Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Nga Sergei Lavrov (phải). Ảnh: AP

Trong vai trò những người có "công lớn" trong việc hình thành giải pháp tiêu hủy hoặc đặt kho vũ khí hóa học của Syrie dưới sự kiểm soát của quốc tế, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Nga Sergei Lavrov gặp nhau tại Genève (Thụy Sĩ) vào hôm 12-9 để tiếp tục thảo luận sâu hơn về giải pháp được cho "đầy triển vọng" trên .

Chú ý dồn về Genève

Hôm 11-9, đại sứ các nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (HĐBA LHQ) gồm Anh, Trung Quốc, Pháp, Nga và Mỹ đã nhóm họp tại thành phố New York (Mỹ) để bàn về vũ khí hóa học của Syrie, song không đạt được kết quả khả quan. Do đó, mọi chú ý đổ dồn về Genève, nơi diễn ra cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov.

Giới chức Mỹ cho biết tháp tùng Ngoại trưởng Kerry tham dự cuộc gặp cấp cao tại Genève còn là nhóm các chuyên gia về vũ khí của Mỹ, những người cũng sẽ có những cuộc trao đổi với các đồng nghiệp bên phía Nga trong suốt 3 ngày tại đây.

Theo giới phân tích, cuộc gặp của giới chức Mỹ và Nga ở Genève sẽ nghiên cứu cặn kẽ đề xuất của Nga. Tuy nhiên, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Mỹ Jen Psaki lại cho rằng từ lâu Mát-xcơ-va "đề nghị ý tưởng" nhiều hơn là "theo đuổi lâu dài", do vậy bà cho là "vẫn còn những nhiều yếu tố cần giải quyết". Ngoài ra, mục đích của Mỹ tại Genève sẽ là kiểm tra tính nghiêm túc của đề xuất, thảo luận về cách thức thực hiện cụ thể cũng như các cơ chế nhận dạng, xác minh, đảm bảo và cuối cùng tiêu hủy số vũ khí hóa học mà Ngoại trưởng Syrie Walid al-Muallem hôm 11-9 đã lần đầu thừa nhận. Bên cạnh đó, cuộc trao đổi tại Genève cũng sẽ hướng đến việc giải quyết những bất đồng mới đây giữa phương Tây và Nga xung quanh tiến trình giải giáp vũ khí hóa học ở Syrie phải kèm theo "đe dọa vũ lực" nếu chính quyền Bashar al-Assad "thất hứa".

 

Nhiệm vụ khó khăn Dù Chính phủ Mỹ cam kết sẽ hủy kho vũ khí hóa học của họ được cho là có từ thời Chiến tranh lạnh vào năm 2012, song cho đến nay hàng ngàn tấn khí độc ở bang Colorado và Kentucky vẫn còn đó. Điều này cho thấy mức độ phức tạp của quá trình xử lý số vũ khí hóa học ở Syrie nếu đề xuất của Nga được thực thi. Kho vũ khí ở Kentucky được cho là khó xử lý vì chứa lượng lớn khí độc chết người và các chất gây tê liệt thần kinh, nhiều trong số chúng vẫn còn trong các loại vũ khí cất giữ tại đây. Kể từ cuối những năm 1990, Mỹ đã rất nỗ lực trong việc phá hủy kho vũ khí hóa học của họ, song những thách thức về kỹ thuật cũng như chính trị khiến việc trì hoãn kéo dài.

Trước đó, Mát-xcơ-va đã trao cho Washington kế hoạch của họ về việc đặt kho vũ khí hóa học Syrie dưới tầm kiểm soát của quốc tế. Giải pháp trên được kỳ vọng có thể là chìa khóa gỡ rối cho cuộc khủng hoảng vũ khí hóa học vốn nổi lên từ nghi án tấn công khí độc khiến hàng ngàn người chết ở ngoại ô Thủ đô Damas của quốc gia Trung Đông hồi tháng trước, để rồi sau đó Nhà Trắng quy trách nhiệm cho chính quyền al-Assad và đòi phản ứng bằng hành động vũ lực.

Cảnh báo của Tổng thống Putin

Trong một bài bình luận gửi cho tờ Thời báo New York của Mỹ hôm 11-9, Tổng thống Nga Vladimir Putin lên tiếng cảnh báo rằng hành động quân sự của Mỹ có thể kéo xung đột Syrie lan ra toàn khu vực Trung Đông và gây ra làn sóng tấn công khủng bố mới.

Ngoài ra, cuộc tấn công đơn phương của Mỹ có thể cũng sẽ nhấn chìm mọi nỗ lực giải quyết vấn đề hạt nhân gây tranh cãi ở Iran cũng như xung đột Israel-Palestine, đồng thời cũng sẽ hủy hoại trật tự thế giới. Dù vậy, ông chủ Điện Kremlin cũng hoan nghênh sự quan tâm của chính quyền Obama đối với đề xuất của Nga về vũ khí hóa học ở Syrie.

THANH BÌNH (Tổng hợp)