêm một ngày. Hôm qua, má đi từ sáng tới gần chiều mới về nhà. Nó dư biết má đi kiếm tiền, nhưng nó vẫn tỉnh bơ như không. Về nhà, nó không đụng tay vào việc gì hết, chỉ đi thơ thẩn ngoài vườn. Miếng vườn chưa tới một công, chỉ toàn cây tạp. Nó cố tìm xem có trái nào ngon, nhưng không có rồi. Nhà không có ruộng, ba với anh Ba quanh năm đi làm mướn (anh Ba nghỉ học từ lớp năm) cắt lúa, làm cỏ vườn lo cái ăn cái mặc trong nhà. Chị Hai còn khổ hơn, mới lớp ba đã nghỉ học. Vì lúc đó, má sanh thằng Út bị bịnh triền miên. Thằng Út không đủ sữa, cứ ngằn ngặt khóc. Tiền kiếm được phải mua sữa cho em, cả nhà hẩm hút cháo rau. Bây giờ, chỉ còn nó với thằng Út là được học. Nó vào đại học, thằng Út đang lớp bảy. Nhìn đám bạn ít nhất cũng có điện thoại di động rủng rỉnh với người ta, nó càng tức tối cho cái nghèo nhà nó. Nó ỷ mình học giỏi nên lúc nào cũng đòi hỏi thứ nầy, thứ khác. Cả nhà đều chiều chuộng nó, coi nó là niềm hãnh diện của gia đình. Má đã hứa, khi nào ba lãnh tiền sẽ mua điện thoại cho nó. Chị Ba đi theo nó ra bờ sông, nhét vào tay nó một mớ tiền lấy từ ống heo ra. Vậy mà nó chẳng hề xúc động, nó coi như mọi người có bổn phận phải làm vậy.

Mấy đứa bạn ùa theo vào phòng. Nó đã đỏ mặt khi thằng Bình lôi ra keo dưa chuột nhận mắm. Thằng Phong đổ mấy trái cóc ổi lăn lóc ra bàn. Thằng Tuấn cầm bọc chuối nấu ngơ ngác "Có vầy thôi sao?". Nó ậm ờ… "Hồi nãy xuống xe, tao quên hai con gà má tao luộc sẵn. Thôi kệ, xe chạy rồi thì bỏ. Để về lần sau, tao đãi tụi bây!". Nó nói dối một hơi mà không hề ngượng miệng. Nó dư biết, nhà nó chỉ được ăn ngon vào ngày giỗ ông, bà nội. Mấy con gà nuôi chỉ để bán rồi mua lại mấy thứ cần thiết trong nhà. Đám bạn quậy phá một lúc rồi đi. Nó soạn lại đồ đạc. Mấy con khô lớn nhỏ đủ cỡ, thấm những giọt mồ hôi của con Năm, thằng Út, cả những giọt mồ hôi của má vẫn không làm nó xúc động. Nó chỉ trách ông trời sao sanh nó ra trong một gia đình nghèo như vậy. Cho đến cái tên cũng quê mùa "Trần Văn Tư". Sao không là Hoàng, Sơn, Thành, Mẫn… gì đó! Ngồi ngẫm nghĩ một lúc, nó ăn liền mấy trái chuối nấu. Dẫu sao, có những thứ đã nằm trong tiềm thức, không dễ đổi thay.

***

Mấy tháng rồi thằng Tư không về nhà. Tiền sinh hoạt của nó được gởi theo đường bưu điện. Nó không về vì bây giờ đã có bạn gái, cô tên là Hạnh một sinh viên cùng khóa. Nhà cô bạn nầy ở tại thị xã. Nhà khá giả, cô chỉ còn mẹ, ba cô đã mất lâu rồi. Tư đến chơi nhà Hạnh đã mấy lần. Tuy nhà khá giả nhưng Hạnh vẫn siêng năng phụ việc nhà cho mẹ, không cần phải mướn người làm. Mẹ Hạnh có một cửa hiệu bán quần áo may sẵn. Đi học về, Hạnh lăng xăng dọn dẹp, cơm nước giúp mẹ. Hạnh không thích đua đòi như các bạn gái khác. Từ khi quen Hạnh, Tư đã rối rắm nghĩ về hoàn cảnh nhà mình. Nó rất thích Hạnh và Hạnh cũng có nhiều tình cảm cho nó vì nó là một sinh viên giỏi. Hạnh thường nói "Hạnh thấy anh có phước vì còn đủ cha mẹ và còn anh chị em. Hạnh chỉ có mẹ. Nhiều khi, nhìn qua ngó lại cũng chỉ hai mẹ con, tủi thân lắm!". Thằng Tư thì không quan tâm nhà nó có mấy người. Nó chỉ thấy buồn bực vì nhà nghèo. Nghĩ xa hơn, nếu một ngày nào đó, Hạnh đòi về nhà nó chơi thì biết làm sao! Nó đã nói với Hạnh nhà nó cũng tương đối khá (có gần chục công vườn!). Ba nó vừa cho biết sẽ đem tiền và lên thăm nó vào ngày mai. Lòng dạ nó rối bời. Gửi tiền theo bưu điện thì được rồi, lên thăm làm chi cho mệt. Không khéo lại đem mấy thứ đồ ăn cho đám bạn trêu chọc nữa. Nó đã nói khéo với Hạnh, ngày mai nó không ở ký túc xá mà tới nhà thằng Khanh chơi. Nó không muốn Hạnh biết ba nó, trước khi có sự xếp đặt chu đáo hơn.

Hạnh đang loay hoay mua một ít trái cây định đem về thì va phải người đàn ông trông có vẻ quê mùa cũng ghé mua trái cây. Ông quan sát từng loại rồi hỏi mua mấy trái bom. Ông thương con về nhà lần nào cũng chỉ có cóc, ổi. Lần nầy, ông đạp xe gần ba mươi cây số thăm con, tiết kiệm tiền để mua cho nó chút bánh trái ngon hơn. Người đàn ông nầy không ai khác - đó là ba thằng Tư. Nhìn cách người đàn ông hỏi giá, trả giá rồi móc túi lấy tiền, Hạnh bỗng thấy buồn làm sao. Có lẽ nhà ông nghèo lắm. Cái nón rơm đã rách vành. Đôi dép cũ đã mòn còn bê bết bùn đất. Hạnh định hỏi gì đó thì ông đã lên tiếng trước "Cô ơi! Cho tôi hỏi thăm, trường đại học nằm ở đâu cô?". Hạnh giật mình "Bác hỏi trường đại học mà khu nào mới được? Bác thăm con hả?". Người đàn ông cười ra vẻ tự hào lắm "Dạ! Tui đi thăm con tui. Nó ở ký túc xá sinh viên đó cô!". Hạnh cũng vui lây "Ký túc xá nằm ở đường nầy, bác chạy thẳng, qua ngã tư quẹo phải, chừng hai trăm thước thì thấy tấm bảng ký túc xá sinh viên". Mà thôi để cháu đi cùng với bác, nhà cháu cũng đi ngã đó!". Hạnh đạp xe đi trước dẫn đường, người đàn ông cũng chầm chậm theo sau. Tới trước cổng, Hạnh lại ân cần "Con bác tên gì? Học khoa nào? Năm thứ mấy?". Người đàn ông ngập ngừng "Nó mới học năm đầu, nó tên Trần Văn Tư, học… cái gì… thông tin đó!". Hạnh tròn mắt nhìn ông "Thì ra, bác là ba của anh Tư, cháu là bạn học của ảnh. Mà ảnh đã đi nhà bạn rồi! Ảnh có biết bác lên thăm không?". Người cha khi biết đây là bạn của con mình thì mừng như được của "Nó biết mà cô! Tui có gọi điện nhờ bạn nó nói lại!’. Hạnh đang ngờ ngợ điều gì thì thấy Tư từ ký túc xa đi ra. Vừa trông thấy Hạnh đứng cạnh ba mình, Tư điếng hồn "Hạnh…Ba…lên tới hồi nào?". Người cha cười hớn hở "Bữa nay may mắn thiệt! Ba ghé mua trái cây rồi hỏi thăm đường, không ngờ gặp được bạn con, cổ đưa ba tới đây". Hạnh nhìn Tư trách móc "Anh thiệt là! Bác lên thăm mà không chỉ đường cho kỹ. Lại không cho Hạnh biết. Nếu không gặp Hạnh, chắc bác phải tìm lâu lắm!". Tư nghe ruột gan lộn tùng phèo. Sao cái mình muốn giấu lại chình ình ra đây. Mà sao ông già lại đi xe đạp. Ổng giết mình rồi!

***

Hai ly kem đã tan mà Hạnh và Tư vẫn không ai nói trước. Hạnh muốn người làm con nầy phải giải thích. Có phải gia đình nghèo là có tội hay không? Có phải có một người cha suốt đời tần tảo vì con là tội hay không? Sao Tư phải dối mình. Nhìn hình ảnh người cha đạp xe gần ba mươi cây số dưới trời nắng chói chang để dành chút tiền mua quà bánh cho con, Hạnh không ngăn được cảm xúc. Cô nghe mắt cay xè khi nghe ba của Tư giải thích "Ba đi xe đạp thì đỡ tiền xe. Ba lấy tiền đó mua mấy trái bom cho con!". Tư không còn gì để nói. Nó nhìn ba rồi nhìn Hạnh. Hạnh từ giã ra về trước, để lại một đống ngổn ngang trong lòng Tư.

Cuối cùng, Hạnh cũng nghe được những lời ăn năn chân thành của người bạn trai "Anh đã biết lỗi rồi! Em là người bạn tốt đã thổi vào hồn anh những suy nghĩ thánh thiện. Anh quá ích kỷ, quá vô tâm. Anh có cha mẹ hết lòng thương anh. Anh có anh chị đã hy sinh mọi thứ vì anh mà anh chỉ nghĩ cho mình. Bây giờ thì khác rồi! Anh sẽ hết lòng thương kính ba mẹ. Anh sẽ hết lòng thương yêu anh chị và hai đứa em của anh. Anh sẽ học thật giỏi để xứng đáng với một người bạn tốt như em". Hạnh mím môi cố dằn cảm xúc "Anh biết hôn? Em ước ba em còn sống. Em muốn ba cũng thương em như bác thương anh. Có cha có mẹ thì hơn mà!".

Tư nhìn sâu vào mắt Hạnh. Đôi mắt ấy không chỉ đẹp mà còn rạng ngời như những hạt kim cương.