Chuyên gia liệu pháp âm nhạc Jantz dùng âm nhạc để giúp bệnh nhi bớt lo lắng trong khi điều trị ở Bệnh viện Nhi Boston.

Jantz là một trong hai chuyên gia liệu pháp âm nhạc tại Bệnh viện Nhi Boston (Mỹ), nơi ý tưởng sử dụng   âm nhạc để giúp các bệnh nhân, kể cả các bé sơ sinh trong khoa săn sóc đặc biệt, xuất hiện từ một thập niên qua. Ông và đồng nghiệp có lịch trình đến thăm các bệnh nhân nhỏ tuổi ở hầu hết các khoa, nhưng cũng sẵn sàng dùng liệu pháp âm nhạc trong các tình huống khẩn cấp theo yêu cầu của bệnh viện.

Liệu pháp âm nhạc tác động đến não bộ bằng cách nào?

Theo hãng tin Mỹ CNN, liệu pháp âm nhạc chính thức ra đời vào thế kỷ 20, sau khi các nhạc sĩ chơi để xoa dịu tinh thần các cựu binh Thế chiến I và II tại các bệnh viện trên khắp nước Mỹ. Theo Hiệp hội Liệu pháp Âm nhạc Mỹ (AMTA), hiện có hơn 5.000 chuyên gia liệu pháp âm nhạc được cấp chứng nhận hành nghề. Trong thập niên qua, số lượng thành viên của hội đã không ngừng tăng lên, đặc biệt là đối tượng sinh viên.

Nhiều nghiên cứu đã ủng hộ ý tưởng âm nhạc có các đặc tính chữa thương. Chuyên gia tâm lý kỳ cựu Daniel Levitin – người nghiên cứu khoa học thần kinh về âm nhạc tại Đại học McGill ở Montreal (Canada) cùng các cộng sự đã tiến hành một phân tích năm 2013 và tìm thấy nhiều bằng chứng. Ví dụ, một nghiên cứu chứng minh các đặc tính chống lo âu của âm nhạc, trong khi một nghiên cứu khác cho thấy âm nhạc có liên quan đến hàm lượng cao immunoglobin A – một kháng thể liên quan đến sự miễn dịch.

Giáo sư Robert Zatorre tại Viện Thần kinh học Montreal lý giải tác động trên xuất phát từ việc trung tâm tưởng thưởng trong não phản xạ với tiếng nhạc. Khi đó, một cấu trúc trong não gọi là thể vân giải phóng hóa chất dopamine liên quan đến cảm giác thích thú và hưng phấn, giúp bệnh nhân xoa dịu tinh thần.

Âm nhạc được xem như một công cụ can thiệp không có tính đe dọa nên cũng dễ dàng thu hút bệnh nhân tham gia trị liệu. Tại bệnh viện nơi chuyên gia Jantz đang làm việc, những yếu tố nhịp điệu, nhịp độ, bố cục và giai điệu trong âm nhạc có thể đánh lạc hướng sự đau đớn của bệnh nhân. Trong khi đó, tại các viện dưỡng lão, âm nhạc được dùng để trấn an và kích thích tinh thần ở người lớn tuổi.

Dùng âm nhạc để chữa bệnh

Do các chuyên gia liệu pháp âm nhạc không sử dụng ngôn từ trong điều trị nên phương pháp này đặc biệt hiệu quả đối với người gặp khó khăn trong sử dụng ngôn ngữ, chẳng hạn như bệnh nhân tự kỷ, và người lớn tuổi mắc chứng sa sút trí tuệ (Alzheimer). AMTA cho biết liệu pháp này đã thúc đẩy những hành vi thích hợp, đồng thời giúp tiết chế những hành vi tiêu cực. Âm nhạc cũng giúp người tự kỷ phát triển kỹ năng ngôn ngữ, khả năng hòa nhập xã hội và thể hiện cảm xúc vốn là những điều khó thực hiện đối với họ. Trong khi đó, âm nhạc giúp bệnh nhân Alzheimer – những người bị suy giảm cả trí nhớ lẫn khả năng tư duy, nhớ lại những bài hát yêu thích thời trẻ hoặc phản xạ với cảm xúc trong âm nhạc.

Các chuyên gia liệu pháp âm nhạc nhận thấy rằng nhịp điệu, nhịp độ, bố cục và giai điệu chính là những công cụ cho bệnh nhân thể hiện bản thân, qua đó tìm hiểu nguyên nhân và cách chữa bệnh. Điển hình là trường hợp của một nữ sinh viên mắc chứng rối loạn lo âu gọi là agoraphobia (sợ những chỗ đông người), khiến cô không dám ra khỏi nhà và phải chọn cách học tập tại nhà. Trong quá trình điều trị với chuyên gia Barbara Else – cố vấn cao cấp về chính sách và nghiên cứu của AMTA, nữ sinh được yêu cầu viết lời bài hát và học đàn guitar. Qua các cuộc thảo thuận về lời bài hát và các yếu tố khác trong âm nhạc, cả hai nhận ra nguyên nhân khiến cho cô gái luôn sợ xuất hiện nơi công cộng. Tiếp tục điều trị bằng phương pháp này, bà Else cho biết bệnh nhân của mình đã nâng cao khả năng ứng khẩu và cởi mở hơn trước rất nhiều, thậm chí còn tham gia một vai diễn trong một vở nhạc kịch. Hiện tại, nữ sinh này đã bước vào năm thứ hai đại học và đang sống tốt, dù vẫn phải gặp chuyên gia Else để duy trì thành quả điều trị.

HOÀNG ĐIỂU (Theo CNN)