28/08/2012 - 20:48

Lạm dụng kháng sinh có hại cho sức khỏe như thế nào

Lâu nay, các bác sĩ luôn khuyến cáo không nên xem kháng sinh là phương thuốc chữa bệnh cho mọi cơn ho hay cảm cúm, một phần là vì chúng không có tác dụng đối với những vi-rút gây ra những bệnh này. Nhưng lý do quan trọng hơn là việc lạm dụng thuốc kháng sinh sẽ khiến vi-rút ngày càng mạnh và kháng thuốc. Mới đây, các nhà khoa học còn phát hiện dùng nhiều kháng sinh có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, bởi chúng loại trừ các lợi khuẩn trong ruột, khiến chúng ta dễ đổ bệnh, bị béo phì và có nguy cơ cao mắc các bệnh tự miễn như viêm nhiễm ở da và cơ.

Nên sử dụng kháng sinh hợp lý để bảo vệ sức khỏe.
Ảnh: pharmacytimes.com 

Đầu tiên, phải kể đến phát hiện đặc biệt của nhà vi trùng học Zhao Liping ở Viện Khoa học Nông nghiệp Sơn Tây (Trung Quốc), khi chứng minh chế độ ăn tác động tích cực đến vi khuẩn trong ruột. Số là vào năm 2006, trong lúc cơ thể ốm yếu và bị thừa cân, Tiến sĩ Liping tình cờ đọc được một bài báo cho biết những con chuột béo phì có hàm lượng vi khuẩn đường ruột F. Prausnitzii (có chức năng làm giảm mỡ) khác với chuột ốm. Vì vậy, ông quyết định xét nghiệm phân để xem có bao nhiêu vi khuẩn F. Prausnitzii trong cơ thể. Kết quả cho thấy cơ thể của Liping hầu như không có F. Prausnitzii. Chuyên gia về vi trùng bắt đầu nghiên cứu để tìm cách phục hồi vi khuẩn này trong ruột cũng như cân bằng lợi khuẩn và hại khuẩn trong cơ thể.

Ông Liping đã áp dụng chế độ ăn với khoai mỡ và khổ qua – hai loại thực phẩm được người Trung Quốc xưa dùng trị tiểu đường và béo phì, kết hợp với các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo, nếp. Khi cân nặng đã giảm, Tiến sĩ Liping làm xét nghiệm và phát hiện hàm lượng vi khuẩn F. Prausnitzii trong ruột của ông đã tăng từ 0% lên mức có lợi cho sức khỏe là 14,4%, trong khi huyết áp, nhịp tim và hàm lượng mỡ trong máu (cholesterol) cũng giảm. Điều đó chứng tỏ khoai mỡ và khổ qua đã kích thích lợi khuẩn trong ruột sinh sôi – hiện tượng được gọi là tác động tiền trợ sinh. Sau đó, các chuyên gia ở Viện Khoa học Nông nghiệp Sơn Tây tiếp tục tiến hành thêm nhiều thử nghiệm khác. Cuộc thử nghiệm đầu tiên đối với 100 thanh niên béo phì cho thấy chế độ ăn nói trên đã giúp họ giảm được gần 7 kg sau 9 tuần. Hiện nhóm nghiên cứu đang tiến hành một thử nghiệm khác lớn hơn trên 1.000 bệnh nhân béo phì để xác định loại lợi khuẩn nói trên hay một đường ruột khỏe mạnh đã giúp người ta giảm cân.

Trong khi đó, một nghiên cứu của Đại học Swansea (Anh) gần đây phát hiện các vi khuẩn có lợi cho sức khỏe (probiotics) giúp ngăn chặn nguy cơ bị chàm bội nhiễm (eczema) ở trẻ em, cũng như giảm nguy cơ bị dị ứng khi tiếp xúc với các chất kích thích như phấn hoa, bụi bẩn, sữa hoặc trứng. Trong nghiên cứu này, các chuyên gia đã cho các thai phụ đang trong 3 tháng cuối thai kỳ và các em bé mới được 6 tháng tuổi dùng một sản phẩm chứa probiotic. Kết quả là sau 2 năm, nguy cơ phát triển eczema ở trẻ giảm 60% và nguy cơ bị bệnh dị ứng giảm còn một nửa.

Một nghiên cứu khác của Đại học Michigan (Mỹ) còn phát hiện việc lạm dụng thuốc kháng sinh có thể khiến trẻ em vốn có bệnh xơ nang phổi và người lớn tuổi dễ phát triển các bệnh nhiễm trùng. Nguyên nhân là việc sử dụng nhiều kháng sinh khiến vi khuẩn ngày càng mạnh và kháng thuốc cũng như làm mất cân bằng giữa lợi khuẩn và hại khuẩn trong ruột. “Có bằng chứng cho thấy một cộng đồng vi khuẩn đa dạng tốt hơn nhiều so với việc kiềm chế hại khuẩn”, Giáo sư John LiPoma, một chuyên gia về nhi khoa cho biết. Ngoài ra, một nghiên cứu khác công bố trên tạp chí Nature cũng cho thấy tác động tương tự cũng xảy ra ở người lớn tuổi, trong đó, những người có quan hệ xã giao rộng rãi có hàm lượng vi khuẩn trong ruột đa dạng hơn và ít bị bệnh hơn những người được chăm sóc kỹ lưỡng ở nhà.

Dù hiện tại các nhà khoa học vẫn chưa chứng minh được việc thúc đẩy sự đa dạng của vi khuẩn trong ruột có thể khiến cơ thể mạnh mẽ hơn, nhưng các nghiên cứu nói trên đã mở ra một hướng phòng bệnh mới đáng chú ý. Đó là nếu các vi khuẩn có lợi cho sức khỏe có thể ảnh hưởng đến cân nặng, sức đề kháng với bệnh tật và sức khỏe của người già, thì rất có thể việc nghiên cứu và tác động vào hệ gien của chúng có thể mang đến nhiều lợi ích to lớn cho sức khỏe của con người – theo Giáo sư Jeremy Nicholson, nhà nghiên cứu sinh học phân tử tại Đại học Hoàng gia Luân Đôn (Anh).

THÁI THANH (Theo Daily Mail)

Chia sẻ bài viết